เตือน โพสต์ขาย–โฆษณา ‘เหล้า-เบียร์’ ผิดกฎหมาย ยังไม่มีผลบังคับใช้

ภายหลังมีการประกาศพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568 ในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 9 กันยายนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นกฎหมายที่โปรดเกล้าฯ แล้วและกำหนดให้มีผลบังคับใช้เมื่อครบกำหนด 60 วันนับจากวันประกาศ

ทำให้ช่วงเวลานี้ข้อห้ามต่าง ๆ เกี่ยวกับการขายและการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยังคงต้องปฏิบัติตามกฎหมายเดิมอย่างเคร่งครัด การจำหน่ายในช่วงเวลา 14.00–17.00 น. รวมถึงการเผยแพร่สื่อโฆษณาเพื่อชักชวนให้บริโภค ยังคงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถทำได้

พระราชบัญญัติฉบับใหม่นี้มีสาระสำคัญหลายประการ เริ่มจากการให้นิยามคำว่า “เครื่องดื่มแอลกอฮอล์” ให้ครอบคลุมถึงวัตถุหรือของผสมที่มีแอลกอฮอล์และสามารถดื่มได้ ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบดื่มได้ทันทีหรือเมื่อผสมแล้วสามารถดื่มได้ โดยมีข้อยกเว้นสำหรับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ไม่เกิน 0.5 ดีกรี

รวมถึงยา ผลิตภัณฑ์สมุนไพร และวัตถุออกฤทธิ์ตามกฎหมายอื่น ๆ ขณะเดียวกัน ยังได้เพิ่มความหมายของ “การสื่อสารการตลาด” ให้ครอบคลุมรูปแบบที่หลากหลาย ตั้งแต่การประชาสัมพันธ์ การเผยแพร่ข่าวสาร การส่งเสริมการขาย การจัดกิจกรรมพิเศษ ไปจนถึงการตลาดแบบตรง

ในด้านการโฆษณา กฎหมายกำหนดชัดเจนว่าห้ามโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เว้นแต่เป็นการให้ข้อมูล ข่าวสาร หรือความรู้ในลักษณะที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ และต้องอยู่ภายใต้หลักเกณฑ์ที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขกำหนด โดยคำแนะนำจากคณะกรรมการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แห่งชาติ นอกจากนี้ยังห้ามใช้ชื่อหรือเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไปปรากฏในสินค้าหรือบริการอื่น ๆ หรือดัดแปลงข้อความให้สื่อถึงการส่งเสริมการบริโภค อีกทั้งยังห้ามการสนับสนุนกิจกรรมสาธารณะทุกประเภทที่อาจก่อให้เกิดการจูงใจให้ดื่ม

ด้านบทลงโทษ กำหนดโทษปรับและจำคุกสำหรับผู้ที่ฝ่าฝืน โดยมีการแยกบทลงโทษตามสถานะของผู้กระทำ ไม่ว่าจะเป็นผู้ผลิต ผู้นำเข้า หรือผู้ขาย เพื่อให้การบังคับใช้มีประสิทธิภาพและครอบคลุมทุกกลุ่มผู้ประกอบการ นอกจากนี้ ยังมีโทษสำหรับผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าหน้าที่หรือไม่ดำเนินการตามมาตรการที่กำหนดไว้

อีกประเด็นสำคัญคือการยกเลิกกฎหมายเก่า ได้แก่ ประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 253 พ.ศ. 2515 และคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 22/2558 ในข้อที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งจะสิ้นผลลงเมื่อพระราชบัญญัติฉบับใหม่มีผลบังคับใช้ในเดือนพฤศจิกายนนี้

ดังนั้น ระหว่างนี้จึงเป็นช่วงเวลาที่ผู้ประกอบการ ร้านค้า และธุรกิจที่เกี่ยวข้องต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากกฎหมายใหม่ยังไม่ถึงกำหนดบังคับใช้เต็มรูปแบบ การขายและการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยังคงอยู่ภายใต้ข้อห้ามเดิมจนกว่าจะครบกำหนด 60 วันหลังประกาศ ซึ่งคาดว่าจะเริ่มมีผลในเดือนพฤศจิกายน 2568