"ชุดไทยพระราชนิยม" พระราชกรณียกิจ "สมเด็จพระพันปีหลวง" ทรงเชิดชูศิลปวัฒนธรรมไทย

26 ตุลาคม พ.ศ.2568 หน่วยราชการในพระองค์ เผยแพร่พระราชกรณียกิจ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้

โดยเฉพาะในด้านการทรงเชิดชูศิลปวัฒนธรรมไทย ที่ทรงมีพระราชดำริอันล้ำค่าในการฟื้นฟูและสร้างเอกลักษณ์การแต่งกายประจำชาติให้เป็นที่ประจักษ์ทั้งในประเทศและนานาประเทศ จนกำเนิดเป็น “ชุดไทยพระราชนิยม” อันงดงามและทรงคุณค่า

ด้วยสายพระเนตรอันยาวไกล พระองค์ทรงตระหนักว่า หากคนไทยมัวหลงใหลในกระแสตะวันตกโดยไม่เห็นคุณค่าในมรดกทางวัฒนธรรม ความงดงามที่บรรพบุรุษได้สั่งสมไว้ย่อมเสี่ยงต่อการเลือนหายไป

พระองค์จึงทรงพระราชเสาวนีย์ให้รวบรวมและปรับปรุงเครื่องแต่งกายสตรีไทยโบราณ ให้สง่างามเหมาะสมกับกาลสมัย และใช้เป็นชุดประจำชาติในการตามเสด็จฯ เยือนต่างประเทศ พุทธศักราช 2503 ซึ่งนับแต่นั้นมา “ชุดไทยพระราชนิยม” ได้กลายเป็นมรดกทางศิลปะและวัฒนธรรมที่เชิดชูเกียรติภูมิของชาติไทยอย่างภาคภูมิ

ทรงเชิดชูศิลปวัฒนธรรมไทย
กำเนิดไทยก็ยาวนานนับพันปี          สิ่งดีดีก็มากมายไทยมีอยู่
           รอแต่คนค้นหามาเชิดชู                  ให้โลกรู้ให้โลกเห็นความเป็นไทย

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงตระหนักดีว่าเมืองไทยนี้มีศิลปวัฒนธรรมอันดีงามมาแต่ครั้งบรรพบุรุษ หากสมัยนี้ลูกหลานไทยสนใจแต่อารยธรรมสมัยใหม่ หรือวัฒนธรรมของชาติอื่น มิช้าอดีตที่ไทยเคยยิ่งใหญ่รุ่งเรืองไม่แพ้ชาติใด ๆ ก็คงจะลบเลือนหายไป

ดังนั้นจึงทรงหยิบยกตัวอย่าง ของความเป็นไทยอันงดงามมาเชิดชูให้ปรากฏเพื่อเตือนตาเตือนใจไทยให้รำลึกไว้เสมอว่าคนไทยเรา มีฝีมือทุกด้านควรแก่การภาคภูมิใจ

เมื่อพุทธศักราช 2503 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีกำหนดการที่จะตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับประเทศต่าง ๆ ในทวีปยุโรป และประเทศสหรัฐอเมริกา ทรงพระราชดำริว่า แม้เราจะมีเอกลักษณ์และวัฒนธรรมในการแต่งกายของเราเองอยู่แล้วแต่สตรีไทยก็ยังไม่มีเครื่องแต่งกายชุดประจำชาติ

จึงมีพระราชเสาวนีย์ให้ผู้ที่เชี่ยวชาญในการออกแบบเครื่องแต่งกาย คิดปรับปรุงแบบเสื้อที่สตรีไทยแต่งกันมาแต่โบราณกาลให้ทันสมัย เพื่อทรงใช้เป็นชุดไทยประจำชาติในระหว่างที่เสด็จฯ ไปทรงเยือนต่างประเทศครั้งนั้น ผลก็คือไทยเราได้มีชุดไทยประจำชาติที่สง่างามและเหมาะสมไว้ใช้ในโอกาสต่าง ๆ มาจนทุกวันนี้ ซึ่งเรียกกันว่า ‘ชุดไทยพระราชนิยม’ 

ชุดไทยพระราชนิยม มีดังนี้

1. ชุดไทยเรือนต้น

2. ชุดไทยจิตรลดา

3. ชุดไทยอมรินทร์

4. ชุดไทยบรมพิมาน

5. ชุดไทยจักรี

6. ชุดไทยดุสิต

7. ชุดไทยศิวาลัย

8. ชุดไทยจักรพรรดิ์

จะสังเกตว่า ชื่อชุดไทยต่างๆ  เหล่านี้ เป็นชื่อเกี่ยวกับพระที่นั่งหรือพระตำหนัก ซึ่งมีความสอดคล้องกันกับโอกาสและความเหมาะสมในการใช้เครื่องแต่งกายชุดไทยด้วย

ปัจจุบันนี้ ชุดไทยประจำชาติได้เป็นที่นิยมในหมู่สตรีไทยและสังคมไทยทั่วไป ทั้งยังได้เผยแพร่ชื่อเสียงความงดงามด้วยศิลปะทั้งปวงไปยังนานาประเทศ

นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณแก่บรรดาสตรีไทย ที่ได้พระราชทานแนวพระราชนิยมเป็นแบบแผนการแต่งกายประจำชาติสำหรับสตรีขึ้น เป็นการส่งเสริมเชิดชูศิลปวัฒนธรรมไทยตามลำดับยุคสมัย ที่จะต้องปรากฏต่อไปเป็นประวัติศาสตร์ของชาติสืบชั่วกาลนาน

ที่มา: พระราชกรณียกิจ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง หน่วยราชการในพระองค์ ขอเผยแพร่พระราชกรณียกิจในด้านต่าง ๆ เพื่อน้อมถวายความอาลัย ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้