พระเจดีย์กลางนํ้า ศูนย์รวมใจชาวปราการ ปูชนียสถานสำคัญของไทย

หนึ่งปูชนียสถานที่สำคัญของไทย ซึ่งเป็นดั่งสัญลักษณ์ของชาวสมุทรปราการหรือเรียกขานกันในชื่อ “พระเจดีย์กลางนํ้า” ปัจจุบันได้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยว ศูนย์รวมใจและจุดเริ่มต้นของการจัดกิจกรรมที่ดีต่างๆ ของสังคม 

จากเรื่องเล่าในอดีตพระเจดีย์แห่งนี้อยู่กลางนํ้าจริงๆ โดยตั้งอยู่บนเกาะที่มีนํ้าล้อมรอบ แต่ต่อมาแม่นํ้าตื้นเขินขึ้นจนกลายเป็นแผ่นดินเชื่อมติดกันจวบจนถึงปัจจุบัน พระเจดีย์แห่งนี้ใช้ระยะเวลาในการสร้างถึง 3 รัชกาล โดยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์กับเจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค)เป็นแม่กองสร้างป้อมปราการ 6 ป้อม เมื่อ 3 ปีผ่านไปจึงแล้วเสร็จ จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเจดีย์ที่เกาะหาดทรายท้ายป้อมผีเสื้อสมุทรเพื่อเป็นอนุสรณ์และเฉลิมพระนามว่า “พระสมุทรเจดีย์” แต่ทว่าเสด็จสวรรคตเสียก่อนจะแล้วเสร็จ

ครั้นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์  เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 จึงโปรดเกล้าฯให้ดำเนินการก่อสร้างต่อจนเสร็จสิ้นเป็นเจดีย์รูปสี่เหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสองสูง 20 เมตร จากนั้นในปี 2371 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้ช่างถ่ายแบบพระเจดีย์ทรงกลมที่กรุงศรีอยุธยามาสวมทับพระเจดีย์เดิมจนทำให้เจดีย์แห่งนี้มีความสูงเพิ่มขึ้นเป็น 39.75 เมตร ที่สำคัญได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ 12 องค์จากพระบรมมหาราชวังมาบรรจุไว้ 

  พระสมุทรเจดีย์กลายเป็นศูนย์รวมสถาปัตยกรรมไทยจีนและตะวันตก ขณะเดียวกันยังเป็นศูนย์กลางในการสืบสานประเพณีที่สำคัญที่แสดงออกถึงการเฉลิมฉลองปูชนียสถานคู่เมืองแห่งนี้ โดยในทุกวันแรม 5 คํ่า เดือน 11 ชาวเมืองสมุทรปราการ  และภาคส่วนที่เกี่ยวข้องจะร่วมกันจัดงานนมัสการพระสมุทรเจดีย์เป็นประจำทุกปี มีการเชิญผ้าแดงผืนใหญ่ตั้งบนบุษบกแล้วแห่รอบเมืองด้วยการล่องแม่นํ้าเจ้าพระยาไปจนถึงอำเภอพระประแดง  แล้วแห่กลับมาทำพิธีทักษิณาวัตร จากนั้นจึงนำผ้าห่มองค์พระสมุทรเจดีย์  ที่สำคัญกรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนพระสมุทรเจดีย์เป็นโบราณสถานของชาติเมื่อปี 2536

อย่างไรก็ดี พระสมุทรเจดีย์ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนและการจัดกิจกรรมต่างๆ  อาทิ บริเวณโดยรอบของพระสมุทรเจดีย์ในปัจจุบันได้ปรับพื้นและบริบทโดยรอบ ให้ดูสวยงามกลายเป็นสถานที่ออกกำลังกาย นั่งพักผ่อน รวมทั้งการชมวิวริมปากแม่นํ้าเจ้าพระยา ซึ่งฝั่งตรงข้ามคืออำเภอเมือง โดยในขณะนี้กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว  มีโครงสร้างพื้นฐานที่ครบครันอย่าง รถ ราง เรือ โดยเฉพาะรางนั้นรถไฟฟ้าสายสีเขียว แบริ่ง-สมุทร ปราการ เริ่มเปิดให้บริการแล้ว

ในแง่ของการจัดกิจกรรมมีทั้งงานวิ่ง งานปั่นจักรยาน ยกตัวอย่างเช่น งานหอการค้าปั่นเพื่อน้องท่องเมืองสมุทร ปราการ@พระสมุทรเจดีย์ ที่ร่วมมือกับทางภาคส่วนของจังหวัดและเนชั่น พร้อมกันนี้ยังมีกิจกรรมต่างๆ เกี่ยวกับส่งเสริมการท่องเที่ยวอีกหลากหลาย 

พระสมุทรเจดีย์ หนึ่งปูชนียสถานที่หล่อหลอม ยึดเหนี่ยวและเป็นศูนย์รวมใจของชาวสมุทรปราการทุกคน พร้อมต้อนรับผู้มาเยือนด้วยสถาปัตยกรรมและทิวทัศน์ที่งดงาม ปัจจุบันเปิดให้เข้าชมได้ทุกวันตั้งแต่เวลา 07.00 - 16.00 น. ตั้งอยู่บน ถนนสุขสวัสดิ์ ตำบลปากคลองปลากด อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ หรือใกล้กับวัดพระสมุทรเจดีย์นั่นเอง

ปัจจุบันจังหวัดสมุทรปราการกลายเป็นหนึ่งหมุดหมายที่สำคัญของการท่องเที่ยว โดยเฉพาะการจัดแบบ One Day Trip เพราะท่องเที่ยวง่าย อยู่ใกล้กรุงเทพฯ นัยสำคัญก็คือยังมีมนต์เสน่ห์ของธรรมชาติ กลิ่นอายของประวัติศาสตร์ รวมไปถึงวิถีชีวิตของชาวบ้าน อีกทั้งหอคอยแห่งใหม่ที่จะกลายเป็นแลนด์มาร์กที่สำคัญของจังหวัดในอนาคต

สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ

ป้อมพระจุลจอมเกล้า 

หนึ่งเหตุการณ์สำหรับการทำยุทธนาวีเพื่อปกป้องอธิปไตยของไทย ครั้งเหตุ รศ.112 ถือเป็นหนึ่งความทรงจำที่ตอกยํ้าถึงความสำคัญของป้อมปราการแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี “ป้อมพระจุลจอมเกล้า” ปราการทางนํ้าที่มีการติดตั้งอาวุธยุทโธปกรณ์อย่าง ปืนใหญ่อาร์มสตรองหรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “ปืนเสือหมอบ” ที่สำคัญเป็นสถานที่ที่ประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยว มีการจัดสร้างอุทยานฯ ประวัติศาสตร์ทหารเรือ, พิพิธภัณฑ์เรือรบไทย และทิวทัศน์ปากแม่นํ้าที่งดงามสมกับการเป็นเมืองหน้าด่านชายทะเล

บ้านสาขลา 

หนึ่งหมู่บ้านที่มีวิถีชีวิตประมงรวมทั้งทำนาเกลือริมปากแม่นํ้าเจ้าพระยา ปัจจุบันยังคงดำเนินอาชีพดังกล่าวและนำเอาภูมิปัญญาด้านการแปรรูปอาหารทะเลมาปรับใช้นำเสนอในรูปแบบของการค้าขายให้กับผู้มาเยือน ซึ่งเมนูที่กลายเป็น Otop ชื่อดังของชุมชนคือ กุ้งเหยียด พร้อมกับในชุมชนดังกล่าวยังมีสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนาอย่าง วัดสาขลา โดยมีหลวงพ่อโตเป็นศูนย์รวมจิตใจ และมีสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นอย่าง พระปรางค์เอียง 

สถานตากอากาศบางปู

หนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวที่เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ เพราะจะได้ชมทั้งวิวทะเลและฝูงนกนางนวลนับร้อย ซึ่งสามารถถ่ายรูปและให้อาหารกลุ่มนกดังกล่าวได้อย่างใกล้ชิด ที่สำคัญสถานที่แห่งนี้ยังเป็นป่าชายเลนที่สมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ

ครัวปูหลน 

ร้านอาหารชื่อดังที่คนพื้นถิ่นรู้จักเป็นอย่างดี โดยเปิดให้บริการมาแล้วกว่า 10 ปี โดดเด่นด้วยอาหารหลากหลายประเภท เช่น อาหารไทย อาหารจีน อาหารป่าและอาหารทะเล โดยมุ่งเน้นการเลือกใช้วัตถุดิบที่สดใหม่ ที่สำคัญบรรยากาศโดยรอบดูสวยงามออกแบบคล้ายสไตล์เรือนแพ ร่ายล้อมไปด้วยบึง ทำให้ผู้มาเยือนนอกจากลิ้มรสของเมนูอาหารยังได้ดื่มดํ่ากับบรรยากาศจากธรรมชาติได้อย่างสดชื่น ส่วนเมนูที่ห้ามพลาดก็คือเมนูที่มีชื่อเดียวกับทางร้านอย่าง “ปูหลน” ครัวดังกล่าวตั้งอยู่ริมถนนสุขสวัสดิ์-วัดสาขลา ตำบลนาเกลือ อำเภอพระสมุทรเจดีย์ ใกล้ อบต. แหลมฟ้าผ่า และทางไปชุมชนวัดสาขลานั้นเอง

หน้า 22 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่39 ฉบับ 3449 วันที่ 3-6 มีนาคม 2562