ศิลปินแห่งชาติร้อง ป.ป.ช. ปมรื้อ “โครงสร้างแห่งชีวิต” ที่กระบี่

เป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในวงการศิลปะและสังคมท้องถิ่นจังหวัดกระบี่อย่างต่อเนื่อง กรณีที่ พ.ต.อ.สมเด็จ สุขการ อดีตนายกเทศมนตรีเมืองกระบี่ มีคำสั่งให้รื้อถอนงานศิลปะถาวรชื่อ “โครงสร้างแห่งชีวิต” (Structure of Life) ซึ่งเป็นหนึ่งในผลงานหลักจากโครงการระดับนานาชาติ Thailand Biennale Krabi 2018 โดยไม่แจ้งเจ้าของผลงาน และไม่มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนหรือภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง

ล่าสุดเมื่อเร็วๆ นี้ นายศราวุธ ดวงจำปา ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประจำปี 2560 ได้เดินทางเข้ายื่นหนังสือร้องเรียนต่อ คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เพื่อขอให้ตรวจสอบการใช้อำนาจหน้าที่ของอดีตนายกเทศมนตรีรายดังกล่าว โดยตั้งข้อสังเกตว่า การรื้อถอนผลงานศิลปะถาวรครั้งนี้ อาจขัดต่อกฎหมายและกระบวนการตามหลักธรรมาภิบาล

ผลงาน “โครงสร้างแห่งชีวิต” ซึ่งจัดแสดงอย่างถาวรอยู่ในพื้นที่ของเทศบาลเมืองกระบี่นั้น เป็นผลงานของนายศราวุธเอง ซึ่งออกแบบภายใต้แนวคิด “City of Art” เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาเมืองผ่านศิลปะร่วมสมัย โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ในปี 2561 และได้รับการวางแผนให้เป็นงานถาวร (Permanent Structure-Based Sculpture)

แต่ในเวลาต่อมา มีคำสั่งจากอดีตนายกเทศมนตรีให้รื้อถอนผลงานดังกล่าว โดยไม่ได้มีการหารือกับเจ้าของผลงานหรือจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนในพื้นที่ อีกทั้งไม่มีการเปิดเผยเหตุผลทางราชการอย่างชัดเจน

นายศราวุธ ให้ข้อมูลว่า การกระทำดังกล่าว ละเลยสิทธิของศิลปิน และอาจเข้าข่าย ใช้อำนาจหน้าที่โดยมิชอบ ซึ่งไม่เพียงแต่ละเมิดเจตนารมณ์ของโครงการ Thailand Biennale Krabi 2018 เท่านั้น แต่ยังขัดต่อยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดกระบี่ที่ได้รับการประกาศให้เป็น “เมืองศิลปะ” หนึ่งในสามของประเทศอีกด้วย

ผู้ร้องเรียนระบุเพิ่มเติมว่า การตัดสินใจรื้อถอนงานศิลปะสาธารณะโดยขาดการมีส่วนร่วมจากประชาชนในพื้นที่ อาจสะท้อนถึง เจตนาแฝงทางการเมืองหรือผลประโยชน์แอบแฝง ซึ่งควรได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียดจากหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ เช่น ป.ป.ช.

ทั้งนี้ นายศราวุธ ขอให้ ป.ป.ช. ตรวจสอบว่าการดำเนินการดังกล่าวมีความชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ และหากพบว่าเป็นการใช้อำนาจโดยมิชอบ ขอให้ดำเนินการเอาผิดตามกระบวนการยุติธรรม พร้อมเสนอให้ภาครัฐกำหนดแนวทางคุ้มครองงานศิลปะสาธารณะที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน