By2 พ่นพิษ แล็บโดนปิด! ล้งทุเรียนส่งออกไม่ได้ นัดถกหาทางออก พรุ่งนี้

"ฐานเศรษฐกิจ” เกาะติดกรณีสำนักงานศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (GACC) ได้บังคับให้ทุเรียนไทยทุกล็อตที่นำเข้าประเทศจีนทุกด่าน จะต้องมีใบรับรอง ( test report)  ไม่มีสาร “Basic Yellow 2” ซึ่งเป็นสารประกอบอินทรีย์ ลักษณะเป็นผงสีเหลืองใช้ในการย้อมผ้า กระดาษ หนัง และสีทาบ้าน โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) จัดให้สารนี้เป็นสารก่อมะเร็งกลุ่ม 2B มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 10 มกราคม 2568

 

 

ทั้งนี้หากไทยไม่มีผลแล็บ ตรวจวิเคราะห์ “Basic Yellow 2”  หรือ “BY2” แนบมากับสินค้า ให้ด่านศุลกากรจีนทุกแห่งปฎิเสธ การนำเข้าทุเรียนไทย กรมวิชาการเกษตรมีแล็บตรวจ BY2 เพิ่มเติม รวม 13 ห้องปฏิบัติการ ซึ่งมีศักยภาพในการให้บริการตรวจ BY2 ได้มากกว่า 3,000 ตัวอย่างต่อวัน คาดมีเพียงพอกับความต้องการในช่วงฤดูการส่งออกทุเรียน ปี 2568 แต่สถานการณ์ปัจจุบันมีห้องแล็บโดน GACC ปิดกันไปครึ่งหนึ่งแล้ว ทำให้การส่งออกทุเรียนตั้งแต่วันที่ 15 เมษายน 2568 เป็นต้นไปทำให้ในตลาดเกิดความปั่นป่วน ล้งใหญ่หลายล้ง ชะลอรับซื้อทุเรียนจากชาวสวนแล้ว แล้วเพื่อรอดูท่าทีจากรัฐบาลไทยเพื่อนำไปสู่การเจรจากับรัฐบาลจีนในวันที่ 8 เมษายน 2568

 

ต่อจากกรณีนี้ นายสัญชัย ปุรณะชัยคีรี ที่ปรึกษากสมาคมผู้ค้าและส่งออกผลไม้ไทย  เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ”  การระดมพลแล้วมีการหยุดรับซื้อทุเรียน เป็นการส่งสัญญาณให้รัฐบาลได้ทราบปัญหา ซึ่งปัญหานี้ไม่ใช่แค่เรื่องกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพียงกระทรวงเดียวแล้ว กลายเป็นเรื่องระดับประเทศ ก็ต้องยอมรับว่าปัญหานี้ทางกระทรวงเกษตรฯ เองก็ได้พยายามแก้ปัญหามาโดยตลอด แต่พอมาถึงจุดนี้ ปัญหา BY2 น่าจะกลายเป็นปัญหาการเมืองระดับประเทศไปแล้ว และปัญหา BY2 ที่ผ่านมาแทบจะตรวจไม่พบเลย หรือพบก็เป็นเปอร์เซนต์ต่ำมาก และวันนี้เรามาประท้วงเพื่อที่จะทำให้รัฐบาลที่ไม่ใช่กระทรวงอย่างเดียว ต้องถึงระดับรัฐบาล โดยท่านนายกรัฐมนตรีต้องออกมารับรู้เรื่องนี้แล้วออกมาแก้ไขในเชิงการทูตเพื่อแก้ไขปัญหา

“สถานการณ์วันนี้ปัญหาย่ำแย่มาก เพราะไปเจอ BY2 ในกล่องกระดาษ ก็ยิ่งทำให้รู้สึกหมดหวังว่าจะแก้อย่างไร แล้วสารตัวนี้ฟุ้งกระจายได้ง่าย แค่ 2 ไมโครแกรมก็ยากแล้ว แต่รัฐบาลจีนได้กำหนดค่าต้องเป็นศูนย์ด้วย เมื่อพิจารณาที่กล่องกระดาษก็เป็นไปได้เพราะเป็นกล่องที่ผลิตจากกระดาษรีไซเคิลก็ต้องมีสี ถ้าแก้ปัญหาแบบจับจด ก็แก้ปัญหาไม่ได้ จำเป็นที่จะต้องใช้ทางการทูต เพราะเงื่อนไขที่รัฐบาลจีนกำหนดเป็นเงื่อนไขที่ทำไม่ได้ แต่ต้องเสนอเงื่อนไขใหม่ให้อยู่เฉพาะเนื้ออย่างเดียวให้เป็นศูนย์ ก็มองว่าเป็นเรื่องความปลอดภัยที่สมเหตุสมผลเนื้อเป็นศูนย์ และการสั่งปิดแล็บควรจะมีมาตรการกี่ครั้ง แล้วจะต้องมีรายละเอียดให้กับทางกระทรวงเกษตรฯด้วย เพราะมีแต่คำสั่งปิดอย่างเดียว”

สอดคล้องกับนายมณฑล ปริวัฒน์ นายกสมาคมผู้ประกอบการส่งออกทุเรียน มังคุด  กล่าวว่ายอมรับว่าสถานการณ์ทุเรียนส่งออกในปี 2568 วิกฤตจริง ดังนั้นข้อเสนอของสมาคมที่เสนอรัฐบาล 1.ให้เจรจากับประเทศจีน ซึ่งจะสำเร็จหรือไม่ ไม่ทราบ แต่ควรจะเร่งเจรจาก่อน  เช่น มาตรการที่จะใช้ในการตรวจทุเรียน พร้อมให้ตรวจเหมือนเดิมทั้งแคดเมียมและ BY2 แต่ควรใช้หลักสากล แยกค่าตรวจของเนื้อและเปลือกออกจากกัน โดย “เนื้อทุเรียน” ผู้ประกอบการยอมที่จะมีค่าเป็นศูนย์ แต่ “เปลือกทุเรียน” ควรจะใช้มาตรฐานโคเด็กซ์ที่ประกาศใช้แล้วตั้งเป็นค่าที่เหมาะสม เพื่อให้แยกกันให้ออกว่ามีการชุบหรือไม่มีการชุบ ไม่ใช่เป็นการปนเปื้อนจากธรรมชาติหรือฝุ่น ที่ไม่ใช่สารการก่อมะเร็งให้แยกค่าตัวเลขออกให้ชัดเจน ปัจจุบันจีนบังคับให้ทั้งเนื้อทุเรียนและเปลือกเป็นศูนย์

2.GACC สั่งปิดแล็บ ทั้งที่ความจริง ตามหลักสากลไม่มีการสั่งปิดแล็บ ดังนั้นแล็บต้องขึ้นมาตรฐานตามสากลโลก ซึ่งแล็บเป็นเพียงแค่กระบวนการส่วนหนึ่งในการรับรองตามมาตรฐานที่คู่ค้าแต่ละประเทศต้องการส่งออกผัก ผลไม้ แต่ละประเทศแตกต่างกัน แต่ที่ผ่านมาไม่มีประเทศไหนสั่งปิดแล็บ แต่เมื่อสินค้ามีปัญหาประเทศนั้นๆ ก็จะแบนส่งออกกับบริษัทส่งออกนั้นๆ ที่ได้รับอนุญาตที่ส่งสินค้าไปแล้วไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งที่ผ่านมาไม่มีมีประเทศไหนสั่งปิดแล็บกันเลย

 

3.ห้องแล็บที่ถูกปิดก็มีแต่คำสั่งปิด แต่ไม่ทราบเลยว่าโดนล็อตไหน ตู้ไหน เป็นของบริษัทไหน ผู้ส่งออก หรือล้งทุเรียน เป็นรายใด ซึ่งคำสั่งปิดว่ามีสาร BY2 แต่ไม่มีรายละเอียดอะไรเลย

"สรุปง่ายๆ วันนี้ยังไม่เห็นทุเรียนที่ทำให้ห้องแล็บโดนปิดเลย ดังนั้นทั้ง 3 ข้อ สรุปก็ต้องให้รัฐบาลเจรจากับรัฐบาลจีนเพื่อขอความชัดเจนรับมือทุเรียนที่กำลังจะเริ่มทยอยออกมาแล้ว" นายมณฑล กล่าวย้ำตอนท้าย

 

 

เช่นเดียวกับ นายวุฒิชัย คุณเจตน์ นายกสมาคมทุเรียนไทย กล่าวว่าถึงห้องปฏิบัติการที่โดนปิด ทางการจีนก็มีคำสั่งมาระงับ เฉพาะที่มีปัญหาเท่านั้น ทำให้ดูเงียบ  แล้วต้องรอดูสถานการณ์ว่าจะมีมาตรการอะไรออกมารองรับเพราะหมอนทองชุดใหญ่จะออกมามากหลังวันสงกรานต์ อย่างไรก็ดีในขณะนี้ก็มีหนังสือออกมาจากทางรัฐบาลจีนมีข้อเสนอให้ผ่านบริษัทตัวกลางที่ตั้งอยู่ในประเทศไทย เป็นบริษัททีจีนรับรองว่าถ้าได้รับตรวจผลจากห้องแล็บนี้จะสามารถเข้าไปขายทุเรียนในประเทศได้ ซึ่งฝ่ายไทยก็ไม่ได้รับข้อเสนอในเรื่องดังกล่าวนี้ ในความคิดเห็นส่วนตัวคิดว่าฝ่ายไทยเองก็มีห้องแล็บที่รับรองการส่งออกอยู่แล้ว ไม่ควรให้สิทธิเอกชนรายใดรายหนึ่งมาดูแลในตรงนี้เป็นเรื่องที่ไม่ควรก้าวก่ายกับอำนาจฝ่ายไทยมากเกินไป

 

นายณัฐกฤษฎ์ โอฬารหิรัญรักษ์ อุปนายกสมาคมการค้าธุรกิจเกษตรไทย-จีน โพสต์เฟซบุ๊ค “Goodwill Goodwill” จากสถานการณ์ที่แล็บถูกระงับเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงที่ผ่านมา คาดว่าวันที่ 9 เมษายนเป็นต้นไป เราจะไม่เหลือแล็บที่ใช้ในการตรวจรับรองผลผลิตเพื่อใช้ในการส่งออกไปยังประเทศจีนอีกต่อไป ดังนั้น ล้งก็จะไม่มีใบรับรองที่ใช้ในการส่งออกทุเรียน และชาวสวนจะทำอย่างไรดี เจอกันวันที่ 8 เมษายนนี้ เวลา 10 โมง หน้าศาลากลางจังหวัดจันทบุรี เพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลลงมาแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังและสามารถส่งออกทุเรียนชุดใหญ่ที่จะมีปริมาณมาก ซึ่งจะเริ่มออกสู่ตลาดหลังวันที่ 15 เมษายนนี้

 

 

 

 

 

สมาคมผู้ผลิตทุเรียนไทย รวมกันเราเอาอยู่ แยกหมู่ทุเรียนตาย 8 เมษายน 2568 เวลา 10.00 น. นัดรวมตัวชาวสวนทุเรียน ทวงถาม เร่งรัด พร้อมเสนอแนวทางไปยังหน่วยงานราชการ ส่งกระบอกเสียงให้ไปถึงระดับรัฐบาล ถึงความจริงใจในการแก้ไขปัญหานี้