ลมหายใจแห่งความสุข

28 พ.ค. 2568 | 21:30 น.

ลมหายใจแห่งความสุข คอลัมน์ ทำมาธรรมะ โดย ราชรามัญ

พระมอญโบราณสอนกันมายาวนานในเรื่องปริศนาธรรม​ กล่าวคือ​

"เจ้ามาไม่มีอะไรมา​ เจ้าไปไม่มีอะไรไป​ หงส์ทองทั้งคู่​ ตัวหนึ่งอยู่ตัวหนึ่งไป"

คำตอบคือ ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก​ ผมเรียนรู้เรื่องนี้ตั้งแต่วัย 10 ขวบ​ บรรพบุรุษสอนกันสืบต่อมา​

ลมหายใจ​เข้าออก​ อยู่กับมนุษย์เรา ตั้งแต่ เกิดจนตาย และจะลมหายใจนี้ ก็สามารถเปลี่ยน ชีวิตของเรา ได้ตลอดเวลา ในยามที่ เราทุกข์ เราเศร้า ลมหายใจของเรา ถ้าสังเกต จะหายใจแบบกระท่อนกระแท่นหายใจไม่เต็มท้อง ลมจะติดๆ ขัดๆ ขาดๆ หายๆ

ยามเราโกรธ อารมณ์ไม่ดี ลมหายใจของเรา ก็ค่อนข้างจะ เข้าออกแรง สั่นเทาอยู่ตลอดเวลา หรือบางครั้งอาจมีไอร้อนออกมาด้วย

ยามที่เราสุขสบายจะเห็นได้ว่า ลมหายใจของเรานั้นพริ้วแผ่วเบาบางโล่งปลอดโปร่ง มีความสุขระงับเยือกเย็น นี่คือสิ่งที่ บ่งบอก ว่าลมหายใจ มีความเกี่ยวพันกับทางภาวะอารมณ์และความรู้สึกนึกคิดของเราอยู่ตลอดเวลา

แม้แต่เจ้าชายสิทธัตถะ ท่านได้บรรลุธรรมด้วย การเฝ้าดูลมหายใจเข้าออก จนเกิดเป็นมหาสติ และมีภาระกำลังมาก เข้าไปพิจารณาธรรมต่างๆ ที่สุดก็ บรรลุในธรรมทั้งปวง เป็นอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ

ลมหายใจจึงมีความสำคัญ กับชีวิตเป็นอย่างมาก ดังนั้น ในการใช้ชีวิตอยู่กับปัจจุบันขณะ ถ้าใครอยากมีความสุขความสงบ ต้องหัดเรียนรู้เรื่องการหายใจ แล้วจะทำให้เรามีความสุข มากยิ่งขึ้น

วิธีการฝึก..

ลมหายใจของเรานั้นสามารถฝึกได้ การหายใจที่ทำให้เกิดประสิทธิภาพและสามารถคอนโทรลภาวะอารมณ์ได้ นั้นมีอยู่จริง การฝึก วิธีการหายใจ นับแต่โบราณนั้น ได้แนะนำเอาไว้ว่า ให้หายใจเข้าช้าๆ จนสุดแล้วหยุดไว้นิดนึง จากนั้นค่อยๆ หายใจออกอย่างช้าๆ จนสุด หมดลมหายใจ แล้วหยุดไว้นิดนึง จากนั้นจึงหายใจเข้าอย่างช้าๆใหม่อีกรอบ จนสุด แล้วหยุดไปนิดนึง แล้วค่อยหายใจออกอย่างช้าๆ

การฝึกวิธีหายใจเข้าหายใจออกแบบนี้ จะทำให้ ระบบร่างกายของเรา มีภาวะตื่นรู้อยู่กับปัจจุบันง่ายๆ ตลอดทั้ง เราจะเกิดความรู้สึกว่าผ่อนคลาย ความเครียดทั้งหลายก็หายไป การฝึกหายใจเช่นนี้ เป็นการหายใจของคนที่มีธรรมะ อยู่ในจิตใจ และเป็นผู้ที่ฝึกปฏิบัติธรรมอย่างแท้จริง

ผู้ที่มีการหายใจเช่นนี้จะเป็นบุคคลที่รอบคอบมีสติ และเป็นคนที่น้อยแห่งความโลภ น้อยแห่งความโกรธ น้อยแห่งความหลง ในจิตใจ เพราะลมหายใจ จะทำงานต่อเนื่องกับสติ ทำให้เกิดความเบา สบาย โล่ง ภาวะเช่นนี้ จะทำให้เราประสบความสำเร็จในการงานในแต่ละวัน ได้อย่างง่ายดาย จึงเรียก วิธีการหายใจแบบนี้ว่า ลมหายใจแห่งความสุข

ท่านติช นัท ฮันห์ พระเซนชาวเวียดนาม มักจะสอนลูกศิษย์ให้กลับมาอยู่กับลมหายใจของตัวเองอยู่เสมอ ด้วยการเคาะระฆัง เบาๆ เวลาที่ หมู่สังฆะ​ กำลังใช้ชีวิต ตามปกติ แต่เมื่อได้ยิน เสียงระฆังขึ้น ทุกคนจะหยุด แล้วกลับมาดูลมหายใจเข้าออก ของตนเอง เป็นอุบายหนึ่ง ในการฝึกฝนให้ตนเอง ได้กลับมาอยู่กับตัวเองมากกว่าการส่งจิตสงบใจออกไปข้างนอกเพียงอย่างเดียว

ลมหายใจแห่งความสุข สามารถเกิดขึ้นได้จริง กับมนุษย์ทุกผู้ทุกนามทุกคน ที่นำเอาวิธีการหายใจเข้า หายใจออกตามที่กล่าวมาเบื้องต้น ไปใช้กับชีวิตประจำวัน ฝึกให้ติดต่อกันจนครบ 21 วัน จะเริ่มเห็นการเป็นแปลงของชีวิตจะเห็น การเปลี่ยนแปลง ในแต่ละวันของชีวิต ว่ามีความสุขมากยิ่งขึ้นเป็นลำดับ

ถ้าเรื่องละเอียดอ่อนอย่างลมหายใจ เรายังสามารถคอนโทรลได้ แล้วเรื่องอื่นๆ บนโลกใบนี้ที่ค่อนข้างหยาบไม่ละเอียดไม่ประณีต เหมือนลมหายใจ เราจึงบริหารจัดการ ให้สำเร็จได้โดยไม่ยาก...

ลองนำไปฝึกกันครับ....