เจาะอินไซต์ "ผู้บริโภคจีนรัดเข็มขัด" เงินอุดหนุนรัฐแผ่ว คนแห่กินของถูก

สัญญาณกำลังซื้อในจีนเริ่มอ่อนแรงชัดเจน หลังมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านเงินอุดหนุนของภาครัฐเริ่มหมดแรงในช่วงครึ่งหลังของปี ผู้บริโภคจำนวนมากปรับพฤติกรรม หันไปเลือกสินค้าและบริการราคาประหยัด ขณะที่การใช้จ่ายสินค้าราคาสูงยังชะลอตัว

สำนักข่าว "asianikkei" รายงานว่า พนักงานออฟฟิศรายหนึ่งในกรุงปักกิ่ง ใช้เงินอุดหนุนจากรัฐบาลราว 70 ดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 2,400 บาท) เพื่อนำไปซื้อสมาร์ทโฟนให้ครอบครัว ส่งผลให้ราคาลดลงมาอยู่ที่ 4,500 หยวน หรือราว 640 ดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 22,000 บาท)

อย่างไรก็ตาม ในช่วงเทศกาลช้อปปิ้งครั้งใหญ่ “วันคนโสด” (Singles Day) เดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ซึ่งถือเป็นไฮซีซันค้าปลีกของจีน กลับไม่ใช้จ่ายเลย “ถ้าเงินเดือนไม่มีแนวโน้มจะขึ้น ก็ไม่สามารถควักเงินก้อนออกมาได้ง่าย ๆ” พร้อมยอมรับว่าไม่มีสินค้าที่อยากซื้อเป็นพิเศษ

ข้อมูลจากบริษัทวิจัยจีนระบุว่า ยอดขายช่วงวันคนโสดปีล่าสุดเติบโต 14.2% เมื่อเทียบปีก่อน แม้ยังขยายตัว แต่ชะลอลงมากจากปีก่อนหน้าที่โตถึง 26.6%

รัฐบาลจีนจัดสรรงบประมาณกว่า 300,000 ล้านหยวน (ราว 1.5 ล้านล้านบาท) สำหรับโครงการเงินอุดหนุนในปี 2025 และขยายขอบเขตครอบคลุมสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ เช่น สมาร์ทโฟนและแท็บเล็ต ตั้งแต่ต้นปี แต่หลายพื้นที่ เช่น เซี่ยงไฮ้ และมณฑลอานฮุย ปรับมาใช้ระบบจับสลากรับสิทธิ์เงินอุดหนุนตั้งแต่ช่วงฤดูร้อน ส่งผลให้ความคึกคักของผู้บริโภคลดลง และบางพื้นที่ได้ยุติการจ่ายเงินอุดหนุนแล้ว

ผลสำรวจจากผู้บริโภคจีนราว 2,000 คน พบว่า ประมาณ 70% เร่งตัดสินใจซื้อสินค้าเร็วขึ้นล่วงหน้าสูงสุด 6 เดือน เพื่อใช้สิทธิ์เงินอุดหนุน สะท้อนว่า มาตรการดังกล่าวเป็นเพียงการ “ดึงอุปสงค์มาใช้ก่อนเวลา” มากกว่าสร้างกำลังซื้อใหม่ และผลกระทบมีอายุสั้น

ภาพในร้านขายสมาร์ทโฟนหลายแห่งในกรุงปักกิ่งช่วงต้นเดือนธันวาคม พบว่ามีลูกค้าเบาบาง ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนต้องใช้กลยุทธ์ลดราคาและเปิดตัวรุ่นใหม่ในราคาที่เข้าถึงได้มากขึ้น แต่ข้อมูลจาก IDC ระบุว่า ยอดจัดส่งสมาร์ทโฟนในไตรมาสกรกฎาคม–กันยายน ลดลง 0.6% เมื่อเทียบปีก่อน

ท่ามกลางการบริโภคที่ซบเซา ธุรกิจที่เน้น “ความคุ้มค่าในราคาต่ำ” กลับเติบโตสวนทาง โดยเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม ที่ผ่านมา บริษัท Food & Life ของญี่ปุ่น เปิดร้านซูชิสายพาน “ซูชิโระ” (Sushiro) เพิ่มอีก 2 สาขาในนครเซี่ยงไฮ้ กระแสตอบรับล้นหลามจนต้องแจกบัตรคิวกว่า 697 ใบ และบางช่วงต้องรอคิวนานสูงสุดถึง 14 ชั่วโมง

ราคาซูชิต่อจานอยู่ที่ 10–28 หยวน หรือราว 50–140 บาท ครอบครัวหนึ่งซึ่งมีพ่อ แม่ และลูกชายวัย 10 ปี รับประทานรวมเกือบ 30 จาน ในขณะที่ร้านอาหารระดับพรีเมียมในจีนทยอยปิดตัว ร้านอาหารราคาประหยัดอย่างซูชิสายพานกลับได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดย Food & Life วางแผนขยายสาขาในจีนแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกง และไต้หวัน มากกว่า 30% ภายในปีงบประมาณสิ้นสุดกันยายน 2026 จากเดิม 160 สาขา

ขณะเดียวกัน ไฮ่ตี้เหลา (Haidilao) เชนหม้อไฟชื่อดังของจีน ก็เริ่มรุกตลาดซูชิสายพาน ด้วยการเปิดสาขาใหม่ในเมืองหางโจว สะท้อนการแข่งขันในตลาด “อาหารราคาคุ้มค่า” ที่กำลังกลายเป็นคำตอบของผู้บริโภคจีน ท่ามกลางเศรษฐกิจที่ยังฟื้นตัวอย่างเปราะบาง

แหล่งข่าว : สำนักข่าว "asianikkei"