"Power" ของสิ่งที่มองไม่เห็น
ชีวิตและการทำงานของพวกเรา แท้ที่จริงขับเคลื่อนด้วยสิ่งที่มองไม่เห็น โดยเฉพาะทัศนคติของคน ที่เรียกว่า ค่านิยม หากมีคำถามว่า การพัฒนาค่านิยมหลักของธุรกิจครอบครัวมีประโยชน์หรือไม่ ก็สามารถหาคำตอบได้จากผลการวิจัยมากมายที่สนับสนุน ว่า การมีค่านิยมหลักเป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจและเสริมสร้างพฤติกรรมที่จำเป็นในการทำให้ครอบครัวและธุรกิจครอบครัวประสบความสำเร็จ เนื่องจากความสอดคล้องของค่านิยมและวิสัยทัศน์ที่รวมครอบครัวและธุรกิจเป็นหนึ่งเดียว สามารถทำให้ความขัดแย้งลดลงได้ โดยเฉพาะยิ่งค่านิยมที่เข้าใจได้ชัดเจนและน่าสนใจมากเพียงใด รากฐานของธุรกิจและครอบครัวก็จะยิ่งแข็งแกร่งขึ้นมากเท่านั้น เมื่อครอบครัวเจ้าของธุรกิจตั้งใจพัฒนาและดำเนินตามค่านิยมหลักของตน จะทำให้ทั้งครอบครัวและธุรกิจมีความได้เปรียบในการแข่งขัน ซึ่งจะทำให้พวกเขาประสบความสำเร็จไปสู่รุ่นต่อไปได้
สำหรับในส่วนของครอบครัวนั้น ค่านิยมมีที่มาและสะท้อนความเชื่อและพฤติกรรมของผู้ก่อตั้งธุรกิจ ซึ่งเมื่อครอบครัวขยายใหญ่ขึ้น ความท้าทายและโอกาส คือ การใช้ค่านิยมเหล่านี้เพื่อดึงสมาชิกครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการปฏิรูปและสร้างความผูกพันจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นต่อไป นอกจากนี้ ยังเป็นโอกาสในการกำหนดนิยามเชิงรุกและขับเคลื่อนค่านิยมนั้น แทนที่จะปล่อยให้พัฒนาไปตามธรรมชาติ เนื่องจากค่านิยมเป็นสิ่งที่สะท้อนความเชื่อ ประสบการณ์ และเป้าหมายที่มีร่วมกัน ซึ่งมีผลต่อการตัดสินใจ การกระทำและการมีปฏิสัมพันธ์ต่าง ๆ อีกทั้งยังเป็นสิ่งที่ช่วยชี้ให้เห็นว่า เหตุใดครอบครัวจึงควรอยู่ด้วยกันในฐานะครอบครัวและเจ้าของธุรกิจ และเป็นตัวกำหนดมาตรฐานของพฤติกรรมที่จะช่วยให้สมาชิกในครอบครัวเข้าใจในสิ่งที่คาดหวังจากกันและกัน รวมถึงวิธีที่สมาชิกในครอบครัวจะมีส่วนร่วมในธุรกิจอีกด้วย
ดังเช่นมาดูตัวอย่างกันว่า การสร้างค่านิยม ที่เรียกว่า "ผู้พิทักษ์ผลประโยชน์" นั้น สามารถกำหนดให้มีลักษณะเฉพาะและเป็นแนวทางให้ครอบครัวและธุรกิจได้อย่างไร โดยหลักสำคัญของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์ คือ คนรุ่นต่อไปแต่ละรุ่นจะต้องออกจากธุรกิจครอบครัวในฐานะที่เหนือกว่าคนรุ่นก่อนหน้า แนวทาง คือ เปลี่ยนจากการโฟกัส "ที่นี่และตอนนี้" ไปเป็นระยะยาว และเปลี่ยนจาก "ฉันจะได้รับอะไร" ไปเป็น "ฉันทำอะไรได้บ้าง" ซึ่งจะส่งผลให้มีหน้าที่รับผิดชอบเพิ่มขึ้น
กล่าวอีกนัยหนึ่ง คือ ค่านิยมของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์สามารถลดความขัดแย้งได้ โดยการทำให้สมาชิกในครอบครัวมีความเห็นสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ในระยะยาวของครอบครัวและธุรกิจ มีบทบาทและหน้าที่รับผิดชอบชัดเจน และมีความมุ่งมั่นทุ่มเท ซึ่งถือเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จที่สำคัญสำหรับความต่อเนื่องทางธุรกิจนั่นเอง อย่างไรก็ตาม ความสามัคคีในครอบครัวอาจจะได้รับผลกระทบในทางลบ หากครอบครัวที่กำหนดให้ผู้พิทักษ์ผลประโยชน์เป็นค่านิยมหลักของครอบครัว โดยไม่มีการกำหนดนิยามและอธิบายพฤติกรรมที่สะท้อนถึงนิยามนั้นในทางปฏิบัติเอาไว้ให้ชัดเจน
ผู้ก่อตั้งธุรกิจอาจเชื่อว่า วิธีที่ดีที่สุดในการทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ คือ การมีความยุติธรรมในการว่าจ้างและเลื่อนตำแหน่งสมาชิกในครอบครัว ซึ่งอาจหมายถึงการมีวุฒิการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยและประสบการณ์การทำงานจากภายนอกเป็นข้อกำหนดเบื้องต้นสำหรับการพิจารณาการจ้างงาน โดยผู้ก่อตั้งอาจคาดหวังให้สมาชิกในครอบครัวเริ่มต้นงานในตำแหน่งที่เหมาะสมกับทักษะและระดับประสบการณ์ของพวกเขาและเลื่อนตำแหน่งให้ตามความสามารถ แต่ในทางกลับกันสมาชิกในครอบครัวบางคน อาจเชื่อว่า การเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์หมายถึงสมาชิกในครอบครัวควรได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษในเรื่องของบทบาทและการเลื่อนตำแหน่งเพื่อเป็นกลไกในการสนับสนุนธุรกิจและความต่อเนื่องของครอบครัว โดยไม่คำนึงถึงทักษะ หรือ ความสามารถที่แท้จริง
ซึ่งกรณีเช่นนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้ เว้นเสียแต่ครอบครัวจะมีกระบวนการกำหนดความหมายของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์เอาไว้ให้ชัดเจน เพราะความเข้าใจไม่ตรงกันอาจส่งผลต่อค่านิยมและพฤติกรรมที่นำไปสู่ความไม่ไว้วางใจ ความขุ่นเคือง ความผิดหวัง และความไม่พอใจได้ ดังนั้น จากตัวอย่างในข้างต้นจะเห็นว่า ความขัดแย้งสามารถเกิดขึ้นได้ เมื่อมาตรฐานของพฤติกรรมไม่ได้รับการยอมรับหรือเข้าใจชัดเจน ทุกคนอาจมีมุมมองที่แตกต่างกันเกี่ยวกับความหมายของค่านิยมครอบครัว ดังนั้น กระบวนการพัฒนาค่านิยมไม่ควรรีบเร่งจนเกินไป แต่ควรใช้เป็นโอกาสที่สมาชิกในครอบครัวจะได้เรียนรู้ที่จะรับฟังและเข้าใจมุมมองที่แตกต่างของกันและกัน เพื่อสร้างรากฐานสำคัญของความไว้วางใจ ความสามัคคีในครอบครัวให้มากขึ้น
ที่มา : Holuk, Cathy. 2018. Family Values Can Help to Minimize Conflict in Family Business.
หน้า 31 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ | ฉบับ 3,443 ระหว่างวันที่ 10 - 13 กุมภาพันธ์ 2562
สำหรับในส่วนของครอบครัวนั้น ค่านิยมมีที่มาและสะท้อนความเชื่อและพฤติกรรมของผู้ก่อตั้งธุรกิจ ซึ่งเมื่อครอบครัวขยายใหญ่ขึ้น ความท้าทายและโอกาส คือ การใช้ค่านิยมเหล่านี้เพื่อดึงสมาชิกครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการปฏิรูปและสร้างความผูกพันจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นต่อไป นอกจากนี้ ยังเป็นโอกาสในการกำหนดนิยามเชิงรุกและขับเคลื่อนค่านิยมนั้น แทนที่จะปล่อยให้พัฒนาไปตามธรรมชาติ เนื่องจากค่านิยมเป็นสิ่งที่สะท้อนความเชื่อ ประสบการณ์ และเป้าหมายที่มีร่วมกัน ซึ่งมีผลต่อการตัดสินใจ การกระทำและการมีปฏิสัมพันธ์ต่าง ๆ อีกทั้งยังเป็นสิ่งที่ช่วยชี้ให้เห็นว่า เหตุใดครอบครัวจึงควรอยู่ด้วยกันในฐานะครอบครัวและเจ้าของธุรกิจ และเป็นตัวกำหนดมาตรฐานของพฤติกรรมที่จะช่วยให้สมาชิกในครอบครัวเข้าใจในสิ่งที่คาดหวังจากกันและกัน รวมถึงวิธีที่สมาชิกในครอบครัวจะมีส่วนร่วมในธุรกิจอีกด้วย
ดังเช่นมาดูตัวอย่างกันว่า การสร้างค่านิยม ที่เรียกว่า "ผู้พิทักษ์ผลประโยชน์" นั้น สามารถกำหนดให้มีลักษณะเฉพาะและเป็นแนวทางให้ครอบครัวและธุรกิจได้อย่างไร โดยหลักสำคัญของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์ คือ คนรุ่นต่อไปแต่ละรุ่นจะต้องออกจากธุรกิจครอบครัวในฐานะที่เหนือกว่าคนรุ่นก่อนหน้า แนวทาง คือ เปลี่ยนจากการโฟกัส "ที่นี่และตอนนี้" ไปเป็นระยะยาว และเปลี่ยนจาก "ฉันจะได้รับอะไร" ไปเป็น "ฉันทำอะไรได้บ้าง" ซึ่งจะส่งผลให้มีหน้าที่รับผิดชอบเพิ่มขึ้น
กล่าวอีกนัยหนึ่ง คือ ค่านิยมของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์สามารถลดความขัดแย้งได้ โดยการทำให้สมาชิกในครอบครัวมีความเห็นสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ในระยะยาวของครอบครัวและธุรกิจ มีบทบาทและหน้าที่รับผิดชอบชัดเจน และมีความมุ่งมั่นทุ่มเท ซึ่งถือเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จที่สำคัญสำหรับความต่อเนื่องทางธุรกิจนั่นเอง อย่างไรก็ตาม ความสามัคคีในครอบครัวอาจจะได้รับผลกระทบในทางลบ หากครอบครัวที่กำหนดให้ผู้พิทักษ์ผลประโยชน์เป็นค่านิยมหลักของครอบครัว โดยไม่มีการกำหนดนิยามและอธิบายพฤติกรรมที่สะท้อนถึงนิยามนั้นในทางปฏิบัติเอาไว้ให้ชัดเจน
ผู้ก่อตั้งธุรกิจอาจเชื่อว่า วิธีที่ดีที่สุดในการทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ คือ การมีความยุติธรรมในการว่าจ้างและเลื่อนตำแหน่งสมาชิกในครอบครัว ซึ่งอาจหมายถึงการมีวุฒิการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยและประสบการณ์การทำงานจากภายนอกเป็นข้อกำหนดเบื้องต้นสำหรับการพิจารณาการจ้างงาน โดยผู้ก่อตั้งอาจคาดหวังให้สมาชิกในครอบครัวเริ่มต้นงานในตำแหน่งที่เหมาะสมกับทักษะและระดับประสบการณ์ของพวกเขาและเลื่อนตำแหน่งให้ตามความสามารถ แต่ในทางกลับกันสมาชิกในครอบครัวบางคน อาจเชื่อว่า การเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์หมายถึงสมาชิกในครอบครัวควรได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษในเรื่องของบทบาทและการเลื่อนตำแหน่งเพื่อเป็นกลไกในการสนับสนุนธุรกิจและความต่อเนื่องของครอบครัว โดยไม่คำนึงถึงทักษะ หรือ ความสามารถที่แท้จริง
ซึ่งกรณีเช่นนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้ เว้นเสียแต่ครอบครัวจะมีกระบวนการกำหนดความหมายของการเป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์เอาไว้ให้ชัดเจน เพราะความเข้าใจไม่ตรงกันอาจส่งผลต่อค่านิยมและพฤติกรรมที่นำไปสู่ความไม่ไว้วางใจ ความขุ่นเคือง ความผิดหวัง และความไม่พอใจได้ ดังนั้น จากตัวอย่างในข้างต้นจะเห็นว่า ความขัดแย้งสามารถเกิดขึ้นได้ เมื่อมาตรฐานของพฤติกรรมไม่ได้รับการยอมรับหรือเข้าใจชัดเจน ทุกคนอาจมีมุมมองที่แตกต่างกันเกี่ยวกับความหมายของค่านิยมครอบครัว ดังนั้น กระบวนการพัฒนาค่านิยมไม่ควรรีบเร่งจนเกินไป แต่ควรใช้เป็นโอกาสที่สมาชิกในครอบครัวจะได้เรียนรู้ที่จะรับฟังและเข้าใจมุมมองที่แตกต่างของกันและกัน เพื่อสร้างรากฐานสำคัญของความไว้วางใจ ความสามัคคีในครอบครัวให้มากขึ้น
ที่มา : Holuk, Cathy. 2018. Family Values Can Help to Minimize Conflict in Family Business.
หน้า 31 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ | ฉบับ 3,443 ระหว่างวันที่ 10 - 13 กุมภาพันธ์ 2562
