ค้าข้าวโลกแข่งเดือด แย่งตลาด 47 ล้านตัน เผย 8 เดือนแรกยังนำโด่ง ทิ้งห่างไทย-เวียดนาม เบอร์ 2 ขาดลอย จีน-สหรัฐฯ เล็งปรับโซนนิ่งปลูกข้าวในประเทศใหม่ หลังเป็นปัจจัยลบกดดันสต๊อกพุ่ง ฉุดราคาข้าวร่วง นายกฯส่งออกข้าวไทยเครียดเหลือ 3 เดือนส่อวืดเป้า
กระทรวงเกษตรสหรัฐ อเมริกา (USDA) ได้คาดการณ์สถานการณ์ข้าวโลก ปี 2562/2563 ณ เดือนมิถุนายน 2562 ผลผลิตข้าวโลกจะมีประมาณ 497.86 ล้านตัน ลดลงจากปี 2561/2562 ที่ 0.15% จากผลผลิตข้าวของประเทศผู้ผลิตหลักลดลง ได้แก่ จีน ลดลง 2.49 ล้านตัน อินเดีย ลดลง 6.3 แสนตัน และสหรัฐฯ ลดลง 6 แสนตัน โดยเฉพาะรัฐบาลจีนได้เร่งการปรับโครงสร้างการเพาะปลูกใหม่ เพื่อปฏิรูปด้านอุปทาน โดยจะปรับลดปริมาณผลผลิตให้เหมาะสมและมีคุณภาพมากขึ้น
ขณะที่สหรัฐฯ คาดจะมีพื้นที่เพาะปลูกลดลง โดยเฉพาะพื้นที่ทางตอนใต้ เนื่องจากราคาข้าวในปีที่ผ่านมาปรับตัวลดลง เกษตรกรหันไปเพาะปลูกพืชชนิดอื่นแทนมากขึ้น ขณะที่การบริโภคข้าวโลก ปี 2562/2563 คาดว่าจะมีประมาณ 494.50 ล้านตัน เพิ่มขึ้น 4.93 ล้านตัน หรือเพิ่มขึ้น 1.01% จากปี 2561/2562 ที่มีประมาณ 489.57 ล้านตัน จากแนวโน้มการบริโภคในประเทศหลักยังคงเพิ่มขึ้น เช่น จีน อินเดีย ฟิลิปปินส์ และภูมิภาคแอฟริกา ส่วนการค้าข้าวโลกในปี 2562/2563 คาดจะมีประมาณ 46.92 ล้านตัน เพิ่มขึ้นจากปี 2561/2562 ที่มี 46.30 ล้านตัน หรือเพิ่มขึ้น 6.2 แสนตันนั้น
ล่าสุดการส่งออกข้าวโลกปี 2562 (ข้อมูล ณ วันที่ 21 ส.ค.62) อินเดียยังคงส่งออกข้าวได้เป็นอันดับ 1 ที่ประมาณ 7 ล้านตัน รองลงมาได้แก่ ไทย 5.27 ล้านตัน เวียดนาม 4.05 ล้านตัน ปากีสถาน 2.44 ล้านตัน และสหรัฐฯ 1.86 ล้านตัน (จากปี 2561 อินเดียส่งออก 11.79 ล้านตัน ไทย 11.23 ล้านตัน เวียดนาม 6.59 ล้านตัน)
นายเจริญ เหล่าธรรมทัศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า สถานการณ์ส่งออกข้าวไทยเวลานี้ยังไม่ดี จากราคาสูงกว่าเพื่อนบ้าน ตัวอย่าง ข้าวขาว 5% ราคาข้าว (เอฟโอบี) ของไทย ในสัปดาห์ที่ผ่านมาเฉลี่ยที่ 405-410 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน ข้าวเวียดนามเฉลี่ยที่ 332-335 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน(ปรับลดลงจากสัปดาห์ก่อนหน้าที่อยู่ที่ 350-355 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน) หรือราคาตํ่ากว่าไทยกว่า 70 ดอลลาร์สหรัฐฯจากผลผลิตในประเทศดี ขณะที่การส่งออกข้าวของเวียดนามไปจีน (เคยส่งออกได้ปีละกว่า 2 ล้านตัน) ทำได้ลดลงจากมีปัญหาด้านการเมือง ทำให้มีข้าวเวียดนามมาขายแข่งในตลาดอื่นมากขึ้น
ประกอบกับผลผลิตข้าวของอินเดีย จีนและเมียน มาปีนี้ดี โดยจีนยังมีสต๊อกกว่า 148 ล้านตัน มากกว่าปกติ 70-80 ล้านตัน จึงได้ระบายข้าวเก่าในส่วนนี้ออกมาด้วย ทำให้ซัพพลายข้าวในตลาดโลกออกมามาก ไทยเสียเปรียบเรื่องค่าเงินบาทที่แข็งกว่าเพื่อนบ้าน 6-7% ทำให้ต้องขายข้าวราคาสูงขึ้น ซึ่งเป้าส่งออกข้าวปีนี้ 9 ล้านตันยอมรับว่าลำบาก จากเวลานี้ไทยส่งออกได้แล้วแค่กว่า 6 ล้านตัน เหลืออีก 3 เดือนจะถึงหรือไม่
“หากตลาดส่งออกไม่ดี จะส่งผลกับราคาข้าวในประเทศ ความจริงรัฐต้องดูทั้งระบบ ไม่ใช่ดูแลแค่ต้นนํ้า และราคาข้าวเปลือกเท่านั้น ซึ่งเราขอให้ช่วยดูแลการค้าให้มีความคล่องตัว เช่น ค่าเงิน ช่วยหาตลาด ช่วยเจรจาคู่ค้าเพื่ออำนวยความสะดวก เป็นต้น”
หน้า 13 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 39 ฉบับที่ 3,505 วันที่ 15-18 กันยายน 2562