วันครีษมายัน 2568 (Summer Solstice) ตรงกับวันที่ 21 มิถุนายน 2568 (21 มิถุนายน 2025) เป็นวันที่มีความพิเศษทางดาราศาสตร์ เนื่องจากเป็นวันที่มีช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดและกลางคืนสั้นที่สุดในรอบปี สำหรับประเทศไทยและซีกโลกเหนือ
วันครีษมายัน 2568 คืออะไร?
วันครีษมายัน หรือ Summer Solstice เป็นปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่เกิดขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ไปถึง "จุดเหนือสุด" บนเส้นทางการเคลื่อนที่ปรากฏบนท้องฟ้า ทำให้เกิดผลดังนี้:
- กลางวันยาวที่สุด - ช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ปรากฏบนท้องฟ้านานที่สุดในรอบปี
- กลางคืนสั้นที่สุด - ช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ไม่ปรากฏบนท้องฟ้าสั้นที่สุด
- ดวงอาทิตย์ตั้งฉาก - ดวงอาทิตย์จะขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือและตกทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ
เวลาที่แน่นอนของวันครีษมายัน 2568 ในประเทศไทย
หมายเหตุ: ปี 2568 เป็นปีพุทธศักราช ซึ่งตรงกับปี 2025 คริสต์ศักราช
ตามข้อมูลจาก สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (NARIT) สำหรับพื้นที่กรุงเทพมหานคร:
- ดวงอาทิตย์ขึ้น: ประมาณ 05:51 น.
- ดวงอาทิตย์ตก: ประมาณ 18:47 น.
- ระยะเวลากลางวัน: ประมาณ 12 ชั่วโมง 56 นาที
- เวลาครีษมายันตามมาตรฐานสากล: 09:42 น. วันที่ 21 มิถุนายน (02:42 UTC)
นี่คือช่วงเวลากลางวันที่ยาวนานที่สุดในรอบปี 2568 สำหรับประเทศไทย
ความหมายของวันครีษมายัน 2568 ต่อโลก
สำหรับซีกโลกเหนือ (ประเทศไทย, จีน, ญี่ปุ่น, สหรัฐอเมริกา, ยุโรป)
- เป็นจุดเริ่มต้นของฤดูร้อน
- กลางวันยาวกว่ากลางคืน
- อุณหภูมิเริ่มสูงขึ้น
สำหรับซีกโลกใต้ (ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์, ชิลี)
- เป็นจุดเริ่มต้นของฤดูหนาว
- กลางคืนยาวกว่ากลางวัน
- อุณหภูมิเริ่มลดลง
สาเหตุของการเกิดวันครีษมายัน
การเกิดฤดูกาลและวันครีษมายันเกิดจาก:
- การเอียงของแกนโลก - โลกมีแกนการหมุนเอียงประมาณ 23.5 องศา
- การโคจรรอบดวงอาทิตย์ - แต่ละพื้นที่ได้รับพลังงานแสงอาทิตย์ไม่เท่ากัน
- ตำแหน่งของดวงอาทิตย์ - ในวันครีษมายัน ดวงอาทิตย์อยู่ในตำแหน่งเหนือสุด
การเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ก่อนวันครีษมายัน 2568
ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2568 ดวงอาทิตย์ได้เคลื่อนที่ไปทางเหนือประมาณวันละ 1 องศา จนถึงจุดเหนือสุดในวันที่ 21 มิถุนายน 2568 จึงทำให้:
- ดวงอาทิตย์ขึ้นเร็วขึ้นเรื่อยๆ
- ดวงอาทิตย์ตกช้าลงเรื่อยๆ
- ช่วงเวลากลางวันยาวขึ้นเรื่อยๆ
วันสำคัญทางดาราศาสตร์หลังจากวันครีษมายัน 2568
วันศารทวิษุวัต 2568 (Autumnal Equinox)
- วันที่: 23 กันยายน 2568
- ลักษณะ: เวลากลางวันเท่ากับกลางคืน
- ความหมาย: จุดเปลี่ยนผ่านฤดูกาล
- ซีกโลกเหนือ → เข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง
- ซีกโลกใต้ → เข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ
ประโยชน์ของการรู้วันครีษมายัน 2568
ด้านการเกษตร
- วางแผนการปลูกพืชตามฤดูกาล
- เตรียมความพร้อมสำหรับฤดูร้อน
ด้านสุขภาพ
- เตรียมรับมือกับอากาศร้อน
- วางแผนกิจกรรมกลางแจ้ง
ด้านพลังงาน
- วางแผนการใช้พลังงานแสงอาทิตย์
- คำนวณมุมติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์
ข้อมูลน่าสนใจเกี่ยวกับวันครีษมายัน
ในประเทศอื่นๆ
- ประเทศนอร์ดิก: มี "White Nights" กลางคืนที่ไม่มืดสนิท
- ขั้วโลกเหนือ: มี "Midnight Sun" ดวงอาทิตย์ไม่ตก 24 ชั่วโมง
- ขั้วโลกใต้: มี "Polar Night" ความมืดต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง
ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม
- โบราณสถานหลายแห่งสร้างขึ้นเพื่อรับแสงอาทิตย์ในวันครีษมายัน
- มีการจัดเทศกาลฉลองในหลายประเทศ
- เป็นวันที่มีความสำคัญทางจิตวิญญาณในหลายวัฒนธรรม
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวันครีษมายัน 2568
ทำไมวันครีษมายันไม่ตรงกับวันที่ร้อนที่สุด?
เนื่องจากโลกและบรรยากาศใช้เวลาในการสะสมความร้อน วันที่ร้อนที่สุดมักจะเกิดขึ้นหลังจากวันครีษมายัน 1-2 เดือน
วันครีษมายันเกิดขึ้นทุกปีหรือไม่?
ใช่ เกิดขึ้นทุกปี แต่วันที่อาจเปลี่ยนไปเล็กน้อย โดยทั่วไปจะอยู่ระหว่างวันที่ 20-22 มิถุนายน
ประเทศไทยมีผลกระทบอย่างไรจากวันครีษมายัน?
ประเทศไทยจะเข้าสู่ช่วงที่มีแสงแดดมากที่สุด เหมาะสำหรับการผลิตพลังงานแสงอาทิตย์ แต่อุณหภูมิจะเริ่มสูงขึ้น
สรุป
วันครีษมายัน 2568 ที่ตรงกับ 21 มิถุนายน 2568 เป็นวันที่มีความสำคัญทางดาราศาสตร์และมีผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของเรา การเข้าใจปรากฏการณ์นี้จะช่วยให้เราสามารถวางแผนและเตรียมความพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาลได้อย่างเหมาะสม
อย่าลืมติดตามปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ครั้งต่อไป คือ วันศารทวิษุวัต ในวันที่ 23 กันยายน 2568 ที่จะมีช่วงเวลากลางวันเท่ากับกลางคืนพอดี
ข้อมูลอ้างอิง: สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (NARIT)