ส่องความเป็นไปได้ "อภัยโทษ-พักโทษทักษิณ" บนเงื่อนไขกรมราชทัณฑ์

จากกรณีที่ นายจตุพร พรหมพันธุ์ วิทยากรคณะหลอมรวมประชาชน ออกมาปูดเรื่องที่ คณะรัฐมนตรี (ครม.) เตรียมนิรโทษกรรมด้วยการออก พ.ร.ฎ.อภัยโทษทั่วไปสำหรับนักโทษที่เหลือโทษไม่ถึง 1 ปี ซึ่งจะส่งผลให้ นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ซึ่งกำลังรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลตำรวจระหว่างต้องโทษจำคุกจาก 3 คดี รวมเวลา 8 ปีจากคำพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2566 ซึ่งได้รับการอภัยโทษลดโทษจำคุกเหลือ 1 ปี เมื่อวันที่ 31 สิงหาคมได้รับอานิสงส์ไปด้วย

สื่อมวลชนจึงได้สอบถาม นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกฯ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ หลังเสร็จสิ้นการประชุม ครม. ครั้งล่าสุด 10 ต.ค. 66 ว่า ครม.เตรียมออกพ.ร.ฎ.อภัยโทษทั่วไปเพื่อให้นายทักษิณ อดีตนายกฯพ้นโทษหรือไม่

นายภูมิธรรม บอกว่า ไม่มีพร้อมถามกลับสื่อว่า ไปเอาข่าวมาจากไหน สื่อมวลชนตอบกลับว่า นายจตุพร เป็นผู้ออกมาพูดถึงเรื่องนี้ นายภูมิธรรม กล่าวยืนยันย้ำว่า "ไม่มี เดี๋ยวดูวาระการประชุมคณะรัฐมนตรีได้" 

• คนเสื้อแดง-ทีมส.ส.เพื่อไทย ยื่นจี้ "เศรษฐา" เดินหน้าเงินดิจิทัล 10000 บาท

• ย้อนวันวาน "ศุภโชค ศรีสุขจร" ก้าวแรกสู่การเมือง ก่อนสูญเสียภรรยา

แหล่งข่าวจากทำเนียบรัฐบาล เปิดเผยกับ "ฐานเศรษฐกิจ" โดยอ้างอิงข้อมูลของ "กรมราชทัณฑ์" ได้แบ่งการขอพระราชทานอภัยโทษออกเป็น 2 ประเภท คือ 

• การพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป 
• การพระราชทานอภัยโทษเฉพาะราย  

การพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป คือ การพระราชทานอภัยโทษแก่ผู้ต้องราชทัณฑ์หรือผู้ต้องโทษ โดยการตราเป็นพระราชกฤษฎีกาตามการถวายคำแนะนำของคณะรัฐมนตรีต่อพระมหากษัตริย์ตามมาตรา 261 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา 

ในกรณีนี้ทางราชการจะดำเนินการให้แก่ผู้ต้องราชทัณฑ์ในทุกขั้นตอนโดยที่ผู้ต้องราชทัณฑ์มิต้องดำเนินการใดๆ ทั้งสิ้น 

ทั้งนี้ การพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป มักจะมีขึ้นในวโรกาสมหามงคลต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ เช่น เนื่องในโอกาสพระราชพิธีกาญจนาภิเษก รัชมังคลาภิเษก เป็นต้น 

สำหรับหลักเกณฑ์ที่นักโทษเด็ดขาดผู้ใดจะได้รับการพระราชทานอภัยโทษเท่าใด อย่างไรนั้น จะกำหนดรายละเอียดไว้ในพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษที่ตราขึ้นในแต่ละครั้ง ทั้งนี้ มีหลักเกณฑ์ใหญ่อยู่ 3 ประการ คือ 

1. เกณฑ์ได้รับพระราชทานอภัยโทษปล่อยตัวไป
2. กณฑ์ได้รับพระราชทานอภัยโทษลดโทษ
3. เกณฑ์ไม่ให้ได้รับพระราชทานอภัยโทษ 

เมื่อมองเงื่อนไขของการพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไปที่มักจะมีขึ้นในวโรกาสมหามงคลต่าง ๆ เกี่ยวข้องกับสถาบันฯ รวมถึงหลักเกณฑ์ข้างต้น ในวาระสำคัญวันที่ 13 ตุลาคม 2566 วันนวมินทรมหาราช วันคล้ายวันสวรรคต ในหลวงรัชกาลที่ 9

จึงทำให้มองได้ว่า รัฐบาลอาจใช้จังหวะนี้ในการเดินหน้าออก พ.ร.ฎ. อภัยโทษฯ ดังกล่าว แต่เนื่องจากติดขัดปัญหาบางเรื่องจึงทำให้ไม่สามารถผลักดันเรื่องนี้ออกมาได้

แม้ว่าการให้สัมภาษณ์ของรองนายกฯภูมิธรรมที่ออกมาระบุว่า ไม่มีวาระดังกล่าวในการประชุม ครม. ทั้งๆวงในทราบกันดีว่า หากมีสัญญาณทางกรมราชทัณฑ์ซึ่งเตรียมการพร้อมอยู่แล้ว ทั้งรายชื่อ ประเภทของนักโทษเด็ดขาด จำนวนโทษ/ฐานความผิดที่เข้าข่ายรับพระราชทานอภัยโทษก็พร้อมเสนอให้ ครม. ได้ทันที  

จึงไม่น่าแปลกใจที่ในการประชุม ครม. เมื่อวันที่ 10 ต.ค.ที่ผ่านมา เรื่องนี้จึงไม่มีปรากฎตามที่เป็นข่าวตามที่นายจตุพรได้ออกมาพูดไว้ก่อนหน้านี้ว่า จะมีการ พ.ร.ฎ.อภัยโทษทั่วไป อดีตนายกฯทักษิณจึงต้องรับโทษไปจนครบ 1 ใน 3 คือ 4 เดือน 

แหล่งข่าวทำเนียบรัฐบาล ยังเปิดเผยอีกด้วยว่า กรณีของนายทักษิณ อดีตนายกฯ ยังมีลุ้นอีกครั้งในวาระสำคัญ คือ วันที่  5 ธันวาคม 2566 วันคล้ายวันพระบรมราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และวันพ่อแห่งชาติ ที่นายทักษิณสามารถขอพักโทษได้ทันทีโดยไม่ต้องรอถึงปีหน้าเพราะรับโทษครบ 1 ใน 3 ตามหลักเกณฑ์ของการขอพักโทษแล้ว โดยสามารถดำเนินการด้วยตัวนักโทษเองได้ 

หลักเกณฑ์ผู้ที่จะได้รับการปล่อยตัวพักการลงโทษ ต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้

• เป็นนักโทษเด็ดขาด
• ชั้นเยี่ยม เหลือโทษจำคุกไม่เกิน  1  ใน  3
• ชั้นดีมาก เหลือโทษจำคุกไม่เกิน  1  ใน  4
• ชั้นดี เหลือโทษจำคุกไม่เกิน  1  ใน  5

นอกจากนี้การขอพักโทษไม่มีเงื่อนไขที่ระบุไว้ในระเบียบแต่ให้เป็นดุลยพินิจของคณะกรรมการพิจารณาพักโทษ เช่น ความชราภาพ และความเจ็บป่วย โดยจะมีคณะกรรมการพิจารณาพักโทษ 3 ระดับด้วยกัน คือ ระดับเรือนจำ ระดับกรม และระดับกระทรวง ซึ่งไม่เกี่ยวกับรัฐบาลแต่อย่างใด 

"การขอพักโทษนายทักษิณเป็นการดำเนินการของตัวนักโทษเอง เงื่อนไขตามระเบียบคือ เป็นนักโทษเด็ดขาด เป็นนักโทษชั้นเยี่ยม อายุเกิน 60 ปี และรับโทษมาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ใน 3" แหล่งข่าวระบุ