"แผ่นดินไหวหมู่เกาะนิโคบาร์"ถี่ยิบ กรมทรัพยากรธรณี ย้ำไม่เกิดสึนามิในไทย

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวถี่ยิบ บริเวณหมู่เกาะนิโคบาร์ ประเทศอินเดียและมีการแชร์ข้อมูลต่างๆผ่านโซเซียลว่าจะทำให้เกิดสึนามิบริเวณทะเลอันดามันของไทยในวันที่ 5 ก.ค.นี้ โดยสึนามิในครั้งนี้ จะรุนแรงมากกว่าสึนามิปี 2547 

 

เกี่ยวกับกรณีดังกล่าว ทางกรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้ออกมายืนยันว่าจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว ที่หมู่เกาะนิโคบาร์ ประเทศอินเดีย ตั้งแต่วันที่ 24 มิ.ย.-1 ก.ค. 68 จำนวน 94 ครั้ง ขนาดระหว่าง 3.4-4.9 เป็นแผ่นดินไหวที่เกิดจากการเลื่อนตัวของรอยเลื่อนในแนวระนาบ จึงไม่มีการยกตัวของมวลน้ำ ไม่ใช่การเลื่อนแบบมุดตัวเหมือนเหตุการณ์สึนามิเมื่อปี 2547 จึงไม่ทำให้เกิดสึนามิในไทย

 

ส่วนทางด้านกรมอุตุนิยมวิทยา กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ระบุว่า แผ่นดินไหวขนาด 9.3 ที่เคยเกิดขึ้นในปี 2547 นั้น เป็นแผ่นดินไหวที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 3 ของโลกตั้งแต่มีการบันทึกมา เพราะฉะนั้นข้อมูลที่มีการบอกต่อ ๆ กันในเฟซบุ๊กข้างต้นนั้นไม่เป็นความจริง

 

จากการประเมินและคำนวณ พบว่า คาบอุบัติซ้ำ (Return Period) ในการเกิดแผ่นดินไหวแบบ Megathrust ในปี 2547 จะใช้เวลาอีกประมาณ 400-600 ปี ปัจจุบันยังไม่สามารถเกิดขึ้นซ้ำได้แต่อย่างใด

ขณะที่นายเจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า ตามที่มีรายงานข่าวถึง การเกิดแผ่นดินไหวเมื่อวานนี้ ที่หมู่เกาะนิโคบา ของอินเดีย ขนาด 4.8 ตามมาด้วยแผ่นดินไหวขนาด 4.7 ทางตอนเหนือของหมู่เกาะสุมาตรา , ขนาด 4.1 ที่เวียดนามและเมียนมา

 

ทางกรมทรัพยากรธรณี และทางผุ้เชี่ยวชาญเรื่องแผ่นดินไหว แจ้งว่า ที่มีแผ่นดินไหวถี่ ๆ แถบหมู่เกาะนิโคบาร์ ช่วงนี้ ไม่ได้เกิดจากภูเขาไฟใต้ทะเล (ซึ่งอยู่คนละจุดกัน ห่างกันมาก) แต่เป็นการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อน บนพื้นทะเล

 

สรุปยืนยันว่า ไม่ทำให้เกิดสึนามิขึ้นในฝั่งทะเลอันดามัน

ด้านนักวิชาการอย่าง ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้โพสต์ข้อความเกี่ยวกับกรณีดังกล่าวผ่านเฟซบุ๊ก Thon Thamrongnawasawat โดยระบุว่า แผ่นดินไหวเป็นระยะที่ภูเขาไฟใต้น้ำในทะเลอันดามัน จึงอยากมาอธิบายให้เพื่อนธรณ์ทราบแบบสรุปครับ

 

สึนามิเกิดจากแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟใต้น้ำระเบิดในทะเล (อาจเกิดจากภูเขาถล่มในฟยอร์ด แต่ไม่มีในบ้านเรา) แผ่นดินไหวในเมียนมาร์เกิดบนแผ่นดินไกลทะเล ไม่เกี่ยวกับสึนามิ (แต่เราอาจได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวโดยตรง) สีนามิในอ่าวไทยเกิดยาก ถ้าเกิดจะมีขนาดเล็กมาก รู้ล่วงหน้านาน เพราะอยู่ห่างจุดเกิดแผ่นดินไหว/ภูเขาไฟระเบิด (อินโด/ฟิลิปปินส์)

 

เมื่อพูดถึงสึนามิ ที่ต้องระวังคือฝั่งทะเลอันดามัน จุดเกิดมี 2 แห่ง ในอินโด (จุดเดิมที่เคยเกิด) และแนวเกาะอันดามัน/นิโคบาร์ (แผ่นดินไหว ภูเขาไฟใต้น้ำ) ประเทศอินเดีย

 

เกาะภูเขาไฟแห่งเดียวในแถวนี้คือเกาะ Barren แต่แผ่นดินไหวถี่ๆ ในช่วงนี้ไม่ใช่ที่เกาะนั้น แต่อยู่ใต้ลงมา เป็นแนวภูเขาไฟเดียวกัน แต่จมอยู่ใต้น้ำ

 

ทะเลแถวนี้ลึก 2,000+ เมตร มีภูเขาไฟระเบิดจนโผล่เหนือน้ำแห่งเดียวคือเกาะ barren ที่ยัง active อยู่ มีการระเบิดเป็นระยะ ล่าสุดคือปี 2022

 

จึงมีความเป็นไปได้ที่ภูเขาไฟใต้น้ำในแนวเดียวกันจะระเบิด แต่ไม่มีใครบอกได้ว่าเมื่อไหร่

 

เมื่อมีแผ่นดินไหวถี่ๆ ในบริเวณนั้น (แรงเกิน 4 ขึ้นไป) อาจเกิดการเคลื่อนของแมกมา แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะระเบิดแน่ ต้องตามดูต่อไป

 

สึนามิเกิดจากภูเขาไฟใต้น้ำระเบิดมีหลายครั้ง หนล่าสุดคือที่ tonga  Hunga Tonga–Hunga Haʻapai eruption เกิดในปี 2022 กลางมหาสมุทรแปซิฟิก คลื่นสึนามิใหญ่มาก สูง 20 เมตร (บางจุดรายงานว่ามากกว่านั้น) แต่เคราะห์ดีที่เกิดห่างไกลในมหาสมุทรแปซิฟิก จึงมีผู้เสียชีวิตไม่มาก

 

ภูเขาไฟใต้น้ำในอันดามัน จุดที่เกิดการไหวถี่ๆ ห่างจากพังงา 470-480 กม. (กองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว) หากเกิดการระเบิดที่จุดนั้น อาจเกิดสึนามิระดับน่าห่วงได้ เพราะน้ำค่อนข้างลึก หากระเบิดแรงจะมีมวลน้ำจำนวนมากถูกผลักออกมาให้กลายเป็นคลื่น

 

เนื่องจากอยู่ใกล้ไทยมากกว่าจุดที่เคยเกิดแผ่นดินไหวและสึนามิในปี 47 คลื่นจึงอาจเข้าถึงฝั่งเร็วกว่าหนนั้น (คราวก่อนประมาณ 2 ชม.)

 

จุดเกิดต่างกัน การเกิดต่างกัน (แผ่นดินไหว/ภูเขาไฟระเบิด) แนวคลื่นอาจต่างกัน จุดที่ไม่เคยโดนหรือโดนน้อย ก็ต้องระวังไว้

 

มีการซ้อมเตือนภัย/ซ้อมอพยพ เป็นเรื่องที่ดี แต่ไม่ต้องตกใจว่าจะเกิดแน่ ไม่มีใครบอกได้ว่าจะเกิดหรือไม่ ญี่ปุ่นมีข่าวว่าจะเกิดๆ มาหลายเดือนแล้วก็ยังไม่เกิดแบบภัยพิบัติ

 

เพื่อนธรณ์จึงไม่ต้องตระหนก แต่ถ้ายังมีการไหวถี่ๆ แบบนี้ก็คงต้องเฝ้าระวังไว้บ้าง พูดคุยซักซ้อมกับคนในครอบครัวว่าหากฉุกเฉินทำไง ดูเส้นทางหนีภัยใกล้ตัว ฯลฯ

 

คราวก่อนตึก 3 ชั้นอาจไม่พ้น เทียบกับทองก้าแล้ว แนะนำตึก 7-8 ชั้นขึ้นไป (ถ้าหาไม่ได้ก็ไปตามเส้นทางอพยพ)

 

ลูกหลานที่อยู่โรงเรียน ต้องพูดคุยกับคุณครูให้ชัดเจน โรงเรียนควรมีแนวทางฉุกเฉินบอกผู้ปกครอง ไม่ใช่ขับรถไปติดกองกันหน้าโรงเรียน

 

สุดท้าย อย่าเชื่อข่าวลือใดๆ ให้ตกใจสั่นประสาท ติดตามข้อมูลจากหน่วยงาน/นักวิชาการที่เชื่อถือได้ มีแบคกราวด์ทำงานด้านนี้ ไม่ใช่ใครที่ไหนก็ไม่รู้ จู่ๆ ก็เก่งทันที

 

ถ้าคนเราเก่งได้เร็วขนาดนั้น ผมกับผู้เชี่ยวชาญท่านอื่นๆ คงไม่ต้องทั้งเรียนทั้งวิจัยกันให้เหนื่อยมาหลายสิบปี นอนกลิ้งอยู่บ้านรอเวลาฟ้าประทานความเก่งมาให้กลายเป็นเวล 999 ดีกว่าฮะ