ปรับมุมคิด‘ลดคาร์บอน’ เปลี่ยนภาระเป็น‘การลงทุน’

ปัญหาการเปลี่ยนเปลงสภาพภูมิอากาศเป็นวาระโลก ที่ประเทศไทยโดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ประกาศแผนที่ทางเดินว่า ไทยจะร่วมก้าวเดินสู่สังคมคาร์บอนต่ำไปกับโลก โดยตั้งเป้าหมายสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอน ภายในปี 2050 (พ.ศ.2593)  และปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ในปี 2065 (พ.ศ.2608) 
 

เป้าหมายดูเหมือนยังไกลและมีเวลาอีกมาก แต่ในภาคปฏิบัติต้องลงมือทันที เนื่องจากได้มีการกำหนดแผนปฎิบัติการเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งรวมถึงคาร์บอน ลงเป็นลำดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระบวนการผลิตสินค้าและบริการต่าง ๆ 

ที่เป็นรูปธรรมชัดเจนสุดคือ ข้อกำหนด CBAM -Carbon Border Adjustment Measure ของสหภาพยุโรป ที่จะเริ่มบังคับใช้ในปี 2566 นี้แล้ว โดยจะเรียกเก็บภาษีสินค้าที่จะส่งเข้าไปขายในสหภาพยุโรป หากกระบวนการผลิตปล่อยคาร์บอนสู่บรรยากาศเกินเกณฑ์กำหนด เริ่มนำร่อง 5 อุตสาหกรรม คือ เหล็ก อะลูมิเนียม ปูนซิเมนต์ ไฟฟ้า การขนส่ง เพื่อไม่ให้เกิดความได้เปรียบเสียเปรียบกับผู้ประกอบการภายใน ที่ถูกกำกับให้ต้องลงทุนเพื่อลดการปล่อยคาร์บอนลง 
 

ทั้งนี้ มีสัญญาณว่าหลายประเทศอาทิ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น จีน จะใช้มาตรการลักษณะเดียวกันตามมาเเป็นลำดับ  และในอนาคตจะขยายรายการสินค้าเพิ่มมากขึ้นเป็นลำดับ จนอาจครอบคลุมการผลิตทั้งหมด ที่ต้องลดการปล่อยคาร์บอน 

เวทีสัมมนา “Carbon War วิกฤต-โอกาสไทยบนเวทีโลก” ของหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ทุกภาคส่วนเห็นร่วมกันว่า วาระโลกสู่การลดละเลิกคาร์บอนนี้เป็นเงื่อนไขที่ทุกฝ่าย “ไม่ปรับไม่ได้” ใครไม่ปรับก็จะไม่สามารถอยู่ในสนามแข่งขันต่อไปได้อีก โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศไทยที่ภาคส่งออกเป็นเครื่องยนต์หลักขับเคลื่อนเศรษฐกิจเป็นสัดส่วนกว่า 70% ของจีดีพี 
 

ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้เตรียมรับเกณฑ์ใหม่ที่เกิดขึ้นตามบทบาทหน้าที่ กรมสรรพสามิตปรับโครงสร้างภาษีรถยนต์ เปลี่ยนจากฐานกำลังเครื่องยนต์สู่อัตราการปล่อยคาร์บอน ปรับภาษีน้ำมันให้ดีเซลเข้าใกล้เบนซินเนื่องจากสร้างมลพิษมากกว่า อุดหนุนการใช้รถยนต์ไฟฟ้า กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเปิดทางเอกชนปลูกป่าชายเลนเพื่อนำไปเป็นคาร์บอนเครดิต องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก(องค์การมหาชน) พัฒนาเกณฑ์วัดค่าการปล่อยคาร์บอนในมาตรฐานสากล สร้างตลาดคาร์บอนเป็นกลไกช่วยการปรับตัวของภาคเอกชน เป็นต้น
 

กติกาลดคาร์บอนครั้งนี้ เกิดจากการผลิตการใช้อย่างล้นเกินของสังคมโลกที่ผ่านมา ที่สร้างมลภาวะอันเป็นต้นทุนภายนอกมากเกินกว่าที่ธรรมชาติจะรองรับและบำบัดได้อีกต่อไป จนเกิดภาวะป่วยไข้กลายเป็นภัยพิบัติทางธรรมชาติหลากรูปแบบ จึงถึงเวลาที่การปล่อยมลภาะต้องมีราคาที่ต้องจ่าย ซึ่งผลของการลดปล่อยคาร์บอนจะช่วยสร้างโลกที่สะอาดขึ้น คุณภาพชีวิตดีขึ้น ปลอดภัยขึ้นแก่แก่สังคมโลก
 

สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรับวิธีคิด แทนที่จะมองว่าค่าใช้จ่ายที่ต้องใช้เพื่อการปรับกระบวนการผลิต ปรับวิถีชีวิตที่ลดคาร์บอน เป็นภาระที่เพิ่มต้นทุน ที่พยายามหาช่องโหว่หลบหนีหรือหลีกเลี่ยง เปลี่ยนมุมมามองว่าเป็นการลงทุน เพื่อสร้างโอกาสและความสามารถการแข่งขันในตลาดสินค้าสะอาด เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม นี่คือความยั่งยืนของการก้าวสู่สังคมคาร์บอนต่ำแห่งอนาคต