อึ้ง! หน่วยงานรัฐ จังหวัด เบี้ยวรายงานผลทำงาน-ใช้จ่ายงบประมาณ Q3

นายเฉลิมพล เพ็ญสูตร ผู้อำนวยการสำนักงบประมาณ รายงานผลการปฏิบัติงาน และผลการใช้จ่ายงบประมาณของหน่วยรับงบประมาณ พ.ศ.2566 ณ สิ้นไตรมาสที่ 3 ให้กับที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) รับทราบ เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2566 มีรายละเอียดที่น่าสนใจเกี่ยวกับข้อปัญหาและอุปสรรค พบว่า มีบางหน่วยรับงบประมาณที่ไม่สามารถรายงานผลฯ ได้ตามระยะเวลาที่กำหนด หรือไม่รายงานผลฯ ต่อสำนักงบประมาณ

สำนักงบประมาณ ได้แจ้งข้อมูลให้ที่ประชุมครม.รับทราบปัญหาและอุปสรรคว่า ในการรายงานผลการปฏิบัติงานและผลการใช้จ่ายงบประมาณของหน่วยรับงบประมาณ ในไตรมาสที่ 3 ในระบบฐานข้อมูลแผน/ผลการปฏิบัติงานและการใช้จ่ายงบประมาณ (BB EvMis) และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดทำงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (BBL) 

โดยยังคงมีบางหน่วยรับงบประมาณ ที่ไม่สามารถรายงานผลฯ ได้ตามระยะเวลาที่กำหนด หรือไม่รายงานผลฯ ต่อสำนักงบประมาณ ทั้ง หน่วยรับงบประมาณภายใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม จังหวัดและกลุ่มจังหวัด และทุนหมุนเวียน เป็นต้น

ทั้งนี้ สำนักงบประมาณ จึงมีข้อเสนอโดยเสนอเข้ามายังครม.รับทราว่า ขอให้รัฐมนตรีเจ้าสังกัดหรือรัฐมนตรีที่กำกับดูแลหรือควบคุมกิจการของ หน่วยรับงบประมาณ หรือรัฐมนตรีผู้รักษาการตามกฎหมาย รวมทั้งหัวหน้างานกำกับดูแล เร่งรัด ติดตาม การรายงานผลการปฏิบัติงานและผลการใช้จ่ายงบประมาณ ในระบบ BB EvMis และ BBL เป็นรายไตรมาสและสิ้นปีงบประมาณ 

พร้อมทั้งระบุปัญหา อุปสรรค และแนวทางแก้ไขต่อสำนักงบประมาณ ตามกรอบระยะเวลาอย่างเคร่งครัด เพื่อสำนักงบประมาณ จะรวบรวมและจัดทำรายงานเสนอต่อนายกรัฐมนตรี และ ครม. พร้อมกันนี้จะได้นำข้อมูลดังกล่าวไปใช้ประกอบการจัดสรรงบประมาณในปีต่อไป

ใช้จ่ายเงินลงทุนต่ำกว่าเป้าหมาย

ทั้งนี้ สำนักงบประมาณ ยังได้รายงานปัญหาเพิ่มเติมอีกว่า เรื่องของผลการใช้จ่ายรายจ่ายลงทุนต่ำกว่าเป้าหมายการใช้จ่ายตามมติครม. เนื่องจากรายการที่ก่อหนี้ผูกพันงบประมาณหรือลงนามในสัญญาแล้ว ส่วนใหญ่อยู่ระหว่างการส่งมอบงานและ บางส่วนผู้รับจ้างจะดำเนินการส่งมอบงานในคราวเดียวแล้วจึงจะเบิกจ่าย 

รวมถึงบางรายการไม่สามารถดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างได้ตามแผนที่กำหนดไว้ เนื่องจากเกิดข้อปัญหาในขั้นตอนกระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง มีการปรับแบบรูปรายการและราคากลางใหม่ตามความผันผวนของราคาสินค้าและวัสดุ รวมถึงมีการยกเลิกการประกวดราคา จากกรณีมีผู้อุทธรณ์ไม่มีผู้เสนอราคา 

รวมทั้ง การจัดหาครุภัณฑ์จากต่างประเทศมีข้อจำกัด และมีขั้นตอนการดำเนินงานหลายขั้นตอน ในบางโครงการมีการทำสัญญาล่าช้า บางส่วนเป็นโครงการต่อเนื่อง ซึ่งมีกำหนดการเบิกจ่ายในไตรมาสที่ 4 ของปีงบประมาณ พ.ศ.2566 บางรายการต้องใช้เทคนิคเฉพาะในการกำหนด TOR ซึ่งต้องขอรับการสนับสนุนผู้เชี่ยวชาญเฉพาะจากภายนอกร่วมเป็นกรรมการ

รายงานปัญหารายการผูกพันใหม่

สำนักงบประมาณ ยังระบุถึงกรณีรายการผูกพันใหม่ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ที่มีวงเงินเกิน 1,000 ล้านบาท จำนวน 32 รายการ วงเงินงบประมาณทั้งสิ้น 12,259 ล้านบาท มีหน่วยรับงบประมาณรับผิดชอบ 14 หน่วยงาน ประกอบด้วย 

กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ กรมชลประทาน กรมฝนหลวงและการบินเกษตร สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย กรมราชทัณฑ์ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร และองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย 

ลงนามในสัญญาแล้ว 15 รายการ อยู่ระหว่างอนุมัติผลการจัดซื้อจัดจ้าง 1 รายการ ทราบผลการประกวดราคาแล้ว 5 รายการ อยู่ระหว่างการประกาศจัดซื้อจัดจ้าง 4 รายการ และยังไม่เข้าสู่กระบวนการ 7 รายการ เนื่องจากเป็นรายการที่มีวงเงินงบประมาณสูง และเป็นรายการที่มีลักษณะเชิงเทคนิค ทำให้ต้องหาผู้เชี่ยวชาญมาดำเนินงาน 

รวมทั้งบางรายการอยู่ระหว่างการขออนุมัติเปลี่ยนแปลงสถานที่ดำเนินการ บางรายการมีสัดส่วนเงินนอกงบประมาณ ซึ่งอยู่ระหว่างการพิจารณาอนุมัติเงินกู้ จาก World Bank

บี้ทุกหน่วยงานเร่งเบิกจ่ายงบประมาณ

ส่วนข้อเสนอแนะเพิ่มเติมนั้น สำนักงบประมาณ เสนอว่า ให้หน่วยรับงบประมาณควรเร่งรัดการเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณให้เป็นไปตาม แผนการปฏิบัติงานและเป้าหมายของมาตรการเร่งรัดการเบิกจ่ายงบประมาณและการใช้จ่ายภาครัฐที่กำหนดไว้ 

พร้อมทั้งให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมของโครงการก่อนการจัดสรรงบประมาณ จัดลำดับความสำคัญ ก่อนหลังของการปฏิบัติงานให้เหมาะสมกับห้วงเวลาที่กำหนดไว้ เพื่อให้การบริหารงบประมาณของหน่วยรับ งบประมาณเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการจัดทำแผนการจัดซื้อจัดจ้างให้สามารถรองรับสถานการณ์ ที่อาจเกิดผลกระทบต่อการปฏิบัติงานและการใช้จ่ายงบประมาณได้อย่างเหมาะสม 

หากการดำเนินการและการใช้จ่ายงบประมาณไม่เป็นไปตามแผนที่กำหนด ให้เร่งรัดคู่สัญญาพิจารณาดำเนินการให้เป็นตามแผนที่กำหนด เพื่อให้การใช้จ่ายงบประมาณเป็นไปตามวัตถุประสงค์และก่อประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน

นอกจากนี้ยังเสนอว่าควรให้หน่วยรับงบประมาณเร่งรัดการดำเนินการก่อหนี้ผูกพันและเบิกจ่าย งบประมาณรายจ่ายลงทุนรายการที่เดียวและรายการผูกพันใหม่ให้แล้วเสร็จ โดยมอบหมายให้รัฐมนตรีเจ้าสังกัด หรือรัฐมนตรีที่กำกับดูแลหรือควบคุมกิจการของหน่วยรับงบประมาณ หรือรัฐมนตรีผู้รักษาการตามกฎหมาย กำกับดูแล เร่งรัด ติดตาม และประเมินผลการปฏิบัติงานและการใช้จ่ายงบประมาณของหน่วยงานในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคให้เป็นไปตามเป้าหมาย

โดยคำนึงถึงผลสัมฤทธิ์และประสิทธิภาพ ของหน่วยรับงบประมาณ ซึ่งจะเป็นส่วนสำคัญในการกระตุ้นให้มีเม็ดเงินสู่ระบบเศรษฐกิจ และช่วยสนับสนุนการขยายตัวของเศรษฐกิจภายในประเทศในช่วงที่เหลือของปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ต่อไป หากไม่เร่งดำเนินการ คาดว่า จะไม่สามารถก่อหนี้ผูกพันได้ทันในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 และอาจส่งผลให้เงินงบประมาณถูกพับไปตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561