โลกร้อนเป็นเหตุ ปรากฎการณ์ “หมีขาวบุกเมือง”

15 ธ.ค. 2562 | 00:59 น.

คอลัมน์ หลังกล้องไซบีเรีย : โลกร้อนเป็นเหตุ ปรากฎการณ์ “หมีขาวบุกเมือง” เรื่อง: ยลรดี ธุววงศ์

ภาพฝูงหมีขาวฝูงใหญ่บุกเข้ามายังหมู่บ้านทางตอนเหนือของรัสเซียกำลังเป็นไวรัลบนโลกโซเชียลมีเดีย

คลิปวิดีโอเจ้าหมีตัวใหญ่เข้ามาด้อมๆ มองๆ ขุดคุ้ยหาอาหารใกล้กับหมู่บ้าน ดูผิวเผินอาจเป็นเรื่องน่ารัก น่าแปลกตา ทว่าต้นเหตุของปรากฎการณ์นี้อาจไม่ได้น่ารักอย่างที่คิด

โลกร้อนเป็นเหตุ ปรากฎการณ์ “หมีขาวบุกเมือง”

สำหรับชาวบ้านในหมู่บ้าน Ryrkaypiy ใกล้กับชายหาดทะเลชุกชี (Chuckchi) ทางตอนเหนือของดินแดนตะวันออกไกลรัสเซีย ภาพนี้เริ่มกลายเป็นเรื่องคุ้นตา ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มักมีหมีขาวบุกเข้ามาทุกปี และดูเหมือนว่าจำนวนของพวกมันจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งสำหรับครั้งนี้นับรวมได้ราว 60 ตัว

หมู่บ้านที่เป็นถิ่นที่อยู่ของชาวรัสเซียราว 500 คนแห่งนี้ ตั้งอยู่ใกล้กับเส้นทางอพยพของหมีขาวที่อาศัยอยู่บริเวณถ้ำ Schmidt ห่างออกไปเพียง 2.2 กิโลเมตร ไม่ไกลจากถ้ำ Kozhevnikov แหล่งรวมตัวของฝูงวอลรัสในช่วงฤดูร้อน ซึ่งซากของวอลรัสที่ตายในช่วงเวลาดังกล่าว คือเหล่าอาหารชั้นเลิศของเจ้าหมีขั้วโลก

โลกร้อนเป็นเหตุ ปรากฎการณ์ “หมีขาวบุกเมือง”

การบุกเข้ามายังหมู่บ้านของสัตว์ขั้วโลก ทำให้กิจกรรมสาธารณะต้องยกเลิกกระทันหัน ส่วนเด็กๆ ได้รับอนุญาตให้เดินทางไปเรียนได้โดยรถเมล์เท่านั้น ตามท้องถนนเต็มไปด้วยเจ้าหน้าที่และอาสาสมัครหน่วยลาดตระเวนที่คอยสอดส่องดูแลความปลอดภัย จัดโซนอาหารล่อให้ฝูงหมีออกห่างจากบริเวณที่อยู่อาศัย แม้ว่าโดยธรรมชาติแล้ว หมีขาวมักไม่ค่อยแตกตื่นเมื่อเจอกับผู้คน แต่เมื่อปี 2554 ก็เคยเกิดเหตุที่ไม่คาดฝัน มีชาวบ้านเสียชีวิตจากการปะทะกับสัตว์ใหญ่สีขาวมาแล้ว

ผู้เชี่ยวชาญบางส่วน แนะให้ชาวบ้านในหมู่บ้าน Ryrkaypiy ย้ายถิ่นที่อยู่อาศัยออกมาอย่างถาวร เพราะดูเหมือนว่าจำนวนหมีขาวที่เข้ามาบุกรุกจะมากขึ้นเรื่อยๆ ทุกปี โดยเมื่อ 5 ปีที่ก่อน ชาวบ้านพบหมีขาวที่เข้ามาใกล้พื้นที่เพียง 3-5 ตัวเท่านั้น

ปรากฏการณ์ค่อยๆ กลายเป็นเรื่องคุ้นเคยสำหรับชาวรัสเซีย โดยเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านก็มีภาพข่าวหมีขาวกว่า 50 ตัวบุกหมู่บ้าน เข้าเดินตามท้องถนน คุ้ยอาหารในถังขยะ หรือพยายามเข้าบ้านคนในเมืองทางตอนเหนือของประเทศเช่นกัน

องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสากล หรือที่คุ้นกันในชื่อ WWF สาขารัสเซียออกมาแสดงความกังวลกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เพราะจากภาพคลิปไวรัลที่เห็น ฝูงหมีขั้วโลกคละไปด้วยหมีที่โตเต็มวัย หมีวัยรุ่น และหมีขาวตัวเมียพร้อมกับลูกเล็กวัยละอ่อน ที่น่าเศร้าคือ หมีที่บุกเข้ามาส่วนใหญ่ดูซูบผอม

โลกร้อนเป็นเหตุ ปรากฎการณ์ “หมีขาวบุกเมือง”

“โลกร้อน” ทำให้ปีนี้ น้ำทะเลจับตัวเป็นน้ำแข็งช้ากว่าปกติ 2 สัปดาห์ พื้นน้ำแข็งจึงยังไม่แข็งแรงพอที่ฝูงหมีสีขาวจะเดินทางลึกเข้าไปกลางทะเลเพื่อล่าอาหารหลักเช่นแมวน้ำได้ และอาจต้องรอต่อไปถึงช่วงปลายเดือนธันวาคมนี้ กว่าพื้นผิวทะเลจะพร้อม

ในบรรดาภาพที่ถูกส่งต่อกันบนโลกออนไลน์ ยังพบหมีตัวหนึ่งถูกพ่นด้วยสเปรย์สีดำบนขนเป็นคำว่า “T-34” ชื่อรุ่นของรถถังยุคโซเวียตด้วย คาดว่าเป็นฝีมือของกลุ่มวัยรุ่นมือบอนในพื้นที่ แม้ว่าสีน่าจะหลุดลอกออกได้ แต่คงต้องใช้เวลานาน และระหว่างนั้น สีอาจทำให้เจ้าหมีขาวไม่สามารถพรางตัวกลมกลืนกับธรรมชาติและมีผลต่อเวลาออกล่าเหยื่อ

ปัจจุบัน หมีขาวจัดอยู่ในรายชื่อ “สิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์” (Vulnerable species) โดยมี “โลกร้อน” เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้น้ำแข็งละลาย ลดพื้นที่ผืนน้ำแข็งซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งในการดำรงชีวิตของเจ้าสัตว์ใหญ่ขนสีขาว มีผลต่อการเอาชีวิตรอดในระยะยาว และก่อนหน้านี้ มีการประเมินออกมาว่า มีความเป็นไปได้สูงว่าประชากรหมีขั้วโลกจะลดลงมากกว่า 30% ในอีก 35-40 ปีข้างหน้า

ปัญหา “โลกร้อน” ที่ดูแก้ยาก จับต้องไม่ได้ แต่สิ่งหนึ่งที่เห็นเป็นผลแล้วว่า ภาวะโลกร้อนทำให้วัฏจักรธรรมชาติเริ่มบิดเบี้ยว และการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิแม้เพียงเล็กน้อยสามารถคุกคามชีวิตของสัตว์ได้เป็นจำนวนมาก หากเรายังไม่เริ่มให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง ในอนาคตอาจมีสิ่งมีชีวิตอีกหลายชนิดต้องเผชิญชะตากรรมที่น่าเศร้าอย่างแน่นอน

 

ขอบคุณภาพ: Maxim Dyominov / WWF-Russia