เงินหยวนดิจิทัล อาวุธเศรษฐกิจใหม่ของจีน (จบ)

คอลัมน์มังกรกระพือปีก โดย... ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน

หน้า 4 ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3,584 วันที่ 18 - 20 มิถุนายน พ.ศ. 2563

 

หยวนดิจิตัลมีประโยชน์อะไร กับใคร อย่างไร

โดยที่เงินหยวนดิจิตัลถูกออกแบบให้เป็นเงินหยวนรูปแบบใหม่ ซึ่งจะสร้างความสะดวกในการพกพา การชำระเงิน และการจัดการทางการเงินแก่ประชาชนชาวจีนและสถาบันการเงินที่เกี่ยวข้อง ชนิด “ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา” รวมทั้งเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของจีนโดยรวม  

 

ในอดีต เราอาจเคยได้ยินเรื่องเล่าว่า คนจีนชอบขนเงินสดไปซื้อคอนโด รถยนต์ หรือของมีค่าอื่นๆ ซึ่งก็ต้องเผชิญกับปัญหาเงินปลอม การเข้ามาของบัตรเครดิตและบัตรเดบิตอาจช่วยเปลี่ยนนพฤติกรรมและลดปัญหาดังกล่าวอยู่บ้าง แต่การเข้ามาของระบบการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านแอพกระเป๋าตังค์ เมื่อ 3-4 ปีที่ผ่านมา ดูจะมีประสิทธิภาพมากกว่า จนทำให้ผู้คนทุกเพศทุกวัยในจีนแทบจะไม่พกเงินสดติดตัวหรือเลิกใช้กระเป๋าตังค์กันแล้วในวันนี้

 

เมื่อเงินหยวนดิจิตัลถูกใช้ในวงกว้าง ผู้คนจะสามารถใช้จ่ายเงินได้อย่างสะดวกและประหยัด ทั้งในด้านค่าใช้จ่ายและเวลา มากกว่าเงินสด บิตคอยน์ และเงินดิจิตัลอื่น รวมทั้งยังจะลดการสัมผัสและความเสี่ยงในการติดเชื้อ ซึ่งสอดคล้องกับยุคหลังโควิด-19 เป็นอย่างมาก

 

ปัจจุบันจีนมีผู้ใช้บริการวีแช็ตเพย์และอาลีเพย์กว่า 60% ของจำนวนประชากรโดยรวม และคิดเป็นราว 1,800 ล้านบัญชี ร้านค้าส่งและปลีกในจีนต่างรับชำระเงินผ่านแอพสองค่ายกันอย่างถ้วนทั่ว โดยคิดเป็นกว่า 95% ของจำนวนธุรกรรมการชำระเงินโดยรวมในจีน 

 

ท่านอี้ กาง (Yi Gang) ผู้ว่าการธนาคารกลางของจีนกล่าวเมื่อเร็วๆ นี้ว่า “การใช้จ่ายเงินผ่านแพล็ตฟอร์มชื่อดังของเอกชนจีนมีสัดส่วนคิดเป็นถึง 16% ของจีดีพี เทียบกับน้อยกว่า 1% ของจีดีพีในสหรัฐฯ และสหราชอาณาจักร” ตัวเลขดังกล่าวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง 

 

ยิ่งระบบมีเครือข่ายผู้ให้และผู้ใช้บริการรองรับในวงกว้างมากขึ้นเท่าไหร่ก็จะยิ่งทำให้ความสะดวกและความประหยัดเพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว ระบบยังเปิดให้ผู้ใช้บริการสามารถโยกย้ายเงินจากแพล็ตฟอร์มการชำระเงินหนึ่งไปยังแอพด้านการค้า การกู้ยืม การประกันภัย การลงทุน ภาษี และกิจการอื่นที่เชื่อมโยงกับระบบได้ รวมทั้งยังสามารถแปลงเงินในบัญชีธนาคารพาณิชย์เป็นเงินหยวนดิจิทัล และฝากเงินเข้าบัญชีผ่านกระเป๋าเงินอิเล็ก ทรอนิกส์ 

 

ด้วยความริเริ่มสร้างสรรค์และเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย อาทิ การใช้งานผ่านระบบ NFC ที่ช่วยให้สามารถดำเนินธุรกรรมได้ตลอดเวลาแม้กระทั่งในพื้นที่ที่ไม่มีอินเตอร์เน็ต จะเพิ่มความคล่องตัวและประสิทธิภาพในการดำเนินธุรกรรมทางการเงิน ผมเชื่อมั่นว่า การใช้เงินหยวนดิจิตัลในวงกว้างจะทำให้จีนก้าวสู่ยุคสังคมไร้เงินสดอย่างเต็มตัวได้รวดเร็วขึ้น

 

นอกจากนี้ ประโยชน์ในแง่ความสะดวกยังอาจเกิดขึ้นกับกลุ่มบุคคลที่ถูกลืม กล่าวคือ โลกมีจำนวนประชากรที่ไม่มีบัญชีธนาคารอยู่ถึง 1,700 ล้านคน ในจำนวนนี้ ราว 2 ใน 3 มีโทรศัพท์มือถือ ซึ่งสามารถได้รับประโยชน์จากระบบการชำระเงินรูปแบบใหม่ดังกล่าวที่ไม่ต้องเชื่อมกับบัญชีธนาคาร

 

รัฐบาลจีนหวัง “ยิงปืนนัดเดียว ได้นกหลายตัว” เงินหยวนดิจิตัลยังจะก่อประโยชน์ในระดับมหภาคอีกมากแก่รัฐบาลจีน คุณลักษณะพิเศษนานับประการของเงินหยวนดิจิตัลดังกล่าวคาดว่าจะเพิ่มปริมาณเม็ดเงินในระบบเศรษฐกิจของจีน และเพิ่มอุปสงค์เงินหยวนในเวทีระหว่างประเทศ

 

โดยที่เสถียรภาพของค่าเงินหยวนดิจิตัลที่ผูกกับเงินหยวนโดยมีแบ้งค์ชาติจีนยืนตระหง่านอยู่เบื้องหลัง ทำให้ผู้ถือครองไม่ต้องกังวลใจกับความผันผวนของค่าเงินซึ่งจะนำไปสู่การยอมรับและเพิ่มขึ้นของความต้องการใช้เงินหยวนในเวทีระหว่างประเทศ อันจะเป็นกุญแจสำคัญที่ผลักดันให้เงินหยวนขยับเป็นสกุลเงินหลักของโลกได้เร็วขึ้นในอนาคต 

 

หากเราพิจารณาถึงยุทธศาสตร์เส้นทางสายไหมและเส้นทางสายไหมทางทะเล (Belt and Road Initiative: BRI) ก็คาดว่าประเทศตามแนวเส้นทางเหล่านี้จะเป็นพื้นที่เป้าหมายแรกๆ ที่รัฐบาลจีนให้ความสำคัญ ซึ่งหากเกิดขึ้นเป็นรูปธรรมก็หมายถึงการสยายปีกของเงินหยวนและมิติด้านอื่นไปอย่างน้อยครึ่งโลก ทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ 

 

อธิปไตยทางการเงินก็เป็นประโยชน์อีกส่วนหนึ่งที่จีนจะได้รับ การปิดกั้นการขยายอิทธิพลของเงินดิจิตัลต่างชาติในจีน ควบคู่ไปกับการเร่งทดลองใช้เงินหยวนดิจิตัล ก็คาดว่าจะสร้างความได้เปรียบในการเข้าสู่ตลาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งของลิบราจากค่ายสหรัฐฯ ซึ่งมีฟังก์ชั่นที่น่าสนใจเช่นกัน

นอกจากนี้ สถาบันการเงินและธุรกิจระหว่างประเทศก็จะได้รับประโยชน์ไม่มากก็น้อย เพราะเมื่อเทียบกับระบบการเคลียร์เงินระหว่างธนาคารผ่านระบบชิปส์ (CHIPS) และการโอนเงินระหว่างธนาคารผ่านระบบสวิฟต์ (SWIFT) ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ก็พบว่า ระบบใหม่นี้จะช่วยลดค่าใช้จ่ายและความยุ่งยาก และเพิ่มความเร็วและประสิทธิภาพในการโอนเงินข้ามประเทศได้เป็นอย่างมาก 

 

แถมยังจะช่วยให้รัฐบาลจีนและประเทศอื่นๆ ที่ใช้ระบบใหม่นี้ในอนาคตสามารถผ่อนคลายหรือแม้กระทั่งจัดระเบียบระบบการเงินระหว่างประเทศได้ในทางอ้อม ซึ่งเปรียบเสมือนการหลุดพ้นเงื่อนไขการกำกับควบคุมของชาติตะวันตกได้นั่นเอง สิ่งเหล่านี้ล้วนสอดรับกับนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจและการเงินของจีนแทบทั้งสิ้น 

 

นอกจากนี้ โดยที่เงินหยวนดิจิตัลมาพร้อมกับระบบการสืบค้นย้อนกลับ ทำให้รัฐบาลจีนอาจสามารถใช้ระบบนี้ติดตามการเคลื่อนไหวของเงินหยวนดิจิตัลว่าอยู่ที่ใด ใครเป็นผู้ใช้ และซื้อหาอะไร อย่างไรได้หากต้องการ

 

คุณสมบัติพิเศษนี้จะช่วยสนับสนุนนโยบายการปราบปรามคอร์รัปชันของท่านประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ก็น่าติดตามต่อไปว่านักการเมืองและพนักงานของรัฐคนไหนจะเป็นรายแรกที่ถูกจับในข้อหาคอรัปชั่นด้วยหลักฐานการครอบครองเงินหยวนดิจิตัลประการสุดท้าย การใช้เงินหยวนดิจิตัลอย่างแพร่หลาย ยังจะช่วยให้แบ้งค์ชาติจีนสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายในการผลิต เก็บรักษา และเคลื่อนย้ายเงินหยวนได้ปีละมหาศาล

... ดูท่าเงินหยวนดิจิตัลกำลังจะกลายเป็นอาวุธใหม่ที่เปี่ยมศักยภาพเศรษฐกิจของจีน ซึ่งจะมีส่วนสำคัญที่จะช่วยผลักดันให้จีนก้าวขึ้นเป็นอภิมหาอำนาจทางเศรษฐกิจโลกในอนาคต

 

เกี่ยวกับผู้เขียน : ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน ผู้เชี่ยวชาญที่สั่งสมความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับตลาดจีน มุ่งหวังนำข้อมูลและมุมมอง ความคิดเห็นเกี่ยวกับความเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจ ธุรกิจ การตลาดและอื่นๆ  ที่อยู่ในกระแสของจีนมาแลกเปลี่ยนกับผู้อ่าน เพื่อเราจะไม่ตกขบวน “รถไฟความเร็วสูง” ของการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของจีน