เปิดประมูลออนไลน์ ข้าวเปลือกครั้งแรกในเมืองไทย

ก้าวใหม่สมาคมชาวนาฯคิกออฟเปิดประมูลข้าวเปลือกครั้งแรกของไทยนำร่องมหาสารคาม หวังสร้างความเป็นธรรมให้ชาวนาสามารถกำหนดราคาขายได้ เลียนโมเดลประมูลยางพารา วงการจับตา!นับถอยหลังประมูล”สำเร็จ”หรือ “ล่ม”



นายณรงค์ คงมาก เลขานุการนายกสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย เปิดเผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า ระบบการสื่อสารและการทำธุรกิจการค้าในปัจจุบันในประเทศไทยและทั่วโลก เปลี่ยนแปลงสู่ระบบตลาดแบบดิจิตอลอย่างสมบูรณ์แบบ ขอบเขตและพื้นที่ของการค้าขายสามารถดำเนินการระหว่างผู้ซื้อ ผู้ขาย ได้ทั่วโลก หากกลุ่มอาชีพใดและผู้ประกอบการรายใดไม่สามารถปรับกิจการการดำเนินด้านการขาย การตลาด ให้ทันกับเทคโนโลยีในยุคดิจิตอล จะมีความเสี่ยงสูงในการอยู่รอดของอาชีพความไม่เท่าทันความสามารถในการแข่งขันระหว่างกลุ่มอาชีพเดียวผลผลิตชนิดเดียวกันระหว่างประเทศลดลงและเกิดความไม่เป็นธรรมระหว่าง”ผู้ประกอบการในข้อต่อห่วงโซ่เศรษฐกิจสินค้านั้นๆ”ทั้งในประเทศของตนเอง และนานาชาติ



อีกทั้งกฎบัตรทางการค้าระหว่างประเทศเข้ามามีอิทธิพลต่อการกำหนดนโยบายของรัฐบาลต่างๆทั่วโลก มีข้อตกลงความร่วมมือ ข้อตกลงทางการค้าระหว่างมากมายทั้งแบบทวิภาคี พหุภาคี เข้ามามีบทบาทต่อรัฐบาลไทย ในการกำหนดนโยบาย และกฎหมายการค้าที่ขึ้นกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมากยิ่งขึ้นดังนั้นต้องมีการปรับตัวด้านการผลิต การตลาด การขายสินค้าของเกษตรกรไทยด้วยตัวเองให้เท่าทันกับการเปลี่ยนแปลงการค้าโลก จึงมีความสำคัญและจำเป็นต้องทำอย่างเร่งด่วน



ก่อนที่ระบบการค้าในตลาดดิจิตอลออนไลน์และผู้ประกอบการภาคธุรกิจการค้า จะเข้ามีอิทธิพลเหนือเกษตรกรไทย ก่อเกิดความไม่เท่าเทียมในการแข่งขันและการประกอบการ เกษตรกรปรับตัวไม่ทัน ซึ่งจะนาไปสู่การสูญสลายความเป็นอิสระทางด้านการดารงสถานะทางชีวิตและวัฒนธรรมไทย ภาวะหนี้สิน สภาวะล้มละลายและการสูญเสียที่ดินของครอบครัวเกษตรกรไทย และจะส่งผลต่อผู้ประกอบการข้าวไทยในห่วงโซ่ข้าวทั้งระบบ



ดังนั้นสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย พร้อมกับ 3 องค์กรเครือข่ายกับ บริษัทวิสาหกิจเพื่อสังคมเกษตรกรลุ่มน้าปากพนัง จำกัด บริษัทข้าวรวมพลังวิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด และบริษัทเทรดคอนเน็กซ์ จำกัด มีสานักงานใหญ่ของ”ศูนย์บริการ” อยู่ที่อาคาร W-District ( ดับเลิ้ลยูดิสทริค )จะเปิดตลาดเกษตรออนไลน์มี 3 รูปแบบของการให้บริการ คือ



1. การประมูล 2.การจับคู่ และ 3. การตกลงราคา โดยมีหลักปฏิบัติสำคัญ คือ 1) กลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ส่งมอบสินค้าตามคุณภาพที่กาหนดในข้อตกลง 2) ผู้ซื้อชำระเงินค่าสินค้าทั้งหมด ก่อนสินค้าออกจากจุดส่งมอบ และ 3) ศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ รับผิดชอบในการบริหารระบบสนับสนุนการจัดการคุณภาพสินค้า กิจการในการรับและส่งมอบ บริหารระบบอินเตอร์เน็ตและซอฟแวร์ระบบปฏิบัติการ และการยุติกรณีพิพาทระหว่างผู้ซื้อและกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย (หากเกิดขึ้น)



ทั้งนี้ ศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ ที่บริหารโดยบริษัทจดทะเบียนตามกฎหมาย จะดำเนินการภายใต้กรอบและข้อกำหนดของกฏหมายการพาณิชย์ต่างๆที่เกี่ยวข้องกับระบบตลาดออนไลน์ ทั้งในประเทศไทยและสากล จะมีการรับสมัครผู้ซื้อ และกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย เข้าร่วมในการเข้ามาใช้บริการของศูนย์ฯ



หลังจากนั้นจะคัดเลือกคัดสรร ผู้ซื้อ และกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย (ที่จัดตั้งขึ้นจากสมาชิกและเครือข่ายของสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย) ที่มีศักยภาพในการเข้ามาดาเนินการค้าขายสินค้าผ่านศูนย์บริการฯ จะออกยูสเซอร์เนม และ พาสเวิร์ด หรือ รหัสการเข้าใช้งานในระบบปฏิบัติการ ผ่านระบบโปรแกรมประยุกต์ทั้งในระบบคอมพิวเตอร์พื้นฐาน และโทรศัพท์มือถือ ควบคุมกำกับการเข้าถึงและการใช้ระบบปฏิบัติการของโปรแกรมตลาดเกษตรออนไลน์ของสมาชิกทุกรายทั้งฝ่ายผู้ซื้อและกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย การตรวจวิเคราะห์คุณภาพสินค้า และจัดแยกชั้นคุณภาพสินค้าก่อนนำสินค้าเข้าสู่กระบวนการตลาดออนไลน์ ให้ตรงตามเกรดคุณภาพที่ตกลงกันระหว่างกลุ่มเกษตรกรผู้ขายกับผู้ซื้อให้มากที่สุด



จากนั้นจะมีการจ่ายเงินค่ามัดจากการเข้าดำเนินการในตลาด ค่ามัดจำสินค้า และการจ่ายค่าสินค้า และการส่งมอบสินค้า ตามสัญญาข้อตกลงระหว่างผู้ซื้อและกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย โดยความร่วมมือกับสถาบันการเงินที่เข้าร่วมโครงการ เช่น ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ( ธกส.)



“กรณีข้าวเปลือกสดและแห้ง ในช่วงการเปิดตลาดตั้งแต่วันที่ 23 มกราคม 2562 เป็นต้นไป นั้น กำหนดให้ผู้ซื้อจ่ายค่าบริการให้ศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ ตันละ 60 บาท จากปริมาณสินค้าที่ซื้อจากกลุ่มเกษตรกร และจ่ายค่าบริหารจัดการข้าวให้กับกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย คิดในอัตรา ตันละ 240 บาท รวมผู้ซื้อต้องจ่ายค่าการบริหารจัดการสินค้า ข้าวเปลือกตันละ 300 บาท (ไม่รวมค่าสินค้าที่ผู้ซื้อต้องจ่ายให้เกษตรกรแต่ละรายตามราคาที่ชนะการแข่งขันราคาหรือการตกลงราคา ค่าขนส่งจากจุดส่งมอบถึงสถานที่ประกอบการของผู้ซื้อ และค่าธรรมเนียมในการโอนเงิน) กลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรที่เกิดจากการรวมกลุ่มของสมาชิกหรือเครือข่ายสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย จังหวัดละ 1 ตลาดมีบทบาทหน้าที่ ต่อไปนี้



จัดทำระบบข้อมูลสมาชิกที่ชัดเจน เชื่อมโยงกับระบบฐานข้อมูลกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ข้อมูลสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย พร้อมกับทำระบบตรวจสอบย้อนกลับ ( QR code ) และระบุที่ตั้งแปลงในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ( แผนที่ ) วางแผนการผลิต ให้ได้สินค้าทางการเกษตรที่มีคุณภาพแบบครบห่วงโซ่ สามารถจัดแยกเกรด แยกชั้น สินค้าตามข้อตกลงกับฝ่ายผู้ซื้อได้ ส่งผลตรวจวิเคราะห์ข้าวเปลือกจากห้องปฏิบัติการที่ทางกลุ่มเกษตรกรและทางศูนย์บริการฯ กาหนด ให้กับผู้ซื้อได้ก่อนการประมูลอย่างน้อย 1 วัน ก่อนการเปิดตลาด



ทางตลาดจะจัดตั้งคณะทำงานลงตรวจคัดกรองแปลงผลิต และส่งรายงานผลการตรวจแปลงผลิต ก่อนการเก็บเกี่ยวทุกแปลงให้กับผู้ซื้อทราบทางการสื่อสารในระบบดิจิตอล ทั้งนี้ผลการตรวจแปลงทุกรายต้องแจ้งให้ศูนย์บริการฯทางอิเล็กทรอนิกส์ ทราบตามแบบฟอร์มที่ตกลงกับฝ่ายผู้ซื้อก่อนแล้ว โดยทางศูนย์บริการฯ จะเป็นผู้ส่งข้อมูลของทุกแปลงไปให้ผู้ซื้อทราบก่อนการเปิดเวลาทำการของตลาดอย่างน้อย 1 วัน



“กรณีการประมูลข้าวสด ก่อนวันเก็บเกี่ยว ผลการตรวจคุณภาพข้าวเปลือกและข้อมูลที่เก็บตัวอย่างจากแปลงนา รายแปลง ที่รอเก็บเกี่ยว ประกอบด้วยข้อมูลต่อไปนี้ 1) ประวัติและที่มาของเมล็ดพันธุ์ข้าว ความชื้น  สิ่งเจือปน น้ำหนักข้าวต้น(ข้าวกล้อง) ต่อ 100 กรัม 5) ความบริสุทธิ์ของสายพันธุ์ กรณีเป็นข้าวขาวดอกมะละ 105 ก.ข. 15 และสายพันธุ์อื่นๆ แล้วแต่การตกลงระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย 6) รูปภาพแปลงนา และข้อมูลเจ้าของข้าวเปลือก ที่สำคัญอื่นๆ  รับผิดชอบในการตรวจวัดเกรดคุณภาพสินค้า ให้เป็นไปตามข้อตกลงระหว่างผู้ซื้อ และกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย โดยมีการกาหนดเกณฑ์มาตรฐานกลาง ของสินค้าดังนี้



“คุณภาพมาตรฐานกลางของข้าวเปลือกหอมมะลิตัดสด มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ทุกประเภท มาตรฐานGAP และทั่วไป ( กข. 15 และ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่  ความชื้น ไม่เกิน 30 % หากเกินทางฝ่ายจัดซื้อของกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ตัดจุดละ 80 บาท ต่อตัน - คำนวณจากฐานความชื้น 30%  สิ่งเจือปน ไม่ต่ำกว่า 10 กรัม (จากข้าวตัวอย่าง 200 กรัม ) หากต่ำกว่า 190 กรัม ตัดจุดละ 50 บาท ต่อตัน – คำนวณจากฐาน 190 กรัม ความบริสุทธิ์ของสายพันธ์ ไม่เกิน 15 เมล็ดต่อข้าวตัวอย่าง 100 กรัม ที่ผ่านเครื่องกะเทาะข้าวเปลือก 2 ครั้ง หากจำนวนเม็ดข้าวปนเกินอัตรา ตัดราคาเม็ดละ 50 บาท ต่อตัน โดยใช้ฐาน 15 เม็ดต่อ 100 กรัม”



ส่วนคุณภาพมาตรฐานกลางของข้าวเปลือกหอมมะลิแห้ง มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ทุกประเภท มาตรฐานGAPและทั่วไป ( กข. 15 และ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ผ่านกระบวนการลดความชื้น ด้วยการตากและการอบแห้ง แล้ว การคัดแยกเกรดข้าวเปลือกของทางกลุ่มเกษตรกร แบ่งตามคุณภาพ ดังนี้ ชั้นนข้าวเปลือกหอมมะลิ 105 คุณภาพ เกรด A ความชื้น ไม่เกิน 15 %  สิ่งเจือปนน้อยกว่า 10 กรัม จากข้าวทดสอบ 200 กรัม ความบริสุทธิ์ของสายพันธุ์ (เม็ดแดง หรือข้าวเหนียวปน ) ไม่เกิน 15 เม็ดต่อข้าวตัวอย่าง 100 กรัม



ผ่านเครื่องกะเทาะข้าวเปลือก การวัดอัตราเปอร์เซ็นต์ ข้าวต้น ( กรัมข้าว ) ตามอัตราไม่ต่ำกว่า 36 กรัมจาก 100 กรัมข้าวเปลือกวัดความบริสุทธิ์ของสายพันธุ์ โดยการใช้น้ายาสารเคมีทดสอบ หรือใช้วิธีการอื่นๆ ไม่เกิน 5 เม็ด ต่อ 100 เมล็ดชั้นข้าวเปลือกหอมมะลิ 105 คุณภาพ เกรด B เกณฑ์การกาหนดชั้นคุณภาพ เช่นเดียวกับเกรด A เว้นแต่ การวัดอัตราเปอร์เซ็นต์ ข้าวต้น อยู่ในช่วง 25 – 36 กรัมชั้นข้าวเปลือกหอมมะลิ 105 คุณภาพ เกรด C เกณฑ์การกาหนดชั้นคุณภาพ เช่นเดียวกับเกรด A เว้นแต่ การวัดอัตราเปอร์เซ็นต์ ข้าวต้น อยู่ในช่วง 20-25 กรัม



ส่วนข้าวขาวดอกมะลิแห้ง มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ออร์แกนนิคไทยแลนด์ มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม ( PGS ) และมาตรฐานอินทรีย์สากล โดยครอบคลุมระยะปรับเปลี่ยน ปีที่ 1(T1) ปีที่ 2(T2) ปีที่ 3 (T3 ) และ ระยะเกษตรอินทรีย์สมบูรณ์แบบ กลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ต้องบริหารระบบตรวจสอบย้อนกลับ ระบบมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ใบรับรองเกษตรอินทรีย์ การเก็บเกี่ยวข้าวที่ไม่ปนเปื้อนกับข้าวจากแปลงเกษตรเคมีทั่วไป การบรรจุข้าวในภาชนะบรรจุที่แยกออกจากข้างทั่วไปการลดความชื้นที่ถูกต้องตามหลักวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวที่ถูกต้องและการยึดถือเกณฑ์คุณภาพข้าว



สำหรับข้าวสายพันธุ์อื่นๆ ที่ไม่ใช่ข้าวหอมมะลิ เช่น ข้าวเหนียว และข้าวนาปี นาปรังชนิดต่างๆทั้งข้าวสดและข้าวแห้ง ตามมาตรฐานเกษตรทั่วไปและมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ทางศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ และกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย จะแจ้งให้ทางผู้ซื้อทราบข้อกาหนดที่อาจเปลี่ยนแปลงไปจากระเบียบนี้ ต่อไป ทั้งนี้ ราคาที่เสนอในกระดานประมูลออนไลน์ การจับคู่ออนไลน์ และการตกลงราคาออนไลน์ จะเป็นราคาที่เกษตรกรเจ้าของสินค้าร่วมกันกาหนด แยกแต่ละเกรดชั้นคุณภาพ ก่อนการเปิดกระดานออนไลน์ 1 ชั่วโมง



“การแบ่งเกรดคุณภาพและมาตรฐานสินค้า ที่ตกลงกันระหว่างผู้ซื้อกับกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ก่อนการเปิดตลาด หลังจากผ่านการตรวจสอบคุณภาพและการแบ่งเกรดสินค้าให้กับเกษตรกรเจ้าของสินค้าแต่ละราย โดยคณะกรรมการกลุ่มฯ แล้ว หากเกษตรกรรายใด ไม่ยอมรับ จะถูกตัดสิทธิ์เข้าร่วมกิจกรรมของตลาดตลอดฤดูกาลนั้น โดยกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย และศูนย์บริการฯ ต้องส่งรายงานผลการตรวจคุณภาพสินค้าแต่ละราย ทุกประเภทของสินค้า (ตามรหัสสมาชิกที่ทางสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทยออกให้ ) ส่งให้ฝ่ายผู้ซื้อทุกรายที่ประสงค์เข้ามาในระบบปฏิบัติการตลาดออนไลน์ ก่อนการเปิดทาการซื้อขาย ผ่านช่องทางการสื่อสาร ในรูปแบบใด รูปแบบหนึ่ง ในระยะเวลาอย่างน้อย 1 วัน เพื่อให้ฝ่ายผู้ซื้อรับทราบคุณภาพสินค้าเฉพาะราย และทำาการประมวลผล รายงานผลคุณภาพ



“ปริมาณข้าวเปลือกที่แจ้งในกระดานประมูลกับน้าหนักจริงเมื่อวันไปรับมอบข้าวเปลือก ต้องมีความแตกต่างกันไม่มากกว่า บวก/ลบ ร้อยละ 15 หากปริมาณข้าวมีความแตกต่าง มากกว่าอัตราบวก/ลบ ร้อยละ 15 ผู้ซื้อมีสิทธิ ปฏิเสธการไม่รับสินค้า หรือให้กลุ่มเกษตรกรผู้ขายรับผิดชอบค่าขนส่งในส่วนที่ต้องเพิ่มขึ้น ขึ้นกับการเจรจาตกลงระหว่างผู้ซื้อกับกลุ่มเกษตรกร กรณีปริมาณข้าวเปลือกเกินกว่าร้อยละ 15 ของปริมาณที่แจ้งในกระดานทาการตลาดออนไลน์ ผู้ซื้อมิสิทธิไม่รับข้าวส่วนที่เกินจากสัดส่วนร้อยละ 15 ได้เช่นกัน กลุ่มเกษตรกรผู้ขายต้องรับผิดชอบนาข้าวส่วนที่เกิน ไปจำหน่ายเอง”



กลุ่มเกษตรกรผู้ขาย และผู้แทนฝ่ายตรวจสอบปริมาณและคุณภาพสินค้า จากศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ ที่ประจาพื้นที่ในจังหวัดนั้นๆ จัดทาข้อมูลปริมาณ และราคาที่เสนอขายตามรหัสสินค้า ส่งให้ฝ่ายจัดการของศูนย์ตลาดเกษตรออนไลน์ ส่วนกลาง ( ณ ดับเบิลยูดิสทริค กรุงเทพฯ ) ตามมติของที่ประชุมคณะกรรมการกลุ่มในระดับจังหวัด ( จังหวัดละ 1 กลุ่ม ) ดำเนินการโพสต์ข้อมูลขึ้นกระดานทาการออนไลน์ ตามกรอบระยะเวลาที่ตกลงร่วมกัน ทุกวัน ฝ่ายผู้ซื้อจะได้รับข้อมูลสินค้า ( ปริมาณและราคาที่กลุ่มเกษตรกรเสนอ) และทราบเวลาเปิดตลาด ล่วงหน้าก่อนการเปิดตลาด อย่างน้อย 1-3 ชั่วโมง จากการประสานงานของศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ ส่วนกลาง ) เพื่อเปิดให้ผู้ซื้อทาการแข่งขันราคา (ในกระดานการประมูล) หรือการตกลงราคา (ในกระดานการจับคู่และกระดานตกลงราคา ) ในห้วงเวลาที่กำหนด



ทางคณะกรรมการกลุ่มเกษตรกรผู้ขายจัดตั้งคณะทางานรับผิดชอบฝ่ายต่างๆให้ชัดเจน และคณะกรรมการผู้รับผิดชอบ ต้องอยู่ประชุมร่วมกันตลอดเวลา เพื่อพิจารณาข้อเสนอราคาและเงื่อนไขต่างๆ ประสานงานกับศูนย์บริการฯ ( ณ สานักงาน พระโขนง กรุงเทพฯ) จนปิดทำการของตลาดและส่งมอบสินค้าตามข้อตกลง และโอนจ่ายเงินค่าสินค้าของสมาชิกรายบุคคลให้เสร็จสมบูรณ์ ในแต่ละวัน



“บทลงโทษ และแนวทางแก้ไขปัญหากรณีพิพาทระหว่างผู้ซื้อ กลุ่มเกษตรผู้ขาย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การอายัดเงินในหนังสือสัญญาค้าประกัน (ร้อยละ 2 ของมูลค่าประมาณการราคาสินค้า) ของผู้ซื้อ หากผู้ซื้อรายใดที่ชนะการประมูลไม่มารับสินค้าตามสัญญาข้อตกลง หรือไม่มารับสินค้าตามระยะเวลาที่กาหนดที่ระบุในสัญญาซื้อขายทางกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย สามารถริบเงินมัดและยกเลิกสัญญาได้และให้นาสินค้านั้นทำการเปิดประมูลใหม่หรือทำการขายตามช่องทางอื่นๆของตลาดเกษตรออนไลน์ที่เหลือ คือ "การจับคู่" และ "การตกลงราคา" หรือการขายในระบบทั่วไปได้”



การตรวจสอบเครื่องมือตรวจวัดคุณภาพสินค้าและกระบวนการทาการตรวจวัดคุณภาพสินค้า ของกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ฝ่ายผู้ซื้อสามารถเรียกดูหลักฐานความแม่นตรงของเครื่องมือในการตรวจวัดคุณภาพสินค้าของกลุ่มเกษตรกรผู้ขายและส่งผู้แทนเข้ามาสังเกตการณ์กระบวนการตรวจสอบของกลุ่มเกษตรกรผู้ขายได้ตลอดเวลาตามที่ประสงค์หากพบว่าขั้นตอนการตรวจวัดคุณภาพสินค้าของกลุ่มเกษตรกรผู้ขายไม่เป็นไปตามกระบวนการที่น่าเชื่อถือ ฝ่ายกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ต้องดำเนินการปรับปรุงแก้ไขในทันทีและแจ้งให้ผู้ซื้อทุกรายที่เป็นสมาชิกของตลาดรับทราบอย่างเป็นทางการ โดยการประสานงานของศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์



นายณรงค์ กล่าวว่าในระยะเริมต้นของการเปิดตลาด กลุ่มเกษตรกรผู้ขายหรือศูนย์บริการฯ ต้องจัดผู้แทนกลุ่ม เดินทางไปกับรถขนส่ง หรือ ติดตามรถขนส่งของผู้ซื้อไป ในกรณีผู้ซื้อ ซึ่งเป็นผู้ชนะการแข่งขันราคา ได้รับมอบสินค้าข้าวเปลือกจากกลุ่มเกษตรกร และทาการตรวจวัดคุณภาพข้าวเปลือกในรถบรรทุกขนาดใหญ่ด้วยเครื่องมือและเจ้าหน้าที่ของตนเอง ต่อหน้าผู้แทนจากกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย จำนวนอย่างน้อย 3 ครั้งของการสุ่มตรวจ แล้ว พบว่า สินค้าข้าวเปลือกในรถบรรทุกขนาดใหญ่ 1 คัน ที่มาจากชาวนาเจ้าของสินค้าหลายคน ที่ส่งผลตรวจวัดคุณภาพรายแปลงมาให้ผู้ซื้อทราบก่อนการเข้าไปแข่งขันราคาแล้ว มีผลการตรวจคุณภาพข้าวต่ากว่าค่าเฉลี่ย ( ที่ประมวลผลจากค่าเฉลี่ยรายคน ) ที่ควรจะเป็นแล้ว ทางศูนย์บริการฯและกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย จะนาผลข้อมูลคุณภาพข้าวเปลือกจากรายงานผลการตรวจคุณภาพที่แตกต่างดังกล่าว ไปวิเคราะห์หาสาเหตุ และปรับปรุงกระบวนการตรวจวัดคุณภาพต่อไป



“ผู้แทนกลุ่มเกษตรกรและเกษตรกรเจ้าของข้าวเปลือกสด ที่เข้าร่วมการขายแบบการประมูลล่วงหน้าก่อนการเก็บเกี่ยว 1-3 วัน ต้องทาหนังสือสัญญาจะซื้อจะขายไว้เป็นหลักประกัน และส่งสาเนาหนังสือดังกล่าวให้กับผู้ซื้อทางการสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ ทุกราย หากถึงกาหนดส่งมอบสินค้า หากเกษตรกรรายใด ที่เข้าร่วมการตลาดออนไลน์ด้วยวิธีการประมูล การจับคู่ และการตกลงราคาล่วงหน้า ก่อนการเก็บเกี่ยว 1-3 วัน แล้ว ไม่ส่งมอบข้าวเปลือกตัดสดที่ตกลงกันไว้กับคณะกรรมการกลุ่มเกษตรกรผู้ขายและผู้ซื้อ เกษตรกรรายนั้นจะต้องถูกปรับในฐานะทาผิดสัญญาระหว่างกลุ่มฯ กับเกษตรกร และกลุ่มเกษตรกรผู้ขาย ต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่ผู้ซื้อเสียค่าใช้จ่ายไป เช่น ค่าใช้จ่ายในการส่งรถมารับสินค้า พร้อมพร้อมกับค่าเสียเวลา เป็นต้น”



อย่างไรก็ตามสิทธิ บทบาท หน้าที่ การดำเนินงานและผลที่เกิดขึ้นจากการกระทำใดๆของศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ จะต้องอยู่ภายใต้กฎหมายที่เกี่ยวข้องทุกขั้นตอน ทั้งนี้ศูนย์บริการตลาดเกษตรออนไลน์ ที่ดาเนินงานโดยบริษัทจดทะเบียน คือ บริษัทวิสาหกิจเพื่อสังคมเกษตรกรลุ่มน้าปากพนัง จากัด และบริษัทเทรดคอนเน็ค จากัด นั้น ต้องบริหารจัดการทุกขั้นตอนอยู่ในกรอบของ "กฎหมาย" และ "ธรรมาภิบาล"เพื่อผลประโยชน์ของทุกฝ่ายอย่างเป็นธรรม