หนุนท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ-สมุนไพร ต่อยอด "เวลเนส คอมมูนิตี้"

5 กรกฎาคม 2568 นายแพทย์สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า ในงานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติ ครั้งที่ 22 มีการจัดโซนกิจกรรมทั้งหมด 6 โซน โดยใน 1 โซน ที่อยากนำเสนอคือ โซนเวลเนส ที่นับเป็นอีกหนึ่งในหัวใจของสำคัญของงานและการสร้างเศรษฐกิจสุขภาพ ที่ผ่านมา กรมการแพทย์แผนไทยฯ ร่วมกับกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) และเครือข่าย พัฒนาเกณฑ์ประเมินแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพภูมิปัญญาไทยและสมุนไพร

ปัจจุบันมีแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับมาตรฐานชุมชนโฮมสเตย์ ต่อยอดผ่านการประเมินทั้งสิ้น 256 แห่งทั่วประเทศ สร้างรายได้ให้ชุมชนกว่า 256 ล้านบาท สร้างรายได้ในระดับพื้นที่เป้าหมายเมืองสมุนไพร 16 จังหวัด เพิ่มมูลค่าแก่ชุมชน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ต่อยอด GDP จังหวัด กลุ่มเกษตรวัตถุดิบ เน้นการปลูกและผลิตวัตถุดิบสมุนไพรให้ได้มาตรฐาน กลุ่มอุตสาหกรรม เน้นการยกระดับโรงงานให้มีมาตรฐาน และกลุ่มท่องเที่ยว เน้นการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ เป็นความเชื่อมโยงของการพัฒนาสมุนไพร ตลอดทั้งห่วงโซ่คุณค่า ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ

กรมฯ มุ่งมั่นพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ สนับสนุนชุมชนดึงดูดนักท่องเที่ยว ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่น สร้างรายได้ให้ชุมชน ส่งเสริมให้คนไทยหันมาใช้สมุนไพรไทยมากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นอีกด้วย

ในปีนี้มีผู้ประกอบการเข้าร่วมรับรางวัลในหลายจังหวัดด้วย 
นายแพทย์สมฤกษ์ กล่าวว่า นอกจากการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพแล้ว ก็จะมีการต่อยอดให้มาเป็น Wellness Community จะนำสถานประกอบการที่มีของการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่ดีมากถึงดีเยี่ยมขึ้นมาพิจารณาว่าแหล่งท่องเที่ยวใด ควรจะได้รับการโปรโมตให้เป็น Wellness Community ซึ่งคุณสมบัติที่โดดเด่นต้ององค์ประกอบ เช่น ชุมชนเข้มแข็ง ด้านศิลปวัฒนธรรมโดดเด่น มีการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาต่อยอด มีแหล่งกิจกรรมเรียนรู้ ให้กับคนในชุมชน และเป็นแหล่งปลูกสมุนไพรปลอดสาร หรือ มีตลาดปลอดสารขึ้นมาในชุมชน มีลานออกกำลังกาย มีการจัดการสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมภูมิปัญญา อาจจะมีการรวบรวมตำราหมอพื้นบ้าน เครือข่ายต่าง ๆ เชิดชูและใช้ประโยชน์

สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ต้องขยายผลในชุมชน ให้ได้ประโยชน์จากแหล่งท่องเที่ยวมีการต่อยอดต่อไปได้ อาจจะมีกลุ่มพายเรือ เรือจ้าง กลุ่มนวด กลุ่มค้าขายช้อปปิ้งในแหล่งท่องเที่ยว ดึงแต่ละกลุ่มมาร่วมกัน ชุมชนสามัคคีจึงจะเกิดขึ้นได้โดยกรมฯ จะให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด เข้าไปร่วมประเมินว่าเข้าข่ายหรือไม่อย่างไร 

ด้าน นายแพทย์กุลธนิต วนรัตน์ ผู้อำนวยการสถาบันการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า นอกจากนี้ ในโซนเวลเนส ยังได้นำผู้ประกอบการที่ได้รับประกาศนียบัตร ศูนย์เวลเนสอัตลักษณ์ไทย Thainess Wellness Destination (TWD) มาร่วมออกบูธ เสมือนการจำลองสถานที่จริงมาจัดแสดงให้ประชาชนร่วมสัมผัสบรรยากาศ อาทิ ฟ้าล้านนา สปาเชียงใหม่ เพ ลา เพลิน บุรีรัมย์ ชีวาดี คลินิก เชียงคาน จ.เลย เป็นต้น

ภายในบูธยังรับให้คำปรึกษากับผู้ประกอบการที่ต้องการขึ้นทะเบียน TWD ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น เพื่อจะให้ผู้ประกอบการเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสุขภาพร่วมกับกรมการแพทย์แผนไทยฯ เบื้องต้นผู้ประกอบการที่จะเข้าร่วมต้องเป็นประเภท ที่พักนักท่องเที่ยว ภัตตาคาร ร้านอาหาร นวดเพื่อสุขภาพ สปาเพื่อสุขภาพ และสถานพยาบาล

การจะเป็นศูนย์เวลเนสอัตลักษณ์ไทย ต้องเข้า 9 องค์ประกอบลักษณะความเป็นไทย 1.ภูมิใจในความเป็นชาติไทย 2.ภาษาไทยที่ถูกต้อง 3.วิถีชีวิตไทย 4.ประเพณีวัฒนธรรมไทย 5.ศิลปะไทย 6.ภูมิปัญญาไทย 7.สินค้าไทย 8.กิริยางดงามอย่างไทย 9. สถาปัตยกรรมไทย และเข้าองค์ประกอบตาม 6 อายตนะ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส อารมณ์ เมื่อคิดว่ามีครบทุกอย่าง ก็สามารถเดินมายังบูธได้เลย หรือเข้าเว็บไซต์สถาบันการแพทย์ทางเลือก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ขณะนี้มีแผนสำหรับผู้ประกอบการ  200 รายชื่อแรกที่ผ่านการรับรอง

ทั้งนี้ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก จะส่งรายชื่อผู้ประกอบการที่ผ่านการรับรอง ให้กับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) และกระทรวงวัฒนธรรม หรือกระทรวงอื่นๆ ที่มีเครือข่ายเชื่อมโยง หากมีการจัดงานนิทรรศการ หรืองาน เอ็กซ์โป จะเชิญชวนผู้ประกอบการเหล่านี้ไปร่วมออกบูธออกโปรโมต ล่าสุด มีการเชิญบูธผู้ประกอบการในส่วนของ จ.กระบี่ และ จ.เชียงใหม่ ไปงาน เอ็กซ์โป โอซาก้า ที่ประเทศญี่ปุ่น

สิทธิพิเศษนี้จะให้สำหรับผู้ที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานแล้วเท่านั้น ที่สำคัญต้องเป็นสถานประกอบการที่ผ่านการรับรองจากกระทรวงสาธารณสุขโดยตรง ไม่ใช่เอกชนรับรอง โดย กระทรวงสาธารณสุข ออกใบรับรองให้โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายการสมัคร การตรวจประเมิน จึงถือเป็นโอกาสทองของผู้ประกอบการที่มีความพร้อม เพื่อต่อยอดเป็นสถานประกอบการเวลเนสอัตลักษณ์ไทย (TWD) ต่อไป