NIA โชว์ 5 นวัตกรรมข้าวไทยเจาะตลาดโลก
'ข้าวนวัตกรรม' อีกหนึ่งทางออกของการแข่งขันด้านราคา สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA ได้ร่วมกับมูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ จัดการประกวดรางวัลนวัตกรรมข้าวไทยขึ้น ส่งผลให้แต่ละปีมีสินค้านวัตกรรมที่ผลิตจากข้าวออกสู่ตลาดหลากหลายประเภท ทั้งกลุ่มเวชภัณฑ์และยารักษาโรค กลุ่มสินค้าไลฟ์สไตล์ อาหารเพื่อสุขภาพ รวมไปถึงนวัตกรรมอุปกรณ์เพื่อการสร้างบ้าน
นวัตกรรมที่หลากหลาย เริ่มตั้งแต่ ผลงาน “KD Care : ข้าวหอมโปรตีนต่ำพร้อมรับประทาน” นวัตกรรมที่คว้ารางวัลชนะเลิศจากปี 2561 โดยกลุ่มผู้คิดค้นจากบริษัท ไทย นิวทริชั่น เทคโนโลยี จำกัด นวัตกรรมข้าวชิ้นนี้ ถูกคิดค้นมาเพื่อผู้ที่กำลังมีปัญหาด้านสุขภาพในกลุ่มผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง
แนวนวัตกรรมนี้ เกิดจากการนำข้าวหอมปทุมธานี ซึ่งมีโปรตีนอยู่ระหว่าง 5 – 8% มาผ่านกระบวนการย่อยโปรตีนด้วยเอนไซม์ แล้วนำไปทำแห้งซึ่งข้าวที่ผ่านกระบวนการดังกล่าวมีปริมาณโปรตีนน้อยกว่า 1.19 กรัมต่อ 100 กรัม แล้วนำข้าวที่ได้มาบรรจุใน retort cup แล้วผ่านกระบวนการสเตอริไลส์เป็นข้าวพร้อมรับประทาน ซึ่งผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคไตคือ ถ้าปริมาณโปรตีนในข้าวที่รับประทานลดลง จะทำให้ผู้ป่วยสามารถรับประทานโปรตีนจากเนื้อสัตว์ได้เพิ่มขึ้น เพราะผู้ป่วยต้องการกรดอะมิโนจำเป็นจากเนื้อสัตว์ที่มีคุณภาพดีไม่ใช่จากพืช
อีกหนึ่งนวัตกรรมที่ได้รับรางวัลชนะเลิศจากปี 2560 คือ “GANFAI (Green and Fire Retardant Acoustic Decorative Item)” นวัตกรรมระดับโลกด้านผลิตภัณฑ์ฉนวนกันความร้อนและดูดซับเสียง สำหรับตกแต่งอาคารและที่อยู่อาศัยและเป็นผลิตภัณฑ์ทางเลือกให้กับสถาปนิกและวิศวกร โดยนวัตกรรมชิ้นนี้ทำมาจากฟางข้าวและเยื่อกระดาษ ประกอบด้วยขั้นตอนการการเตรียมแผ่นฉนวนโดยส่วนผสมฟางข้าวกับเยื่อกระดาษในอัตราส่วน 1 : 1 ถึง 4 : 1 แล้วอัดขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์ จากนั้นแช่ในสารละลายสารหน่วงไฟ แล้วอบแห้ง ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติน้ำหนักเบาความหนาแน่น 0.12 – 0.18 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร มีค่าความทนแรงดึงสูงสุดถึง 150 นิวตันต่อเซนติเมตร มีค่าสัมประสิทธิ์การนำความร้อนเพียง 0.028 – 0.088 วัตต์ มีค่าความต้านการลุกไหม้ ตามมาตรฐาน ISO 5657 : 1997 ว่ากันว่าความน่าสนใจของนวัตกรรมชิ้นนี้ยังช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับฟางข้าวได้กว่า 70 เท่ากันเลยทีเดียว
นวัตกรรม “BR Staining Kit : ชุดย้อมสีจากข้าวเหนียวดำ สำหรับประเมินรูปร่างอสุจิและงานนิติวิทยาศาสตร์” ผลงานชิ้นนี้ถือเป็นนวัตกรรมระดับโลก ที่นำไปใช้เป็นสีย้อมสำหรับประเมินรูปร่างอสุจิ ซึ่งเป็นปัจจัยในการพิจารณาภาวะมีบุตรยาก งานนิติวิทยาศาสตร์ในการย้อมตัวอย่างจากเศษผ้าที่เปื้อนคราบอสุจิ หรือตัวอย่างสำลีป้ายช่องคลอดจากคดีข่มขืน ด้วยการนำข้าวเหนียวดำมาสกัดด้วยน้ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum กรดซิตริก และเอทานอล ในกรณีย้อมสีประเมินรูปร่างอสุจิ หรือสกัดด้วยน้ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum ในกรณีย้อมสีตัวอย่างผ้าที่เปื้อนคราบอสุจิ ทดแทนสีสังเคราะห์ที่นำเข้าจากต่างประเทศ และทดแทนสี Hematoxylin ซึ่งได้มาจากต้นไม้ Log Wood สีย้อมจากข้าวเหนียวดำให้ผลไม่ต่างจากสีสังเคราะห์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
นอกจากนี้ ยังมีความน่าสนใจพี่พบว่าข้าวเหนียวดำ 1 กก. ราคา 50 – 80 บาท สามารถผลิตสีย้อมได้ 250 มิลลิลิตร จำหน่ายในราคา 500 บาท มีขั้นตอนการย้อมสีเพียง 9 ขั้นตอน เมื่อเปรียบเทียบกับสีสังเคราะห์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันราคาอยู่ที่ 5,000 บาท มีขั้นตอนการย้อม 20 ขั้นตอน นวัตกรรมชิ้นนี้จะมีประโยชน์อย่างยิ่งต่อศูนย์บริการหน่วยผู้มีบุตรยากภาครัฐและเอกชน ห้องปฏิบัติการตรวจพิสูจน์หลักฐาน รวมถึงห้องปฏิบัติการตรวจวัตถุพยานจากคดีข่มขืน
นวัตกรรม “HERBALIST SIAM : RED JASMINE RICE PHYTO CELL SERIES” จาก บริษัท วธูธร จำกัด นวัตกรรมที่เกิดจากการนำสารสกัดจากแคลลัสข้าวหอมมะลิแดง ที่มีสารสำคัญในกลุ่มของ Phenolic Compound, Procyanidin, Amino-acid ซึ่งการใช้เทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อให้เกิดแคลลัส จะให้ปริมาณสารสำคัญที่สูงกว่าการสกัดจากเมล็ดข้าว และมีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าสารสกัดจากเมล็ดข้าวถึง 3 เท่า แล้วนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สบู่ ครีม และเซรั่ม ที่มีการใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติ
การผลิตนวัตกรรมชิ้นนี้ ใช้ข้าวเปลือก 3 กิโลกรัม นำมาแกะเป็นเมล็ดข้าวสารหอมมะลิแดงได้ 1 กิโลกรัม จากนั้นจะใช้ข้าวสารหอมมะลิแดง 1 กิโลกรัม เพาะเลี้ยงแคลลัส ได้ 1 กิโลกรัม แล้วนำแคลลัส 1 กิโลกรัม นำมาสกัด เพื่อให้ได้สารสกัดจากสเต็มเซลล์ 1 ลิตร ทั้งนี้ หากประเมินราคาของสารสกัดจะอยู่ที่ 18,000 บาท ต่อ 1 ลิตร และถ้าหากประเมินยอดการใช้สารสกัด 25 กิโลกรัมต่อการผลิตสินค้า 5,000 ชุด (Serum, Cream, Soap) ก็พบอีกว่าช่วยเพิ่มมูลค่าสารสกัดคิดเป็น 900 เท่าของข้าวเปลือกหอมมะลิแดงเลยทีเดียว
อีกหนึ่งนวัตกรรมเพื่อการดูแลสุขภาพ “Dr.O Anti-Aging Skin Essence” นวัตกรรมระดับประเทศด้านผลิตภัณฑ์บำรุงผิว Essence ที่มีการเพิ่มประสิทธิภาพในการระงับกลิ่นกาย ซึ่งเกิดจากความสามารถในการควบคุมปฏิกิริยา oxidation ของร่างกายลดลงในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
วิธีการสร้างสรรค์นวัตกรรม คือ การนำเถ้าแกลบที่มีซิลิก้าประมาณ 70 – 90% มาสกัดด้วยกระบวนการ ultrasonic extraction ซึ่งจะทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ lipoxidase ที่เป็นตัวเร่งในการทำให้เกิดกลิ่น และนอกจากนั้นน้ำด่างเถ้าแกลบยังมีแร่ธาตุต่างๆ ที่สามารถดูดซับกลิ่นไวภายในและภายนอกโมเลกุล โดยจะเกิดปฏิกิริยาสะเทินกรด fatty acid
นวัตกรรมชิ้นนี้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับขี้เถ้าแกลบได้มากถึง 770 เท่า นอกจากนี้ ยังเป็นการนำของเหลือทิ้งจากกระบวนการแปรรูปข้าวมาสร้างมูลค่าเพิ่ม และยังเป็นทางเลือกของผลิตภัณฑ์ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ชะลอวัย ที่เพิ่มเติมคุณสมบัติในการระงับกลิ่นกายเข้ามาไว้ในผลิตภัณฑ์ได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) รายงานเพิ่มเติมว่า ไทยมีชื่อเสียงด้านเกษตรกรรม โดยเฉพาะ “ข้าว” ซึ่งถือเป็นพืชเกษตรหลักที่ให้คุณประโยชน์ทั้งในแง่ของการบริโภค และการส่งออกเพื่อทำรายได้ให้กับประเทศ ผลผลิตจาก “ข้าวไทย” ได้การยอมรับและถูกขนานนามว่าเป็นข้าวที่ดีที่สุดในโลกโดยเฉพาะข้าวหอมมะลิ ทั้งด้วยคุณภาพ รสชาติ มาตรฐานการผลิต รวมถึงปริมาณในการรองรับความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งประเทศไทยยังถือเป็นผู้ผลิตและส่งออกรายใหญ่ติดอันดับท็อปของโลกปีละหลายล้านตัน ความสำคัญในส่วนหลังนี้ ยังเป็นผลให้เกิดการแข่งขันกับประเทศเพื่อนบ้าน เช่น เวียดนาม กัมพูชา ที่เป็นประเทศเกษตรกรรมและมีการปลูกข้าวเช่นเดียวกับไทย รวมถึงอินเดียที่ก้าวมาเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับหนึ่งแซงหน้าไทยเมื่อไม่นานมานี้
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวไทยถือเป็นการปรับตัวที่มาถูกทาง แต่นวัตกรรมการแปรรูปข้าวที่พบในปัจจุบันยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค เนื่องจากข้าวที่ถูกนำไปแปรรูป ยังอยู่ในกลุ่มสินค้าแปรรูปขั้นกลางกันเป็นส่วนใหญ่ ผู้ประกอบการหรือนักพัฒนาผลิตภัณฑ์ ยังสามารถพัฒนานวัตกรรมที่หลากหลาย จากการศึกษาตลาดและปรับกระบวนการดำเนินธุรกิจได้มากขึ้นอีก เพื่อให้นวัตกรรมข้าวไทยขยายสู่ความต้องการของตลาดโลกได้อย่างทั่วถึงครอบคลุม
นวัตกรรมที่หลากหลาย เริ่มตั้งแต่ ผลงาน “KD Care : ข้าวหอมโปรตีนต่ำพร้อมรับประทาน” นวัตกรรมที่คว้ารางวัลชนะเลิศจากปี 2561 โดยกลุ่มผู้คิดค้นจากบริษัท ไทย นิวทริชั่น เทคโนโลยี จำกัด นวัตกรรมข้าวชิ้นนี้ ถูกคิดค้นมาเพื่อผู้ที่กำลังมีปัญหาด้านสุขภาพในกลุ่มผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง
แนวนวัตกรรมนี้ เกิดจากการนำข้าวหอมปทุมธานี ซึ่งมีโปรตีนอยู่ระหว่าง 5 – 8% มาผ่านกระบวนการย่อยโปรตีนด้วยเอนไซม์ แล้วนำไปทำแห้งซึ่งข้าวที่ผ่านกระบวนการดังกล่าวมีปริมาณโปรตีนน้อยกว่า 1.19 กรัมต่อ 100 กรัม แล้วนำข้าวที่ได้มาบรรจุใน retort cup แล้วผ่านกระบวนการสเตอริไลส์เป็นข้าวพร้อมรับประทาน ซึ่งผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคไตคือ ถ้าปริมาณโปรตีนในข้าวที่รับประทานลดลง จะทำให้ผู้ป่วยสามารถรับประทานโปรตีนจากเนื้อสัตว์ได้เพิ่มขึ้น เพราะผู้ป่วยต้องการกรดอะมิโนจำเป็นจากเนื้อสัตว์ที่มีคุณภาพดีไม่ใช่จากพืช
อีกหนึ่งนวัตกรรมที่ได้รับรางวัลชนะเลิศจากปี 2560 คือ “GANFAI (Green and Fire Retardant Acoustic Decorative Item)” นวัตกรรมระดับโลกด้านผลิตภัณฑ์ฉนวนกันความร้อนและดูดซับเสียง สำหรับตกแต่งอาคารและที่อยู่อาศัยและเป็นผลิตภัณฑ์ทางเลือกให้กับสถาปนิกและวิศวกร โดยนวัตกรรมชิ้นนี้ทำมาจากฟางข้าวและเยื่อกระดาษ ประกอบด้วยขั้นตอนการการเตรียมแผ่นฉนวนโดยส่วนผสมฟางข้าวกับเยื่อกระดาษในอัตราส่วน 1 : 1 ถึง 4 : 1 แล้วอัดขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์ จากนั้นแช่ในสารละลายสารหน่วงไฟ แล้วอบแห้ง ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติน้ำหนักเบาความหนาแน่น 0.12 – 0.18 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร มีค่าความทนแรงดึงสูงสุดถึง 150 นิวตันต่อเซนติเมตร มีค่าสัมประสิทธิ์การนำความร้อนเพียง 0.028 – 0.088 วัตต์ มีค่าความต้านการลุกไหม้ ตามมาตรฐาน ISO 5657 : 1997 ว่ากันว่าความน่าสนใจของนวัตกรรมชิ้นนี้ยังช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับฟางข้าวได้กว่า 70 เท่ากันเลยทีเดียว
นวัตกรรม “BR Staining Kit : ชุดย้อมสีจากข้าวเหนียวดำ สำหรับประเมินรูปร่างอสุจิและงานนิติวิทยาศาสตร์” ผลงานชิ้นนี้ถือเป็นนวัตกรรมระดับโลก ที่นำไปใช้เป็นสีย้อมสำหรับประเมินรูปร่างอสุจิ ซึ่งเป็นปัจจัยในการพิจารณาภาวะมีบุตรยาก งานนิติวิทยาศาสตร์ในการย้อมตัวอย่างจากเศษผ้าที่เปื้อนคราบอสุจิ หรือตัวอย่างสำลีป้ายช่องคลอดจากคดีข่มขืน ด้วยการนำข้าวเหนียวดำมาสกัดด้วยน้ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum กรดซิตริก และเอทานอล ในกรณีย้อมสีประเมินรูปร่างอสุจิ หรือสกัดด้วยน้ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum ในกรณีย้อมสีตัวอย่างผ้าที่เปื้อนคราบอสุจิ ทดแทนสีสังเคราะห์ที่นำเข้าจากต่างประเทศ และทดแทนสี Hematoxylin ซึ่งได้มาจากต้นไม้ Log Wood สีย้อมจากข้าวเหนียวดำให้ผลไม่ต่างจากสีสังเคราะห์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
นอกจากนี้ ยังมีความน่าสนใจพี่พบว่าข้าวเหนียวดำ 1 กก. ราคา 50 – 80 บาท สามารถผลิตสีย้อมได้ 250 มิลลิลิตร จำหน่ายในราคา 500 บาท มีขั้นตอนการย้อมสีเพียง 9 ขั้นตอน เมื่อเปรียบเทียบกับสีสังเคราะห์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันราคาอยู่ที่ 5,000 บาท มีขั้นตอนการย้อม 20 ขั้นตอน นวัตกรรมชิ้นนี้จะมีประโยชน์อย่างยิ่งต่อศูนย์บริการหน่วยผู้มีบุตรยากภาครัฐและเอกชน ห้องปฏิบัติการตรวจพิสูจน์หลักฐาน รวมถึงห้องปฏิบัติการตรวจวัตถุพยานจากคดีข่มขืน
นวัตกรรม “HERBALIST SIAM : RED JASMINE RICE PHYTO CELL SERIES” จาก บริษัท วธูธร จำกัด นวัตกรรมที่เกิดจากการนำสารสกัดจากแคลลัสข้าวหอมมะลิแดง ที่มีสารสำคัญในกลุ่มของ Phenolic Compound, Procyanidin, Amino-acid ซึ่งการใช้เทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อให้เกิดแคลลัส จะให้ปริมาณสารสำคัญที่สูงกว่าการสกัดจากเมล็ดข้าว และมีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าสารสกัดจากเมล็ดข้าวถึง 3 เท่า แล้วนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สบู่ ครีม และเซรั่ม ที่มีการใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติ
การผลิตนวัตกรรมชิ้นนี้ ใช้ข้าวเปลือก 3 กิโลกรัม นำมาแกะเป็นเมล็ดข้าวสารหอมมะลิแดงได้ 1 กิโลกรัม จากนั้นจะใช้ข้าวสารหอมมะลิแดง 1 กิโลกรัม เพาะเลี้ยงแคลลัส ได้ 1 กิโลกรัม แล้วนำแคลลัส 1 กิโลกรัม นำมาสกัด เพื่อให้ได้สารสกัดจากสเต็มเซลล์ 1 ลิตร ทั้งนี้ หากประเมินราคาของสารสกัดจะอยู่ที่ 18,000 บาท ต่อ 1 ลิตร และถ้าหากประเมินยอดการใช้สารสกัด 25 กิโลกรัมต่อการผลิตสินค้า 5,000 ชุด (Serum, Cream, Soap) ก็พบอีกว่าช่วยเพิ่มมูลค่าสารสกัดคิดเป็น 900 เท่าของข้าวเปลือกหอมมะลิแดงเลยทีเดียว
อีกหนึ่งนวัตกรรมเพื่อการดูแลสุขภาพ “Dr.O Anti-Aging Skin Essence” นวัตกรรมระดับประเทศด้านผลิตภัณฑ์บำรุงผิว Essence ที่มีการเพิ่มประสิทธิภาพในการระงับกลิ่นกาย ซึ่งเกิดจากความสามารถในการควบคุมปฏิกิริยา oxidation ของร่างกายลดลงในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
วิธีการสร้างสรรค์นวัตกรรม คือ การนำเถ้าแกลบที่มีซิลิก้าประมาณ 70 – 90% มาสกัดด้วยกระบวนการ ultrasonic extraction ซึ่งจะทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ lipoxidase ที่เป็นตัวเร่งในการทำให้เกิดกลิ่น และนอกจากนั้นน้ำด่างเถ้าแกลบยังมีแร่ธาตุต่างๆ ที่สามารถดูดซับกลิ่นไวภายในและภายนอกโมเลกุล โดยจะเกิดปฏิกิริยาสะเทินกรด fatty acid
นวัตกรรมชิ้นนี้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับขี้เถ้าแกลบได้มากถึง 770 เท่า นอกจากนี้ ยังเป็นการนำของเหลือทิ้งจากกระบวนการแปรรูปข้าวมาสร้างมูลค่าเพิ่ม และยังเป็นทางเลือกของผลิตภัณฑ์ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ชะลอวัย ที่เพิ่มเติมคุณสมบัติในการระงับกลิ่นกายเข้ามาไว้ในผลิตภัณฑ์ได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) รายงานเพิ่มเติมว่า ไทยมีชื่อเสียงด้านเกษตรกรรม โดยเฉพาะ “ข้าว” ซึ่งถือเป็นพืชเกษตรหลักที่ให้คุณประโยชน์ทั้งในแง่ของการบริโภค และการส่งออกเพื่อทำรายได้ให้กับประเทศ ผลผลิตจาก “ข้าวไทย” ได้การยอมรับและถูกขนานนามว่าเป็นข้าวที่ดีที่สุดในโลกโดยเฉพาะข้าวหอมมะลิ ทั้งด้วยคุณภาพ รสชาติ มาตรฐานการผลิต รวมถึงปริมาณในการรองรับความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งประเทศไทยยังถือเป็นผู้ผลิตและส่งออกรายใหญ่ติดอันดับท็อปของโลกปีละหลายล้านตัน ความสำคัญในส่วนหลังนี้ ยังเป็นผลให้เกิดการแข่งขันกับประเทศเพื่อนบ้าน เช่น เวียดนาม กัมพูชา ที่เป็นประเทศเกษตรกรรมและมีการปลูกข้าวเช่นเดียวกับไทย รวมถึงอินเดียที่ก้าวมาเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับหนึ่งแซงหน้าไทยเมื่อไม่นานมานี้
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวไทยถือเป็นการปรับตัวที่มาถูกทาง แต่นวัตกรรมการแปรรูปข้าวที่พบในปัจจุบันยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค เนื่องจากข้าวที่ถูกนำไปแปรรูป ยังอยู่ในกลุ่มสินค้าแปรรูปขั้นกลางกันเป็นส่วนใหญ่ ผู้ประกอบการหรือนักพัฒนาผลิตภัณฑ์ ยังสามารถพัฒนานวัตกรรมที่หลากหลาย จากการศึกษาตลาดและปรับกระบวนการดำเนินธุรกิจได้มากขึ้นอีก เพื่อให้นวัตกรรมข้าวไทยขยายสู่ความต้องการของตลาดโลกได้อย่างทั่วถึงครอบคลุม
