เจ๋ง! จังหวัดน่าน- สงขลา ขึ้นแท่นเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของยูโนสโก 2568

นางสาวซาบีดา ไทยเศรษฐ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เปิดเผยว่า องค์การยูเนสโก ประกาศรับรองให้ “น่าน” และ “สงขลา” เข้าร่วมเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของยูเนสโก (UNESCO Creative Cities Network – UCCN) ประจำปี 2568 

กระทรวงวัฒนธรรมขอแสดงความยินดีที่เมือง น่าน และ สงขลา ได้รับการประกาศจากองค์การยูเนสโกให้เป็นสมาชิกเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของโลก ประจำปี พ.ศ. 2568 (ค.ศ. 2025)

โดย น่าน ได้รับการประกาศในสาขา หัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (Crafts and Folk Art) และ สงขลา ในสาขา วิทยาการอาหาร (Gastronomy) นับเป็นการตอกย้ำศักยภาพของทุนทางวัฒนธรรมไทยที่มีความโดดเด่นและยั่งยืน สอดคล้องกับนโยบายการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของไทย

 

ทั้งนี้ “จังหวัดน่าน” ได้นำเสนอข้อมูลใน สาขาหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (Crafts & Folk Art) ภายใต้แนวคิดหลัก “ปราชญ์ท้องถิ่น–ชุมชน–ธรรมชาติ” (Artisans–Community–Nature) ซึ่งเป็นการตอกย้ำจุดยืนของน่านในฐานะ “เมืองเก่าที่มีชีวิต” (Living Old City) ที่งานหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านมิได้เป็นเพียงมรดกที่จัดแสดง แต่ยังคงถูกผลิต ใช้ และสืบทอดในวิถีชีวิตประจำวันของผู้คน 

ตั้งแต่ผืนผ้าทอไทลื้อและลายน้ำไหลอันเป็นเอกลักษณ์ งานเครื่องเงินของชาวอิ้วเมี่ยนอันประณีต งานจักสานที่ปรับเข้ากับยุคสมัย ไปจนถึงมรดกเตาเผาโบราณบ่อสวก

จิตรกรรมฝาผนัง “กระซิบรักบันลือโลก” งานแกะสลักไม้หัวเรือแข่งพญานาคอันเป็นเอกลักษณ์ รวมถึงมรดกที่จับต้องไม่ได้ในชุมชนจากชาติพันธุ์ที่หลากหลาย เช่น ย่ามเถาวัลย์ป่าของชาวมละบริ (GI)

ส่วน “จังหวัดสงขลา” ได้นำเสนอข้อมูลในสาขาอาหาร (Gastronomy) โดยเสนอความโดดเด่น คือ เป็นเมือง 2 ทะเล มีทั้งทะเลสาบสงขลา 3 น้ำ คือ น้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม และทะเลฝั่งอ่าวไทย มีภูมินิเวศแบบโหนด-นา-เล คือ ต้นตาล ท้องนา และทะเล เป็นอู่ข้าวอู่น้ำ 

ก่อให้เกิดวัตถุดิบในการทำอาหารที่หลากหลาย ทำให้กลายเป็นอัตลักษณ์เฉพาะของเมืองสงขลาจนถึงปัจจุบัน และมีกิจกรรมทางวัฒนธรรมที่หลากหลายมีศักยภาพและมีความโดดเด่นในการขับเคลื่อนเมือง

ในปีนี้ ยูเนสโกได้ประกาศรับรองเมืองใหม่เข้าสู่เครือข่ายทั้งหมด 58 เมือง จาก 41 ประเทศทั่วโลก ครอบคลุม 8 สาขาความสร้างสรรค์ ได้แก่ หัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน 14 เมือง, วรรณกรรม 10 เมือง, วิทยาการอาหาร 10 เมือง, ดนตรี 9 เมือง, สถาปัตยกรรม 5 เมือง, ออกแบบ 4 เมือง, ภาพยนตร์ 4 เมือง, และ มีเดีย อาร์ต 2 เมือง

การเข้าร่วมเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของยูเนสโกจะช่วยส่งเสริมให้เมืองน่านและสงขลาได้พัฒนาและต่อยอดมรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นสู่ระดับนานาชาติ ผ่านการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ และการพัฒนาอย่างยั่งยืน ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยใช้ “วัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์” เป็นหัวใจหลักของการพัฒนาเมือง

ในโอกาสนี้ กระทรวงวัฒนธรรมของประเทศไทยขอร่วมแสดงความยินดีกับอีก 6 เมืองในประชาคมอาเซียนที่ได้รับการประกาศในปีนี้ด้วย ได้แก่

•  Dumaguete City สาขาวรรณกรรม, Quezon City  สาขาภาพยนตร์  (ฟิลิปปินส์)
• Ho Chi Minh City สาขาภาพยนตร์ (เวียดนาม) Malang สาขามีเดีย อาร์ต
•  Ponorogo สาขาหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (อินโดนีเซีย) 
• Kuala Lumpur สาขาการออกแบบ (มาเลเซีย) ซึ่งสะท้อนพลังสร้างสรรค์ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในเวทีโลกอย่างภาคภูมิใจ 

นายศิริปกรณ์ เชี่ยวสมุทร ผู้อำนวยการ องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. กล่าวว่า ทั้งนี้ UCCN - UNESCO Creative Cities Network ประกาศรับรอง 2 เมืองของไทย น่าน และ สงขลา เป็น “เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของยูโนสโก” จากการที่ อพท. พัฒนาส่งผ่านเป็นตัวแทนของไทย ในวันที่ 31 ตุลาคม 2568

จังหวัดน่าน - เมืองสร้างสรรค์ด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (UCCN : City of Crafts and Folk Art) 

จังหวัดสงขลา - เมืองสร้างสรรค์ด้านอาหาร (UCCN : City of Gastronomy) 

การประกาศ UCCN นี้ กำหนดขึ้นทุก 2 ปี โดยจำกัดตัวแทนเข้าประกวดเพียง 2 เมืองจากแต่ละประเทศเท่านั้น ซึ่ง อพท. ได้รวมพลังกับหน่วยงานในพื้นที่ขับเคลื่อนพัฒนาเมืองทั้ง 2 แห่ง จนผ่านเป็นตัวแทนประเทศไทยในปี 2568 ทั้งนี้ จังหวัดน่านได้ส่งต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2564 และจังหวัดสงขลาได้ส่งเป็นครั้งแรกในปี 2568 นี้

ที่ผ่านมา ประเทศไทยมีเมืองสร้างสรรค์ที่ได้รับการยอมรับจาก UNESCO เดิม 7 จังหวัด ส่งผลให้เพิ่มเป็น 9 จังหวัดแล้ว 

• 2558 - ภูเก็ต 
• 2560 - เชียงใหม่ 
• 2562 - กรุงเทพฯ และ สุโขทัย
• 2564 - เพชรบุรี 
• 2566 - สุพรรณบุรี และเชียงราย
• 2568 - น่าน และ สงขลา