สัญญาณเสี่ยง! ใช้จ่าย “งบลงทุน” ต่ำเป้าเฉียด 20% ก่อหนี้ค้างท่อ 1.9 แสนล้าน

แหล่งข่าวจากสำนักงบประมาณ เปิดเผยถึงผลการใช้จ่ายงบประมาณประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ณ ไตรมาสที่ 2 (1 ตุลาคม 2567 - 31 มีนาคม 2568) พบว่า การเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณ ภาพรวมของประเทศ วงเงิน 3,752,700 ล้านบาท มีผลการเบิกจ่าย 1,918,155 ล้านบาท คิดเป็น 51.11% และมีผลการใช้จ่าย (ก่อหนี้) 2,136,584 ล้านบาท คิดเป็น 56.93% ต่ำกว่าเป้าหมายการเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณ 1.89% และ 4.07% ตามลำดับ แยกเป็น

รายจ่ายประจำ วงเงิน 2,820,337 ล้านบาท มีผลการเบิกจ่าย 1,677,522 ล้านบาท คิดเป็น 59.48% และมีผลการใช้จ่าย (ก่อหนี้) 1,693,372 ล้านบาท คิดเป็น 60.04% สูงกว่าเป้าหมายการเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณ 2.48% และ 2.04% ตามลำดับ 

รายจ่ายลงทุน วงเงิน 932,362 ล้านบาท มีผลการเบิกจ่าย 240,732 ล้านบาท คิดเป็น 25.82% และมีผลการใช้จ่าย (ก่อหนี้) 443,212 ล้านบาท คิดเป็น 47.54% ต่ำกว่าเป้าหมายการเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณ 9.18% และ 18.46% ตามลำดับ (เป้าหมายการเบิกจ่ายและการใช้จ่ายงบประมาณกำหนดไว้ 35% และ 66% ตามลำดับ)

อย่างไรก็ดี ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2567 เห็นชอบมาตรการเร่งรัดการเบิกจ่ายงบประมาณและการใช้จ่ายภาครัฐประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 เพื่อให้หน่วยรับงบประมาณและรัฐวิสาหกิจนำมาตรการฯ ไปเป็นแนวทางในการเร่งรัดการเบิกจ่ายเงินกันไว้เบิกเหลื่อมปี เงินงบประมาณและงบลงทุนของรัฐวิสาหกิจ 

โดยกำหนดเป้าหมายการเบิกจ่ายงบประมาณและการใช้จ่ายงบประมาณแต่ละไตรมาส และเร่งรัดการก่อหนี้ผูกพันกรณีรายจ่ายลงทุนปีเดียวไม่ว่าจะเบิกจ่ายงบรายจ่ายใดให้ก่อหนี้ผูกพันให้แล้วเสร็จภายในไตรมาสที่ 1 สำหรับรายการผูกพันข้ามปีงบประมาณรายการใหม่ให้ก่อหนี้ผูกพันให้แล้วเสร็จภายในไตรมาสที่ 2 

ขณะที่มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2568 เห็นชอบตามที่นายกรัฐมนตรีมีข้อสั่งการให้เร่งรัดติดตามการดำเนินการเบิกจ่ายงบประมาณของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ และหน่วยงานของรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งงบลงทุนประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ให้แล้วเสร็จโดยเร็วและบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้อย่างเคร่งครัด 

ประกอบกับนายกรัฐมนตรีได้มีข้อสั่งการเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2568 ให้หน่วยรับงบประมาณที่มีรายจ่ายลงทุนเร่งรัดการดำเนินการให้เข้าสู่กระบวนการจัดซื้อจัดจ้างโดยเร็ว โดยรวมถึงรายการที่อยู่ระหว่างดำเนินการเพื่อให้ก่อหนี้ผูกพันแล้วเสร็จภายในสิ้นเดือนมีนาคม 2568

อย่างไรก็ตาม สำนักงบประมาณ ได้ติดตามความก้าวหน้าสถานะการดำเนินงานรายจ่ายลงทุน เป็นการเฉพาะ นอกเหนือจากข้อมูลที่รายงานในระบบบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ใหม่ (New GFMIS Thai) ดังกล่าวข้างต้น โดยนำเข้าข้อมูลสถานะรายจ่ายลงทุนจากระบบการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ด้วยอิเล็กทรอนิกส์ (e-GP) ฐานข้อมูล ณ วันที่ 17 มีนาคม 2568 และระบบสารสนเทศการบริหารจัดการ 

ทั้งนี้เพื่อการวางแผนและประเมินผลการใช้จ่ายงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (e-Plan) ฐานข้อมูล ณ วันที่ 17 มีนาคม 2568 และนำฐานข้อมูลดังกล่าวมาวิเคราะห์และตรวจสอบสถานะการดำเนินงาน รายจ่ายลงทุนเพิ่มเติม ณ วันที่ 31 มีนาคม 2568 พบว่า 

มีวงเงินงบประมาณรายการรายจ่ายลงทุนของหน่วยรับงบประมาณที่ได้ดำเนินการก่อหนี้แล้ว 82,645 รายการ (จาก 102,648 รายการ) วงเงิน 526,135 ล้านบาท คิดเป็น 72.93% ของงบประมาณรายการ รายจ่ายลงทุนทั้งหมด และพบว่า ยังไม่ก่อหนี้ผูกพัน 20,003 รายการ วงเงินงบประมาณ 195,332 ล้านบาท คิดเป็น 27.07% ของงบประมาณรายการรายจ่ายลงทุนทั้งหมด