วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ถือเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนาเป็นครั้งแรก โดยแสดงปฐมเทศนา เรียกว่า“ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” และเป็นวันที่มีพระรัตนตรัยครบองค์สามบริบูรณ์ครั้งแรกของโลก คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
สำหรับวันอาสาฬหบูชาในปี 2568 ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 10 กรกฎาคม 2568 ซึ่งนอกจากจะเป็นวันพระ เป็นวันสำคัญทางพุทธศานาแล้ว ยังถือเป็นวันหยุดราชการ วันหยุดธนาคารอีกด้วย สำหรับพุทธศาสนิกชนที่จะไปทำบุญเข้าวัดเข้าวา สามารถตรวจสอบกิจกรรม รวมไปถึงประวัติความเป็นมา ความสำคัญของวันอาสาฬหบูชากันได้ โดย"ฐานเศรษฐกิจ"มัดรวมข้อมูลจาก สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ มานำเสนอดังนี้
ประวัติความเป็นมาวันอาสาฬหบูชา
- วันอาสาฬหบูชา เป็นวันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา คือ เทศน์กัณฑ์แรก ชื่อว่าธัมมจักกัปปวัตตนสูตร โปรดพระปัญจวัคคีย์ ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมือง พาราณสี ในปีแรกที่ทรงตรัสรู้และเพราะผลของพระธรรมเทศนากัณฑ์นี้เป็นเหตุให้ท่าน พระโกณฑัญญะในจำนวนพระปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ได้ธรรมจักษุ (โสดาปัตติมรรค หรือ โสดาปัตติมรรคญาณ คือญาณที่ทำให้สำเร็จเป็นโสดาบัน) ดวงตาเห็นธรรม คือ ปัญญา รู้เห็นความจริงว่า สิ่งใดก็ตามมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งปวงล้วนมีความดับไป เป็นธรรมดา แล้วขอบรรพชาอุปสมบทต่อพระองค์ ถือเป็นพระอริยสงฆ์องค์แรกของ พระพุทธศาสนา และทำให้พระรัตนตรัยครบองค์ 3 คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
สำหรับใจความสำคัญของการปฐมเทศนา มีหลักธรรมสำคัญอยู่ 2 ประการ ได้แก่
1.มัชฌิมาปฏิปทา หรือทางสายกลาง
มัชฌิมาปฏิปทา หรือทางสายกลาง คือการปฏิบัติที่เป็นกลางและถูกต้องเหมาะสม ไม่สุดโต่งไปทางใดทางหนึ่งมากเกินไป โดยพระพุทธเจ้าทรงยกตัวอย่างการดำเนินชีวิตที่สุด 2 ด้านได้แก่
- การประกอบตนให้ลำบากด้วยการทรมานกาย เช่น บำเพ็ญตบะการทรมานตน หรือการดำเนินชีวิตแบบก่อความทุกข์ให้ตนเอง เหนื่อยแรงกาย แรงสมอง แรงความคิด
- การไม่ประกอบตนให้เพลิดเพลินในกามสุข มัวเมาในรูป รส กลิ่น เสียง
เพื่อละเว้นการดำเนินชีวิตที่สุดโต่งเหล่านี้ จึงต้องใช้หลักทางสายกลางในการดำเนินชีวิต ซึ่งมีหลักปฏิบัติ 8 ประการ ที่เรียกว่า อริยอัฏฐังคิกมัคค์ หรือ มรรคมีองค์ 8 ได้แก่
- สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบ
- สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ
- สัมมาวาจา เจรจาชอบ
- สัมมากัมมันตะ ทำการงานชอบ
- สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ
- สัมมาวายามะ เพียรชอบ
- สัมมาสติ ระลึกชอบ
- สัมมาสมาธิ ตั้งใจชอบ
2.อริยสัจ 4
อริยสัจ 4 หรือความจริงอันประเสริฐของอริยะ ซึ่งเป็นบุคคลที่ห่างไกลกิเลสได้แก่
- ทุกข์ หรือความไม่สบายกายไม่สบายใจ
- สมุทัย หรือเหตุให้เกิดทุกข์
- นิโรธ หรือความดับทุกข์
- มรรค หรือข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุก
สรุปความสำคัญของวันอาสาฬหบูชา
- เป็นวันแรกที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนา
- เป็นวันแรกที่พระบรมศาสดาทรงแสดงพระธัมมจักกัปปวัตตนสูตรประกาศสัจจธรรมอันเป็นองค์แห่งสัมมาสัมโพธิญาณ
- เป็นวันที่พระอริยสงฆ์สาวกองค์แรกบังเกิดขึ้นในโลก คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ ได้รับประทานเอหิภิขุอุปสัมปทาในวันนั้น
- เป็นวันแรกที่บังเกิดพระสังฆรัตนะสมบูรณ์เป็นพระรัตนตรัย คือ พระพุทธรัตนะพระธรรมรัตนะพระสังฆรัตนะ