รักษาอาการบาดเจ็บ จากเล่นกีฬาตั้งแต่แรกให้ผลลัพธ์มากกว่าแค่หายเจ็บ 

การเล่นกีฬา หรือ การออกกำลังกายที่ถูกต้อง คือต้องให้กล้ามเนื้อหลักๆ หรือกล้ามเนื้อชุดใหญ่ได้เคลื่อนไหว เช่น กล้ามเนื้อ แขน ขา เป้าหมายก็เพื่อให้กล้ามเนื้อได้ทำงาน เพิ่มความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อ แต่บางครั้งก็อาจเกิดการบาดเจ็บขึ้นได้จากเล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย การบาดเจ็บเหล่านี้ควรได้รับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง และควรเข้ารับการรักษาอย่างรวดเร็ว ไม่ปล่อยทิ้งไว้นาน จนอาการบาดเจ็บเรื้อรัง ซึ่งจะมีผลกระทบกับร่างกายในระยะยาวได้

เรื่องนี้ “น.ท.นพ.พรเทพ ม้ามณี” ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ การผ่าตัดผ่านกล้องและเวชศาสตร์การกีฬา ผู้อำนวยการสถาบันเวชศาสตร์การกีฬาและออกกำลังกาย (BASEM) โรงพยาบาลกรุงเทพ บอกว่า ภาพรวมของผู้ที่บาดเจ็บจากการออกกำลังกายหรือการเล่นกีฬา ที่มาเข้ารับการรักษาส่วนใหญ่ประกอบด้วย 2 กลุ่มหลัก คือ 1.กลุ่มที่ได้รับบาดเจ็บแล้วต้องได้รับการรักษาอาการบาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับกีฬา หรือ Treatment เป็นกลุ่มที่จำเป็นต้องได้เข้ารับการรักษา ไม่ว่าจะเป็นการใช้ยา ไปจนถึงการผ่าตัด การทำกายภาพบำบัด เป็นต้น 2.กลุ่มที่ยังไม่มีอาการบาดเจ็บ แต่อยากทราบเรื่องของการป้องกัน เพื่อไม่ให้เกิดการบาดเจ็บ หรือ prevention วิธีป้องกันก่อนที่จะบาดเจ็บ เช่น คนที่เล่นกีฬาอยู่เป็นประจำ เช่น กีฬากอล์ฟ กีฬาวิ่ง เพื่อเป็นการตรวจร่างกายดูว่าจะสามารถเล่นกีฬาชนิดนั้นๆ ต่อไปด้วยวิธีเดิมๆ ได้หรือไม่ เช่น การตีกอล์ฟด้วยวงสวิงเดิมๆ เป็นต้น

สิ่งสำคัญที่สุดคือ การป้องกัน(Prevention)  เป็นการเตรียมตัวเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการบาดเจ็บเกิดขึ้น เริ่มตั้งแต่เตรียมความพร้อมของตัวผู้เล่นเอง เช่น มีกล้ามเนื้อยืดหยุ่นดี เพราะทำให้เวลาเล่นกีฬา จะเกิดการบาดเจ็บน้อยลง ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ในแต่ละมัดที่ใช้งาน เป็นต้น อุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่นกีฬาต่างๆ ต้องได้มาตรฐาน ส่วนกีฬาแบบ non-contact sport ควรระวังในเรื่องปัจจัยภาวะแวดล้อมภายนอก เช่น สถานที่ สภาพอากาศ เช่น การวิ่งใกล้กับสถานที่ที่มีมลพิษ หรือวิ่งในขณะที่อากาศร้อนเกินไป อาจทำให้เป็นฮีทสโตรก (Heatstroke) ได้ 

สิ่งที่เป็นหัวใจสำคัญคือ การเข้ารับการตรวจรักษาแต่เนิ่นๆ เนื่องจากปัจจุบันการเข้าถึงข้อมูลการรักษาไม่ยากเหมือนในอดีต เมื่อตระหนักว่าร่างกายเราเริ่มมีปัญหา ก็ควรไปเข้ารับการตรวจรักษา หรือบางคนชอบออกกำลังกายอยู่แล้วและยังไม่มีอาการบาดเจ็บ แต่อยากจะเล่นกีฬาชนิดนั้นๆ ให้ได้ดี อยากจะขอรับคำแนะนำจากแพทย์หรือเจ้าหน้าที่เพื่อป้องกันแบบนี้ก็สามารถทำได้ ซึ่งการขอคำแนะนำ ปรึกษา เพื่อป้องกันในเรื่องการออกกำลังกาย ถือเป็นความจำเป็น เพราะการป้องกันดีกว่ารักษา (prevention is it better than treat) การวิเคราะห์แต่ละชนิดกีฬา วิเคราะห์แต่ละบุคคล เรียกว่า custom made

และหากต้องมีการผ่าตัดรักษาในปัจจุบันมีการพัฒนาไปอย่างมาก ในคนที่เป็นนักกีฬาอาชีพหากกลับมาเล่นช้าหรือบาดเจ็บนานอาจส่งผลกระทบต่ออาชีพได้ ซึ่งในอดีตใช้การผ่าตัดแบบเปิดแผลกว้างเพื่อทำการรักษา แต่ปัจจุบันใช้รูปแบบของการผ่าตัดแผลเล็ก หรือใช้เลเซอร์ในการรักษาพุ่งเป้าไปยังจุดที่เกิดปัญหาได้โดยตรง ลดการกระทบกระเทือนและลดการบาดเจ็บของอวัยวะที่อยู่โดยรอบ ทำให้ผลการรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น คนไข้ฟื้นตัวได้เร็ว อยากให้มองว่าการผ่าตัดเป็นเพียงการรักษารูปแบบหนึ่งเท่านั้น ซึ่งปัจจุบันการผ่าตัดส่องกล้อง แบบแผลเล็ก บาดเจ็บน้อย (Minimally Invasive Surgery : MIS) แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก เสียเลือดน้อย โอกาสติดเชื้อหลังผ่าตัดตํ่า ทั้งนี้ ผลลัพธ์ในการรักษาขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างด้วยกัน

หน้า 24 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 39 ฉบับที่ 3,497 วันที่ 18 - 21 สิงหาคม พ.ศ. 2562