สธ. คัดกรองหญิงตั้งครรภ์ใช้สารเสพติด ยึดหลัก 'ไม่ตัดสิน-ไม่ตีตรา-เคารพสิทธิ์'

24 พฤศจิกายน 2568 แพทย์หญิงอัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมอนามัย มอบหมายให้ แพทย์หญิงนงนุช ภัทรอนันตนพ รองอธิบดีกรมอนามัย เป็นประธานเปิดการประชุมเชิงปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวทางการดำเนินงานคัดกรองสารเสพติด ระดับเขต พร้อมด้วย แพทย์หญิงทิพา ไกรลาศ ผู้อำนวยการสำนัก
ส่งเสริมสุขภาพ ณ โรงแรมเอบีน่า เฮาส์ กรุงเทพมหานคร 

แพทย์หญิงนงนุช ภัทรอนันตนพ รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า การใช้สารเสพติดในหญิงตั้งครรภ์นับเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่มีผลกระทบอย่างรุนแรงและซับซ้อน ไม่เพียงแต่ต่อสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์เองแต่ยังส่งผลกระทบต่อพัฒนาการของทารกในครรภ์ รวมถึงคุณภาพชีวิตของเด็กในระยะยาว ทั้งทางร่างกาย จิตใจและสังคม

กรมอนามัยให้ความสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งการคัดกรองสารเสพติด ถือเป็นขั้นตอนแรกที่จะนำไปสู่การช่วยเหลือ ฟื้นฟู และดูแลอย่างเหมาะสม ภายใต้แนวคิด "ไม่ตัดสิน ไม่ตีตราและคำนึงถึงสิทธิมนุษยชนอย่างสูงสุด" เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์กลุ่มเสี่ยงที่ใช้สารเสพติดได้รับการประสานดูแลจากทีมสหวิชาชีพ ได้แก่ สูติแพทย์ พยาบาล จิตแพทย์ สังคมสงเคราะห์ และหน่วยบำบัดยาเสพติด โดยเน้นการรักษา ฟื้นฟู และลดอันตราย (Harm Reduction) เพื่อให้สามารถเลิกใช้สารและตั้งครรภ์ได้อย่างปลอดภัย 

แพทย์หญิงทิพา ไกรลาศ ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมสุขภาพ กล่าวเสริมว่า การประชุมเชิงปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวทางการดำเนินงานคัดกรองสารเสพติด ระดับเขต เพื่อเปิดพื้นที่ให้หน่วยงานต่าง ๆ ได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ปัญหา อุปสรรค และแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม ในการดำเนินงานคัดกรองสารเสพติดในหญิงตั้งครรภ์ ทั้งในระดับโรงพยาบาล สถานบริการสุขภาพปฐมภูมิ และในชุมชน โดยเฉพาะการทำงานร่วมกันแบบบูรณาการ ระหว่างฝ่ายสาธารณสุข หน่วยงานด้านสังคม หน่วยงานด้านยาเสพติด และภาคประชาสังคม

การประชุมครั้งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้าง "แนวปฏิบัติที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่" และเป็นเวทีที่นำไปสู่การพัฒนา "แนวทางกลาง" ที่สามารถขับเคลื่อนระดับนโยบายได้ต่อไปในอนาคต มีผู้เข้าร่วมประชุม ประกอบด้วย ผู้แทนสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป หน่วยบริการปฐมภูมิ ผู้แทนจากหน่วยงานภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง