สงกรานต์กับจารีตพุทธศาสนา

10 เม.ย. 2567 | 22:00 น.

สงกรานต์กับจารีตพุทธศาสนา คอลัมน์ ทำมา ธรรมะ โดย ราชรามัญ

ประเพณีสงกรานต์ ไม่ใช่ ประเพณีของสยาม ไม่ใช่ประเพณีของเขมร ไม่ใช่ประเพณีของลาว ไม่ใช่ประเพณีของพม่า ไม่ใช่ประเพณีของมอญ แต่เป็นประเพณีของภาคพื้นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ตอนบน)​ 

สำหรับสยามประเทศ ประเพณีสงกรานต์ กลายเป็นสิ่งที่ต้องปฏิบัติคู่กับพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นอย่างนี้มาช้านาน ก่อนกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ไม่ว่าจะมีพิธีกรรม การสรงน้ำพระพุทธรูป การสรงน้ำพระสงฆ์ ต่างๆ ทั้งหลายเหล่านี้ เป็นการควบรวมที่ปฏิบัติกันมาช้างานเพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ในการต้อนรับปีใหม่

แต่ถ้าจะมองถึงหลักธรรมโดยเนื้อแท้ ความเป็นประเพณีสงกรานต์ไม่ได้เกี่ยวข้องใดๆ ทั้งสิ้นกับหลักธรรมเลย แต่การนำพุทธศาสนา ให้เข้ามาเกี่ยวข้องกับประเพณีสงกรานต์นั้น เพื่อทำให้ ชุมชนมีแนวคิด มีความเห็น ไปในทางเดียวกัน ไม่ขัดแย้งซึ่งกัน โดยยึดหลักธรรมเข้ามา เกี่ยวข้องในจิตใจ อย่างน้อยในคืนวันสงกรานต์ ก็มีการสร้างกุศลภายในวัด อาทิ ประเพณีก่อพระเจดีย์ทราย แล้วร่วมกันบริจาคทรัพย์ มาทำนุบำรุงพระศาสนา หรือประเพณีสรงน้ำพระพุทธรูปองค์สำคัญประจำวัดนั้นๆ

นอกจากนี้ ประเพณีสงกรานต์ของประเทศไทย ยังมีการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ด้วยการนำน้ำอบไทย มารดน้ำขอพรจากผู้หลักผู้ใหญ่ ตลอดทั้งบิดามารดา เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคล  

ทุกครั้ง ที่เราไปวัดแล้วมีโอกาส สรงน้ำพระพุทธรูป ใคร่อยากจะแนะนำ ในขณะที่สรงน้ำนั้น ให้จิตใจสงบ แล้วระลึกนึกถึงองค์คุณของพระพุทธเจ้า องค์คุณของพระธรรม และองค์คุณของพระอริยสงฆ์

สงกรานต์นี้ ก็ขอให้ทุกคนทุกท่าน มีแต่ความสุข ความสงบในใจ เป็นการเริ่มต้นปีใหม่แบบไทยๆ และมีชีวิตที่ราบรื่น ไร้โรคาพยาธิตลอดไป