โอกาส-ความท้าทายและอุปสรรคของธุรกิจนวดไทยในต่างประเทศ(จบ)

แรงงานนวดแผนไทย และผู้ประกอบการที่เดินทางไปเปิดธุรกิจนวดในต่างประเทศมักเจอกับความท้าทายและอุปสรรคของการนวดแผนไทยหลักๆ ได้แก่ (1) อุปสรรคจากแรงงาน (2) อุปสรรคจากนายจ้าง และ (3) อุปสรรคจากปัจจัยแวดล้อมในพื้นที่ ซึ่งรายละเอียดของแต่ละประเภทก็แตกต่างกันไปตามสถานการณ์เฉพาะของแต่ละบุคคล ดังนี้
ความท้าทายและอุปสรรค

(1) อุปสรรคจากแรงงาน

แรงงานนวดไทยที่เดินทางไปทำงานในต่างประเทศมักประสบปัญหาสำคัญ เช่น ไม่มีใบอนุญาตการทำงานตามกฎหมายของประเทศปลายทาง ลักลอบทำงานโดยใช้การตรวจลงตราเข้าประเทศประเภทนักท่องเที่ยว ทำให้การควบคุมและติดตามแรงงานกลุ่มดังกล่าวเป็นไปด้วยความยากลำบาก และเมื่อเกิดปัญหากับนายจ้าง  เช่น การถูกบังคับให้ค้าประเวณี ลูกจ้างจึงไม่กล้าร้องเรียนหรือดำเนินคดีกับนายจ้าง ดังนั้น แรงงานนวดไทยทุกคนต้องไปทำงานด้วยวิธีที่ถูกกฎหมาย ซึ่งเมื่อเกิดปัญหาต่างๆ แรงงานก็จะได้รับสิทธิความคุ้มครองและการชดเชยตามกฎหมายแรงงานท้องถิ่น



นอกจากนี้ แรงงานนวดแผนไทยบางส่วนยังขาดความรู้และทักษะด้านการนวดแผนไทยที่ถูกต้อง ซึ่งแม้แรงงานบางส่วนจะสำเร็จหลักสูตรของสถาบันในประเทศไทยมาแล้วแต่ก็ยังไม่สามารถนำองค์ความรู้มาใช้ปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น แรงงานควรศึกษาศาสตร์การนวดแผนไทยอย่างเคร่งครัดและฝึกปฏิบัติจนชำนาญ ซึ่งนอกจากจะทำให้ผู้ใช้บริการเกิดความประทับใจในการนวดแผนไทยแล้ว ยังจะเป็นผลดีต่อภาพลักษณ์ของประเทศไทยและคนไทยในภาพรวมด้วย

การขาดทักษะการใช้ภาษาต่างประเทศก็เป็นอีกหนึ่งปัญหาสำคัญของแรงงานนวดแผนไทยที่ทำให้ ไม่สามารถสื่อสารและให้บริการได้ตรงกับความต้องการของลูกค้า และในบางประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา จะมีข้อกำหนดให้ผู้ให้บริการนวดต้องสอบวัดระดับภาษาอังกฤษด้วย ทำให้แรงงานนวดแผนไทยที่ไม่สามารถใช้ภาษาอังกฤษได้ เสียโอกาสที่สำคัญไป ดังนั้น แรงงานนวดไทยควรเตรียมความพร้อมด้านภาษาต่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน และการนวดแผนไทยติดตัวไว้ด้วย ซึ่งจะทำให้สามารถบริการลูกค้าได้อย่างตรงจุดและเป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิต



(2) อุปสรรคจากนายจ้าง

การที่นายจ้างไม่ทำตามข้อตกลงในสัญญาจ้างก็เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่แรงงานนวดไทยต้องประสบอยู่บ่อยครั้ง โดยมีลักษณะปัญหาที่สำคัญได้แก่ การจ่ายเงินเดือนล่าช้า การจ่ายเงินเดือนไม่ตรงตามสกุลเงินที่ตกลงกันไว้ การให้ทำงานล่วงเวลาโดยไม่จ่ายค่าตอบแทน การบังคับให้ทำงานโดยไม่มีวันหยุด และการจัดที่พักซึ่งมีความแออัดและไม่ถูกสุขอนามัยให้แก่ลูกจ้าง เป็นต้น

ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งที่พบบ่อยคือ การดำเนินธุรกิจแอบแฝงโดยเชื่อมโยงการนวดไทยเข้ากับการค้าประเวณี ซึ่งส่งผลกระทบเชิงลบต่อภาพลักษณ์ของการนวดแผนไทยเป็นอย่างมาก

(3) อุปสรรคจากปัจจัยแวดล้อมในพื้นที่

ข้อจำกัดด้านกฎระเบียบในการขอใบอนุญาตทำงานในต่างประเทศเป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้แรงงานนวดไทยที่มีความรู้และความสามารถไม่สามารถไปปฏิบัติงานในต่างประเทศได้ ทำให้นายจ้างเลือกที่จะจ้างคนท้องถิ่นมาทำงานแทนแรงงานจากไทย โดยพนักงานนวดท้องถิ่นส่วนใหญ่เป็นผู้ที่ไม่มีความรู้และความเชี่ยวชาญด้านการนวดแผนไทยที่แท้จริงจึงส่งผลต่อชื่อเสียงและภาพลักษณ์ของการนวดแผนไทยในระยะยาว

ผู้ประกอบการร้านนวดแผนไทยในต่างประเทศมักประสบปัญหาการจัดหาอุปกรณ์ที่ใช้ในการนวดแผนไทย จึงจำเป็นต้องนำเข้าในราคาสูงและวัสดุอุปกรณ์บางชนิดมีข้อจำกัดในการนำเข้า เช่น พืชสมุนไพรที่มีข้อกำหนดการนำเข้าที่เข้มงวด

อีกทั้งปัจจุบัน การนวดแผนไทยกำลังเผชิญการแข่งขันจากศาสตร์การนวดตะวันออกของประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะจีน อินเดีย และญี่ปุ่น ซึ่งบ่อยครั้งมีอัตราค่าบริการที่ตํ่ากว่าทำให้ผู้ใช้บริการโดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียหันไปเลือกศาสตร์การนวดจากประเทศอื่น ทั้งนี้ การนวดแผนไทยมักถูกมองว่าเป็นการนวดเพื่อผ่อนคลาย ในขณะที่การนวดศาสตร์อื่น เช่น การนวดแผนจีนถูกมองว่าเป็นการนวดเพื่อการรักษา

นอกจากนี้ การนวดแผนไทยยังคงเผชิญกับความท้าทายอื่น ๆ เช่น การขาดรายได้ในบางฤดูกาล เช่น ผู้ให้บริการในโรงแรมที่อยู่บนเกาะจะขาดรายได้ช่วงฤดูหนาวที่เกาะท่องเที่ยวปิดตัว โดยเฉพาะในภูมิภาคยุโรปและอเมริกาเหนือ นอกจากนั้น ในพื้นที่แถบภูมิภาคอเมริกาใต้ ความนิยมในการนวดแผนไทยยังจำกัดอยู่ในเฉพาะกลุ่มคนที่เคยเดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทยเท่านั้น

ผู้ประกอบการนวดไทยในต่างประเทศจึงควรหาแนวทางเพื่อรับมือกับอุปสรรคต่าง ๆ เช่น ด้านอุปกรณ์ หรือด้านข้อจำกัดในช่วงเวลาการเปิดร้านไว้ด้วย โดยอาจจะรวมกลุ่มกันระหว่างผู้ประกอบการเพื่อลดต้นทุน   การนำเข้า หรืออาจหาวัตถุดิบท้องถิ่นที่ทดแทนการนำเข้าได้ เป็นต้น เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน  กับศาสตร์การนวดจากประเทศอื่น

ทั้งนี้ หากคนไทยที่ไปทำงานในต่างประเทศไม่ได้รับความสะดวก ถูกเอารัดเอาเปรียบ หรือได้รับการดูแล ไม่เป็นไปตามที่ตกลงหรือทำสัญญากับนายจ้าง สามารถติดต่อกระทรวงการต่างประเทศเพื่อขอรับคำแนะนำได้ โดยเจ้าหน้าที่ฝ่ายกงสุลประจำสถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุลใหญ่ที่ดูแลเขตพื้นที่นั้นพร้อมให้ความช่วยเหลือคุ้มครองแรงงานไทยอย่างเต็มความสามารถ เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีของชีวิตคนไทยในต่างแดนทุกคน

พบกับอัพเดตความเคลื่อนไหวและโอกาสในตลาดต่างประเทศที่สถานทูตไทยทั่วโลกตั้งใจติดตามมาให้ภาคเอกชนไทยได้ที่เว็บไซต์ www.globthailand.com หากมีข้อคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะเพิ่มเติม สามารถเขียนมาคุยกันได้ที่ [email protected]

......................................................................................................................

คอลัมน์ | หน้า 10 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ | ฉบับ 3,405 ระหว่างวันที่ 30 กันยายน - 3 ตุลาคม 2561