ความเป็นพระ.. ที่หลวงปู่สอน

หลวงปู่ดูลย์​ อตุโล​ แห่ง​วัดบูรพาราม จ.สุรินทร์​ เป็นลูกศิษย์พระอาจารย์มั่น​ ภูริทัตโต

นักเขียนรุ่นพี่ผม​ บัว​ ปากช่อง​ บวชอยู่กับหลวงปู่มานานหลายพรรษา​ ทุกครั้งที่พบเจอกัน​ ผมมักจะให้เล่าเรื่องของหลวงปู่ดูลย์ให้ฟังเสมอ ผมชอบที่หลวงปู่เป็นพระกรรมฐาน​ แต่เน้นเรื่องจิตแบบพระเซน​คล้าย ๆ ท่านตั๊กม้อ​ ให้นั่งภาวนาแต่ไม่ให้ยึดการภาวนา​ เพราะสมาธิภาวนาไม่ได้ทำให้บรรลุธรรม​ แต่เพราะธรรมนั้นปรากฏคู่โลกอยู่มาช้านานแล้ว​

พระที่บวชมาใหม่ คำสอนของหลวงปู่ที่กินใจนั้นมีมากมาย​ อย่างตอนออกบิณฑบาต​ บางบ้านก็ใส่บาตรด้วยความสำรวม​ บางบ้านก็โวยวายตามนิสัยชุมชน​

วันหนึ่งหลวงปู่นำ​ออกบิณฑบาต ครั้นมาถึงบ้านหนึ่ง​ชอบโวยวายตะโกนไปมา​ ขณะที่ตักบ้านหลวงปู่อยู่​ ลูกสาวที่อยู่ในบ้านก็ตะโกนถามออกมาว่า​

"ไก่นาต้มยังไงแม่"

แม่กำลังตักบาตรอยู่นั้นจึงหันไปตอบว่า

"กูตายแล้วมึงสิถามไผ"

หลวงปู่ยืนด้วยความสำรวมแล้วหันไปมองพระเณร​ ด้วยแววตาแห่งความเมตตา​เหมือนกับสอนว่า​ การอยู่ในอุดมเพศนี้​ดีนักแล​ คือ​ บวชนี่ดีนักแล​ คนที่มีครอบครัววุ่นวายนัก

อีกบทธรรมหนึ่ง​ ท่านสอนพระใหม่ ๆ เสมอว่า

"บวชแล้วไม่ใช่จะเป็นพระ​ ความเป็นพระต้องทำเอาเอง"

ในความหมายของท่าน​ แม้โกนผม​ ใส่ผ้าเหลือง ผ่านพิธีกรรมทางสงฆ์แล้ว​ แต่ทว่าความเป็นพระไม่ได้เกิดเพราะแค่นั้น อยู่ที่การปฏิบัติตนให้รู้จักสำรวม ให้รู้จักคำว่า​ศีล​ และธรรม โดยอย่างเคร่งครัด​

ผู้ที่บวช และเรียนบาลีจนเป็นมหาเปรียญแล้ว​ แต่ถ้าไม่ฝึกจิตใจ เหมือนที่เจ้าคุณพุทธทาส​ฝึก เหมือนสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์​ (ปอ.ประยุตโต)​ ท่านฝึก​ ก็ไม่ต่างพวกใบลานเปล่า

ซึ่งตอนบวชก็เป็นใบลานเปล่า​.. รอพัด รอยศ รอตำแหน่ง​ ผู้เป็นมหาเปรียญแบบนี้ก็มีมาก ​สุดท้ายกิเลสพอกพูนมากมาย​ ไม่พ้นเรื่องสตรีและสตางค์​ มหาเปรียญบางคนลาสิกขาบท​ ก็เป็นใบลานเปล่าอีก ไม่เอาความรู้มาใช้กับตนด้วยระวังสำรวม​ แต่คอยเอาธรรมะมาตอกใส่ผู้อื่นร่ำไป​

แสดงความคิดความเห็นใดในธรรมก็ยังเจือปนด้วยวาจาที่มุสาวาท​ ​คือ​ ส่อเสียด​เพ้อเจ้อ​ เหน็บแนมผู้อื่นอยู่ตลอดเวลา กลายเป็นว่า​ การเรียนเป็นมหาเปรียญ ยิ่งเรียนมาก รู้มาก กลับไม่ได้ทำให้จิตใจพัฒนาในธรรมใด ๆ เลย​ ถ้าไม่ปฏิบัติตามที่เรียนมา

แต่พระภิกษุที่เป็นมหาเปรียญ​ที่เรียนแล้ว ใฝ่ปฏิบัติธรรมยังมีอยู่​ ท่านเหล่านั้นจะไม่มุ่งในลาภสักการะใด ๆ สงบนิ่ง ไม่แสวงหาชื่อเสียงใด ๆ​ แม้วันใดลาสิกขาบทก็น้อมธรรมไปปฏิบัติใส่ตนเสมอ​

ดังนั้น ความเป็นพระไม่ใช่​ อยู่ที่เรียนมามาก มาน้อย​ แต่อยู่ที่น้อมธรรมมาปฏิบัติมากกว่า​ พระสงฆ์ที่เป็นข่าวโด่งดังทุกวันนี้​ โดยมากเรียนเป็นมหาเปรียญแล้ว แต่ไม่ปฏิบัติธรรม​เกือบทั้งนั้น​ กิเลสไม่ได้หมดไปตามตอนที่โกนผม​ จีวรไม่สามารถกั้นขวางกิเลสได้​ ทุกอย่างอยู่ที่จิตทั้งสิ้น

หลวงปู่ดูลย์​ ท่านจึงย้ำหนักหนาว่า​...

จิตที่ส่งออกข้างนอก​ทำให้เกิดทุกข์

จิตที่อยู่ข้างใน​ จะคอยเรียนรู้ทุกข์และดับทุกข์

ดังนั้น แม้เราจะเป็นเพียงฆราวาสคนธรรมดา​ ถ้าเราพยายามไม่ส่งใจออกไปสนใจเรื่องนอกตัวมากนัก​ ให้มีใจอยู่กับตัวตลอดเวลา​ ความทุกข์ก็ย่อมจะน้อยลงเช่นกัน