ประเพณีลอยกระทง 2568 คืออะไร วัตถุประสงค์ วันลอยกระทง เช็กเลย

ลอยกระทงในปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 5 พฤศจิกายน 2568  สำหรับประเพณีลอยกระทง คือ อะไรนั้น “ฐานเศรษฐกิจ” ได้รวบรวมประเพณีลอยกระทง

ประเพณีลอยกระทง 2568 คืออะไร

 ประเพณีลอยกระทง นับเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของไทย ด้านแนวปฏิบัติทางสังคมพิธีกรรม  ประเพณี และ เทศกาลที่เป็นที่รู้จักกันดีทั้งในหมู่ชาวไทย  และ ชาวต่างประเทศ  ถือเป็นเทศกาลแห่งความรื่นเริง

สนุกสนานที่แฝงด้วยคุณค่า สาระ และมีจุดมุ่งหมายที่หลากหลาย ไม่เพียง แต่ประเทศไทยเท่านั้นที่มีประเพณีนี้ ยังมีอีกหลายประเทศที่มีประเพณีลอยกระทงคล้าย ๆ กับของไทย จะแตกต่างกันเฉพาะเรื่องรายละเอียด พิธีกรรม ความเชื่อในแต่ละท้องถิ่น ดังเช่น ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน อินเดีย ราชอาณาจักรกัมพูชา และ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ก็มีการลอยกระทงคล้าย ๆ กับของไทยจะต่างกันเฉพาะเรื่องรายละเอียด

พิธีกรรม และ ความเชื่อในแต่ละท้องถิ่น แม้แต่ของไทย การลอยกระทงก็มาจากความเชื่อที่หลากหลายเช่นกัน

การลอยกระทง ที่ปฏิบัติกันมา จะลอยกันในคืนวันเพ็ญ เดือน ๑๒ หรือวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ซึ่งเป็นวันพระจันทร์เต็มดวง และเป็นช่วงที่น้ำหลากเต็มตลิ่ง โดยจะมีการนำดอกไม้ ธูป เทียน หรือสิ่งของใส่ลงในสิ่งประดิษฐ์รูปต่างๆ ที่ไม่จมน้ำ เช่น กระทง เรือ แพ ดอกบัว ฯลฯแล้วนำไปลอยตามลำน้ำ โดยมี วัตถุประสงค์ และความเชื่อ ที่แตกต่างกันไปเพณีลอยกระทง

วัตถุประสงค์ของการลอยกระทง

วัตถุประสงค์ของการลอยกระทงขึ้นอยู่กับประเพณี และ ความเชื่อของแต่ละท้องถิ่น ซึ่งมีแนวคิดร่วมเดียวกัน คือ การลอยกระทงที่เกี่ยวโยงกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนาศาสนาฮินดู และ ความเชื่อเกี่ยวกับไตรภูมิพระร่วง ซึ่งพอสรุปได้ ดังนี้

๑.เพื่อบูชาพระพุทธเจ้าในวันเสด็จกลับจากเทวโลก เมื่อครั้งเสด็จไปจำพรรษาอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อทรงเทศนาอภิธรรมโปรดพุทธมารดา

๒. เพื่อบูชาพระเกศแก้วจุฬามณีบนสวรรค์ ชั้นดาวดึงส์ ซึ่งเป็นที่บรรจุพระเกศา ของพระพุทธเจ้า

๓. เพื่อบูชารอยพระพุทธบาท ที่ประทับรอยพระบาท ประดิษฐาน ไว้บนหาดทรายริมฝั่งแม่น้ำนัมมทานที ในประเทศอินเดีย

๔. เพื่อบูชาพระอุปคุตเถระ ที่บำเพ็ญบริกรรมคาถาในท้องทะเลลึก หรือ สะดือทะเลซึ่งตำนานเล่าว่าเป็นพระเถระที่มี อิทธิฤทธิ์มาก สามารถปราบพญามารได้

๕. เพื่อบูชาท้าวพภาพรหมบนสวรค์ชั้นพรหมโลก

๖. เพื่อแสดงความขอบคุณพระแม่คงคาซึ่งเป็นแหล่งน้ำ ให้มนุษย์ได้ใช้ประโยชน์ต่างๆ

๗. เพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคาที่มนุษย์ได้ทิ้งสิ่งปฏิกูลลงไป

๘. เพื่อระลึกถึงพระคุณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว

๙. เพื่อสะเดาะเคราะห์หรือลอยทุกข์โศกโรคภัยต่าง ๆ คล้ายพิธีลอยบาปของพราหมณ์

๑๐.เพื่ออธิษฐานขอสิ่งที่ปรารถนา.

ที่มา:

• กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม