มะเร็งปอด กับปัจจัยเสี่ยงที่อยู่รอบตัว

มะเร็งปอด หนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตมากที่สุดของคนไทย จากรายงานของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ปี 2566 พบผู้ป่วยรายใหม่ 20,659 รายต่อปี เสียชีวิต 15,022 รายต่อปี การรณรงค์เพื่อกระตุ้นเตือนให้ตระหนักรู้และเข้าใจเกี่ยวกับโรคมะเร็งปอดจึงเป็นสิ่งสำคัญ

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งปอดในประเทศไทย ได้แก่ การสูบบุหรี่หรือการรับควันบุหรี่มือสอง และการสัมผัสสารก่อมะเร็งต่าง ๆ ได้แก่ รังสี ควันธูป ฝุ่นไม้ แร่ใยหิน หรือก๊าซเรดอน (เกิดจากการสลายตัวของธาตุเรเดียมซึ่งนำมาใช้ก่อสร้างอาคารบ้านเรือน) รวมถึงมลภาวะทางอากาศต่าง ๆ โดยเฉพาะฝุ่น PM2.5 ซึ่งมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ตรวจวินิจฉัยหลักของมะเร็งปอด ประกอบไปด้วยการถ่ายภาพรังสี (เช่น เอ็กซเรย์ปอด เอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์) ร่วมกับการตรวจหาเซลล์มะเร็งโดยการตัดชิ้นเนื้อมาตรวจเพื่อยืนยันโรค นอกจากนี้ในปัจจุบันยังมีการตรวจชิ้นเนื้อทางพันธุศาสตร์เพิ่มเติม (Molecular Genetic Testing) เพื่อบ่งชี้ถึงความรุนแรงของโรคและเป็นแนวทางเลือกการรักษาให้มีประสิทธิภาพได้มากยิ่งขึ้น

การรักษาต้องพิจารณาจากองค์ประกอบหลายอย่าง ได้แก่ ชนิดของเซลล์มะเร็ง ระยะของโรค รวมถึงสภาวะความแข็งแรงของผู้ป่วย โดยการรักษาในปัจจุบัน ประกอบไปด้วย การผ่าตัด การฉายรังสี และ/หรือ การรักษาด้วยยา ไม่ว่าจะเป็นยาเคมีบำบัด ยามุ่งเป้า หรือ ยากระตุ้นภูมิคุ้มกันบำบัด ซึ่งอาจต้องใช้การรักษาร่วมกันหลายวิธี ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบที่เกี่ยวกับโรคและปัจจัยของผู้ป่วยเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี โดยคำนึงถึงคุณภาพขีวิต ของผู้ป่วยเป็นสำคัญ

มะเร็งปอดถือเป็นมะเร็งที่มีความสำคัญและมีความรุนแรงของโรคค่อนข้างมากส่งผลกระทบต่อชีวิตสูง อีกทั้งการตรวจคัดกรองเพื่อค้นหามะเร็งในระยะแรกค่อนข้างลำบากทำให้ประสิทธิภาพของการรักษานั้นมีข้อจำกัด

ทางที่ดีที่สุดคือ การป้องกันมากกว่าการรักษา โดยสาเหตุหลักที่สำคัญของการเกิดมะเร็งปอดนั้นเกิดจากบุหรี่ จึงควรหยุดสูบบุหรี่หรือหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดผู้ที่สูบบุหรี่ อยู่อาศัยในสถานที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์ ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศภายในบ้านและที่ทำงาน สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันอันตรายหากต้องสัมผัสกับปัจจัยเสี่ยงหรือต้องปฏิบัติงานในสถานที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรค พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายและหมั่นตรวจร่างกายอย่างสม่ำเสมอ

Tricks for Life หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 4,147 วันที่ 9 - 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2568