กรมส่งเสริมการเกษตร ทำพิธีบวงสรวงเคลื่อนย้ายคันไถ ไปในงานพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
- 11 พ.ค. 61 - นายสมชาย ชาญณรงค์กุล อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร พร้อมด้วยคณะผู้บริหารกรมส่งเสริมการเกษตร เข้าร่วมพิธีบวงสรวงเคลื่อนย้าย คันไถไปในงานพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ณ อาคาร 4 กรมส่งเสริมการเกษตร
สำหรับคันไถที่ใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมสร้างถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 เพื่อใช้ในพระราชพิธีดังกล่าว ตลอดมานั้น สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2539 โดยกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม หนองโพ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เป็นคันไถที่ทำจากไม้สมอ โดยใช้งบประมาณในการสร้างและตกแต่งลวดลายเป็นเงิน 60,000 บาท ซึ่งชุดคันไถประกอบด้วย
1. คันไถ ขนาดความสูง วัดจากพื้นถึง เศียรนาค 2.26 ม. และ ยาวจากเศียรนาคถึงปลายไถ 6.59 ม. ทาสีแดงชาด ตลอดคันไถ ที่หัวคันไถ ทำเป็นเศียรพญานาค ลงรัก ปิดทอง ลวดลายประดับคันไถเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองตลอดคัน ปลายไถ หุ้มผ้าขาว ขลิบทอง สำหรับมือจับ
2. แอกเทียมพระโค ยาว 1.45 ม. ตรงกลางแอกประดับด้วย รูปครุฑยุดนาค หล่อด้วยทองเหลืองลงรักปิดทองอยู่บนฐานบัว ปลายทั้ง 2 ด้านแกะสลักเป็นรูป เศียรพญานาคลงรักปิดทอง ลวดลายประดับเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองตลอดคัน ที่ปลายแอกแต่ละด้านมีลูกแอกทั้งสองด้านสำหรับเทียมพระโค พร้อมเชือกกระทาม
3. ฐานรอง เป็นที่สำหรับ ตั้งรองรับคันไถพร้อมแอก ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง ทาด้วยสีแดงชาด มีลวดลายประดับเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองทั้งด้านหัวไถและปลายไถ
4. ธงสามชาย เป็นธงประดับคันไถติดตั้งอยู่บนเศียรนาคทำด้วยกระดาษและผ้าสักหลาด เขียนลวดลายลงรักปิดทองประดับด้วยกระจกแววมีพู่สีขาวประดับ ด้านบนเป็นเครื่องสูง ชนิดหนึ่งเพื่อประดับพระเกียรติธงสามชายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมฐานยาว 41 ซม. สูง 50 ซม. และเสาธงยาว 72 ซม.
การจัดงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปีพุทธศักราช 2561 ในปีนี้ปฏิทินหลวงได้กำหนดวันพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งประกอบด้วยพระราชพิธี 2 พิธี รวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ เป็นวันสวดมนต์เริ่มการพระราชพิธีพืชมงคล ประกอบพระราชราชพิธี ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม กำหนดจัดขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 13 พ.ค. 2561 ตั้งแต่ 15.00 น. และถือเป็นวันเกษตรกรด้วย
สำหรับในวันถัดมาของการประกอบพระราชพิธี คือ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (วันไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ จะประกอบพระราชพิธีในวันจันทร์ที่ 14 พ.ค. 2561 ฤกษ์พิธีไถหว่านระหว่างเวลา 08.29-09.19 น. ณ บริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง
สำหรับคันไถที่ใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมสร้างถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 เพื่อใช้ในพระราชพิธีดังกล่าว ตลอดมานั้น สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2539 โดยกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม หนองโพ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เป็นคันไถที่ทำจากไม้สมอ โดยใช้งบประมาณในการสร้างและตกแต่งลวดลายเป็นเงิน 60,000 บาท ซึ่งชุดคันไถประกอบด้วย
1. คันไถ ขนาดความสูง วัดจากพื้นถึง เศียรนาค 2.26 ม. และ ยาวจากเศียรนาคถึงปลายไถ 6.59 ม. ทาสีแดงชาด ตลอดคันไถ ที่หัวคันไถ ทำเป็นเศียรพญานาค ลงรัก ปิดทอง ลวดลายประดับคันไถเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองตลอดคัน ปลายไถ หุ้มผ้าขาว ขลิบทอง สำหรับมือจับ
2. แอกเทียมพระโค ยาว 1.45 ม. ตรงกลางแอกประดับด้วย รูปครุฑยุดนาค หล่อด้วยทองเหลืองลงรักปิดทองอยู่บนฐานบัว ปลายทั้ง 2 ด้านแกะสลักเป็นรูป เศียรพญานาคลงรักปิดทอง ลวดลายประดับเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองตลอดคัน ที่ปลายแอกแต่ละด้านมีลูกแอกทั้งสองด้านสำหรับเทียมพระโค พร้อมเชือกกระทาม
3. ฐานรอง เป็นที่สำหรับ ตั้งรองรับคันไถพร้อมแอก ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง ทาด้วยสีแดงชาด มีลวดลายประดับเป็นลายกระจังตาอ้อย ลงรักปิดทองทั้งด้านหัวไถและปลายไถ
4. ธงสามชาย เป็นธงประดับคันไถติดตั้งอยู่บนเศียรนาคทำด้วยกระดาษและผ้าสักหลาด เขียนลวดลายลงรักปิดทองประดับด้วยกระจกแววมีพู่สีขาวประดับ ด้านบนเป็นเครื่องสูง ชนิดหนึ่งเพื่อประดับพระเกียรติธงสามชายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมฐานยาว 41 ซม. สูง 50 ซม. และเสาธงยาว 72 ซม.
การจัดงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปีพุทธศักราช 2561 ในปีนี้ปฏิทินหลวงได้กำหนดวันพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งประกอบด้วยพระราชพิธี 2 พิธี รวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ เป็นวันสวดมนต์เริ่มการพระราชพิธีพืชมงคล ประกอบพระราชราชพิธี ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม กำหนดจัดขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 13 พ.ค. 2561 ตั้งแต่ 15.00 น. และถือเป็นวันเกษตรกรด้วย
สำหรับในวันถัดมาของการประกอบพระราชพิธี คือ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (วันไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ จะประกอบพระราชพิธีในวันจันทร์ที่ 14 พ.ค. 2561 ฤกษ์พิธีไถหว่านระหว่างเวลา 08.29-09.19 น. ณ บริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง
