นางมนพร เจริญศรี รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า ขณะนี้รัฐบาลได้ประสานที่จะขอเปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎรสมัยวิสามัญในวันที่ 28-30 พฤษภาคม 2568 เพื่อพิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2569
โดยกระทรวงคมนาคมได้เสนอร่างพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... เนื่องจากเป็นเรื่องเร่งด่วนพิเศษที่ดำเนินการตามนโยบายรถไฟฟ้าสูงสุด 20 บาทตลอดสายให้ทันภายในเดือนกันยายน 2568
ทั้งนี้ตามแผนหากการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) เปิดรับฟังความคิดเห็นร่างกฎหมายแล้วเสร็จจะดำเนินการรวบรวมความคิดเห็นต่างๆเพื่อปรับปรุงแก้ไขร่างพ.ร.บ.ฉบับดังกล่าว
จากนั้นจะเสนอต่อที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ภายในวันที่ 8 พฤษภาคมนี้ คาดว่าสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี (สลค.) จะบรรจุเข้าวาระการประชุมครม.ภายในวันที่ 11-13 พฤษภาคมนี้
ผู้สื่อข่ารายงานว่า เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2568 ที่ผ่านมาเว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมายได้มีการเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่างพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ครั้งที่ 1 โดยเปิดให้ประชาชนทั่วไป,หน่วยงานของรัฐ,ประชาชนผู้ใช้บริการรถไฟฟ้า สามารถร่วมแสดงความคิดเห็นตั้งแต่วันนี้ถึง 2 พฤษภาคม 2568 ผ่านเว็บไซต์ดังกล่าว
อย่างไรก็ตามพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 ได้ใช้บังคับมาเป็นระยะเวลานาน ทำให้บทบัญญัติบางมาตราไม่สอดคล้องกับสภาพการณ์ปัจจุบัน ส่งผลกระทบต่อความคล่องตัวในการดำเนินงานของ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) และเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนากิจการรถไฟฟ้า
ซึ่งจากการประเมินผลสัมฤทธิ์ของพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 ปรากฏว่ากฎหมายฉบับนี้สมควรได้รับการปรับปรุงแก้ไข เพื่อให้มีความทันสมัย สอดคล้องกับสภาพการณ์ปัจจุบัน เพิ่มความคล่องตัวในการดำเนินงานและเพิ่มขีดความสามารถในการดำเนินกิจการรถไฟฟ้าและธุรกิจอื่นที่เกี่ยวเนื่อง
สำหรับสาระสำคัญของสภาพปัญหา ดังนี้
1.1 คำนิยามตามมาตรา 4 “กิจการรถไฟฟ้า” ยังไม่ครอบคลุมภารกิจตามวัตถุประสงค์ของ รฟม.ทำให้มีข้อจำกัดในการดำเนินงาน
1.2 วัตถุประสงค์และอำนาจกระทำการของ รฟม. ในมาตรา 7 และมาตรา 9 มีข้อจำกัดในการดำเนินธุรกิจและการใช้ประโยชน์ในทรัพย์สินเพื่อให้เกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจซึ่งจะเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่ รฟม. และลดภาระงบประมาณของรัฐ รวมทั้งยังไม่ครอบคลุมการให้บริการรถไฟฟ้าให้เป็นไปอย่างต่อเนื่องกับขนส่งสาธารณะอื่นหรือการใช้ตั๋วร่วม
1.3 การออกข้อบังคับตามมาตรา 18 เกี่ยวกับการบริหารงานบุคคล การเลื่อนขั้นเงินเดือนหรือค่าจ้าง การจ่ายค่าพาหนะ เบี้ยเลี้ยงเดินทาง ค่าเช่าที่พัก ค่าล่วงเวลา และการจ่ายเงินอื่น ๆ ซึ่งเป็นอำนาจของคณะกรรมการ รฟม. จะต้องได้รับความเห็นชอบจากกระทรวงการคลังก่อน ทำให้ขาดความคล่องตัวในการบริหารจัดการองค์กร
1.4 รายการหักค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานก่อนนำส่งเป็นรายได้ของรัฐ ตามมาตรา 65 ยังไม่ครอบคลุมภาระค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่ รฟม. ต้องรับภาระและภาระค่าใช้จ่ายที่ต้องดำเนินการตามนโยบายรัฐบาล
1.5 วงเงินของกิจการที่ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีก่อนดำเนินการตามมาตรา 75 ไม่สอดคล้องกับมูลค่าทรัพย์สินที่เพิ่มสูงขึ้นในปัจจุบัน
และกิจการที่ไม่ได้กำหนดขอบวงเงินไว้ทำให้ต้องเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาเห็นชอบก่อนทุกกรณี ทำให้ขาดความคล่องตัวและเป็นอุปสรรคในการดำเนินงาน
ดังนั้นเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงมีความจำเป็นต้องเสนอตรา (ร่าง) พระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... เพื่อปรับปรุงแก้ไขพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 เพิ่มขีดความสามารถให้ รฟม. ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าและภารกิจอื่นที่เกี่ยวข้องได้อย่างคล่องตัวและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ลดปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน รวมถึงสามารถจัดหาประโยชน์ในทรัพย์สินและดำเนินการตามนโยบายของรัฐบาลได้
นอกจากนี้ประเด็นสำคัญของร่างกฎหมายหรือกฎหมายที่นำมารับฟังความคิดเห็นนั้นสมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ปัจจุบันลดปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน
และสามารถส่งเสริมและสนับสนุกนการดำเนินงานตามภารกิจของ รฟม. และตามนโยบายรัฐบาล โดยมีสาระสำคัญในการปรับปรุงแก้ไข ดังนี้
1.1 ปรับปรุงมาตรา 4 นิยาม “กิจการรถไฟฟ้า” ให้ครอบคลุมการดำเนินการตามขอบแห่งวัตถุประสงค์ของ รฟม.
1.2 ปรับปรุงมาตรา 7 วัตถุประสงค์ของ รฟม. ให้สามารถจัดหาประโยชน์ในทรัพย์สินของ รฟม. ส่งเสริมและสนับสนุนการให้บริการรถไฟฟ้ามีความต่อเนื่องกับผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะอื่น และให้ผู้ใช้บริการรถไฟฟ้าสามารถใช้ตั๋วร่วมกับผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะอื่น
1.3 ปรับปรุงมาตรา 9 อำนาจกระทำกิจการภายในขอบวัตถุประสงค์ของ รฟม. เพิ่มเติมข้อความให้ชัดเจนยิ่งขึ้น และให้ รฟม. สามารถจัดหาประโยชน์ในทรัพย์สินและดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยตั๋วร่วม
1.4 ปรับปรุงมาตรา 18 อำนาจออกข้อบังคับของคณะกรรมการ รฟม. ตาม (8) เกี่ยวกับกองทุนสงเคราะห์หรือการสงเคราะห์เพื่อสวัสดิการของพนักงาน ลูกจ้างและครอบครัว โดยได้รับความเห็นชอบจากกระทรวงการคลัง
และ (13) เกี่ยวกับการกำหนดอัตราค่าโดยสาร วิธีการจัดเก็บค่าโดยสาร และประเภทบุคคลที่ได้รับยกเว้นค่าโดยสาร โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐมนตรี
1.5 ยกเลิกวรรคสามของมาตรา 18 เพื่อให้คณะกรรมการ รฟม. มีอำนาจออกข้อบังคับตามมาตรา 18 (6) และ (7) โดยมิต้องขอความเห็นชอบจากกระทรวงการคลัง
1.6 ปรับปรุงมาตรา 65 กำหนดเพิ่มรายการที่สามารถหักจากรายได้ของ รฟม. ก่อนนำส่งคลัง ให้รวมถึงค่าภาระต่าง ๆ เงินสำรอง เงินสมทบกองทุนสงเคราะห์หรือการสงเคราะห์อื่น เงินลงทุน รวมทั้งเงินเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้การให้บริการรถไฟฟ้ามีความต่อเนื่องกับบริการขนส่งสาธารณะอื่นและการใช้ตั๋วร่วม
1.7 ปรับปรุงมาตรา 75 (3) (4) (5) (6) และ (10) เพิ่มวงเงินการกู้ยืมเงิน และการให้เช่าหรือให้สิทธิใด ๆ ในอสังหาริมทรัพย์ เพิ่มวัตถุประสงค์ในการออกพันธบัตรหรือตราสาร กำหนดวงเงินการจำหน่ายอสังหาริมทรัพย์ และแก้ไขจากการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์เป็นการจัดหาประโยชน์ในทรัพย์สินของ รฟม.