พาณิชย์MOUกรมแพทย์แผนไทย เชื่อมโยงฐานข้อมูล

นายทศพล ทังสุบุตร อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ไทยมีความหลากหลายทางชีวภาพสูงและมีมรดกภูมิปัญญาที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ซึ่งที่ผ่านมาจะพบว่ามีการลักลอบใช้ทรัพยากรพันธุกรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยอย่างไม่เหมาะสมหรือไม่ได้ขออนุญาตก่อนใช้ และนำมาขอรับความคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา กรมทรัพย์สินทางปัญญาตระหนักถึงความสำคัญของเรื่องดังกล่าว       จึงได้ดำเนินการในด้านต่างๆ อย่างต่อเนื่องทั้งในประเทศและต่างประเทศ เช่น การผลักดันให้เกิดการคุ้มครองทรัพยากรพันธุกรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และการแสดงออกทางวัฒนธรรมดั้งเดิมในเวทีระหว่างประเทศ การพัฒนากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อรองรับการปฏิบัติงานในส่วนที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการเชื่อมโยงข้อมูลทรัพยากรพันธุกรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และการแสดงออกทางวัฒนธรรมดั้งเดิมระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องภายในประเทศ

ดังนั้นการลงนาม MOU ระหว่างกรมทรัพย์สินทางปัญญาและกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกมีวัตถุประสงค์เพื่อบูรณาการและเชื่อมโยงข้อมูลทรัพยากรพันธุกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อสร้างเป็นคลังข้อมูลกลางสำหรับประโยชน์ในการอ้างอิงความเป็นเจ้าของ โดยเป็นจุดเริ่มต้นและเป็นก้าวสำคัญของประเทศในการเดินหน้าเพื่อปกป้องคุ้มครองทรัพยากรพันธุกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทย จากการลักลอบนำไปใช้อย่างไม่เหมาะสมหรือไม่มีการขออนุญาตก่อนการเข้าถึง นอกจากนี้ ยังรวมถึงการส่งเสริมให้ประชาชนใช้ประโยชน์จากฐานข้อมูลเพื่อนำไปพัฒนา ต่อยอดสินค้าและบริการ ก่อนเข้าสู่ระบบการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาต่อไป

ทั้งนี้ การจัดทำฐานข้อมูลดังกล่าวจะช่วยอำนวยความสะดวกในการพิจารณาคำขอ และเป็นส่วนสำคัญรองรับการดำเนินงานในกระบวนการตรวจสอบสิทธิบัตรเกี่ยวกับหลักเกณฑ์การเปิดเผยแหล่งที่มาและการแสดงเอกสารที่เกี่ยวข้อง สำหรับกรณีที่มีการใช้ทรัพยากรพันธุกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นในการประดิษฐ์ หากร่างพระราชบัญญัติสิทธิบัตร (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ที่อยู่ระหว่างการแก้ไขของกรมทรัพย์สินทางปัญญา

ในขณะนี้ มีผลใช้บังคับในอนาคต ดังนั้น การจัดทำฐานข้อมูลและการร่วมกันดำเนินการภายใต้ MOU ฉบับนี้จะเป็นส่วนเติมเต็มที่สำคัญของไทยในการปกป้องและคุ้มครองทรัพยากรพันธุกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น

ด้านนายแพทย์มรุต จิรเศรษฐสิริ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ปัจจุบันกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก มีระบบ Thai Traditional Digital Knowledge Library (TTDKL) ซึ่งเป็นระบบคลังความรู้ มีลักษณะ  เป็นห้องสมุด Digital ที่รวบรวมข้อมูลภูมิปัญญาด้านสมุนไพร การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก และส่วนที่เกี่ยวข้อง เข้ามารวมไว้ด้วยกัน ได้แก่ ข้อมูลตำรับ - ตำราการแพทย์แผนไทย ข้อมูลสมุนไพร ข้อมูลด้านกฎหมาย ข้อมูลรายงานการวิจัยด้านสมุนไพร การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก ข้อมูลพจนานุกรมศัพท์แพทย์-เภสัชกรรมแผนไทย      และข้อมูลพจนานุกรมศัพท์แพทย์ เภสัชกรรมการแพทย์แผนจีน เป็นต้น

    สำหรับข้อมูลในระบบ TTDKL นับเป็นข้อมูลที่มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับการเฝ้าระวังและการคุ้มครองสิทธิบัตร ด้านภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ข้อมูลดังกล่าวได้มาจากการถ่ายถอด ปริวรรต ของตำรายาการแพทย์แผนไทยโบราณของชาติและทั่วไป กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้ประกาศกำหนดเกี่ยวกับการคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ซึ่งปัจจุบันได้ประกาศไปทั้งสิ้น 27 ฉบับ จำนวน 36,293 ตำรับ แล้วนำเข้าสู่ขั้นตอนการรวบรวม จัดลำดับความสำคัญของตำรายา นำไปสู่ขั้นตอนของการจัดหมวดหมู่และวิเคราะห์องค์ประกอบของตำรับยาที่มีความถูกต้อง ชัดเจน ก่อนนำไปสู่การบันทึก ลงในระบบ TTDKL เพื่อออกรหัสมาตรฐานซึ่งรหัสมาตรฐานดังกล่าวจะเป็นเครื่องมือที่สำคัญที่สามารถใช้ในการเฝ้าระวัง และคุ้มครองสิทธิบัตรด้านภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยต่อไปในอนาคต