ตอนนี้ธนาคารหลายแห่งออกมารณรงค์เพื่อช่วยเหลือลูกค้าผ่อนบ้านและอสังหาริมทรัพย์ของธนาคาร นับเป็นนิมิตหมายที่ดี แต่ควร “จำป้ำ” หรือ “ป๋า” กว่านี้ ซึ่งไม่ได้ทำให้ธนาคารเสียหายอะไร แถมยังได้ใจมาต่อยอดลูกค้าในภายหลัง
ดร.โสภณ พรโชคชัย ประธานศูนย์ข้อมูลวิจัยและประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์ไทย บจก. เอเจนซี่ ฟอร์ เรียลเอสเตท แอฟแฟร์ส ในฐานะนายกสมาคมผู้ซื้อบ้านซึ่งเคยทำหนังสือเสนอถึงรัฐบาลเมื่อเร็วๆ นี้ ให้พักหนี้และลดดอกเบี้ยเงินกู้แก่ผู้ซื้อบ้าน เป็นการช่วยต่ออายุ ต่อชีวิตผู้กู้กล่าวว่า ในยามนี้ควรที่จะรักษาลูกค้าเอาไว้
จากประสบการณ์วิกฤติเศรษฐกิจปี 2540 ซึ่งธนาคารก็อยู่ในอาการ “ง่อยเปลี้ยเสียขา” ไม่มีโอกาสช่วยลูกค้าเช่นทุกวันนี้ ปรากฏว่าลูกค้ายอมทิ้งผ่อนบ้าน แต่เก็บรถไว้ “เปิดท้ายขายของ” การช่วยลูกค้าของธนาคารในวันนี้จึงจะเป็นการช่วยธนาคารในระยะยาว
จากประสบการณ์วิกฤติเศรษฐกิจปี 2540 ซึ่งธนาคารก็อยู่ในอาการ “ง่อยเปลี้ยเสียขา” ไม่มีโอกาสช่วยลูกค้าเช่นทุกวันนี้ ปรากฏว่าลูกค้ายอมทิ้งผ่อนบ้าน แต่เก็บรถไว้ “เปิดท้ายขายของ” การช่วยลูกค้าของธนาคารในวันนี้จึงจะเป็นการช่วยธนาคารในระยะยาว
ตอนนี้แทบทุกธนาคารให้พักการชำระหนี้เงินต้น แต่ดอกเบี้ยยังเดินต่อไปเรื่อยๆดอกเบี้ยก็ไม่มากกว่าเงินต้นแน่ แต่ในเชิงจิตวิทยา เราควรให้พักการชำระหนี้เงินต้น ดอกเบี้ยและค่าธรรมเนียมของธนาคารหรือสถาบันการเงินทั้งหลายในกรณีสินเชื่อบ้านและสินเชื่ออื่นๆ เป็นเวลา 6 เดือน หรือหากสถานการณ์เลวร้ายลงไปกว่านี้ ก็ให้พักชำระหนี้เป็นเวลา 1 ปี และเมื่อครบกำหนดค่อยกลับมาชำระหนี้ตามปกติโดยยืดเวลาการผ่อนชำระออกไป
“ธนาคารก็ไม่ได้เสียอะไร แต่ช่วงนี้ขืนไป “ถอนขนห่าน” อาจทำให้ “ห่าน” ตายเสียก่อน”
ดร.โสภณ ยังเสนอให้รัฐบาลเจรจากับธนาคารช่วยลดอัตราดอกเบี้ยเงินกู้โดยให้อยู่ในกรอบที่ไม่เกิน 3% ของอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก (เช่น ถ้าดอกเบี้ยเงินฝากคือ 1% ดอกเบี้ยเงินกู้ไม่ควรเกิน 4%) ในประเทศไทยค่านายหน้าเป็นเงิน3% ของมูลค่าบ้าน ดังนั้นสถาบันการเงินต่างๆ ที่รับฝากเงินจากประชาชน จึงควรมีกำไรในสัดส่วนไม่เกิน 3% เช่นกัน ยิ่งกว่านั้นรัฐบาลพึงเปิดโอกาสให้สถาบันการเงินจากต่างประเทศมาเปิดให้บริการแข่งขันกับสถาบันการเงินไทยมากขึ้น ซึ่งเชื่อว่าจะสามารถทำให้อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ลดลงอย่างแน่นอน
ส่วนมาตรการเสริมที่เป็นไปได้ก็คือการหยุดเก็บภาษีและค่าธรรมเนียมโอนอสังหาริมทรัพย์ในกรณีต่างๆ รวมทั้งภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเป็นเวลา 1 ปี ซึ่งแม้ไม่มาก แต่ก็มีผลทางจิตวิทยาในขณะนี้ และทำให้ประชาชนแจ้งราคาซื้อขายจริงโดยไม่ต้องโกหก ทำให้มีฐานข้อมูลแท้ๆ ในการใช้ในการประเมินค่าทรัพย์สินเพื่อการอำนวยสินเชื่อแก่ธนาคารได้อีกต่างหาก
ยิ่งกว่านั้น ดร.โสภณยังเสนอให้รัฐบาลจัดตั้งกองทุนซื้อบ้านสำหรับเจ้าของบ้านและห้องชุดที่ไม่สามารถที่จะผ่อนต่อหรือมีหนี้จำเป็นต้องขาย โดยกองทุนนี้รับซื้อในราคา 75% ของมูลค่าตลาดที่ผ่านการประเมินค่าทรัพย์สินตามมาตรฐานวิชาชีพโดยเคร่งครัดก่อน ทั้งนี้ให้บริษัทประเมินซื้อประกันความรับผิดชอบทางวิชาชีพไว้ด้วย
กรณีนี้จะทำให้ผู้จำเป็นต้องขายบ้านเกิดสภาพคล่องทางธุรกิจ และในอนาคตอาจสามารถซื้อคืนในราคาต้นทุนบวกดอกเบี้ย หรืออาจทำให้ประชาชนทั่วไปสามารถซื้อบ้านได้ในราคาถูก เป็นการช่วยให้ประชาชนสามารถมีที่อยู่อาศัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
อย่างไรก็ตามเราไม่ควรกลัวโควิดจนเกินเหตุ แม้จะยังไม่มีวัคซีนป้องกันได้ แต่96% ของคนป่วยในจีนหายเป็นปกติแล้ว ไข้หวัดใหญ่ที่แม้จะดูร้ายแรงน้อยกว่าโควิด แต่ทำคนตายมากกว่าโควิดในแต่ละปีเสียอีก แม้ไข้หวัดใหญ่จะมีวัคซีนแต่ก็ใช่จะได้ผล เชื้อไข้ก็กลายพันธุ์ วัคซีนก็กลายพันธุ์เช่นกัน แต่ที่แน่ๆ ก็คือหากมีสุขนิสัยที่ดี เราก็จะสามารถป้องกันโควิดได้ ที่สำคัญที่สุดต้องเปิดทำงานด่วน เพื่อให้ลูกหนี้ของธนาคารสามารถมาทำงานใช้หนี้ธนาคารได้ ขืนหยุดยาวๆ จะพังทั้งประเทศ