ข้างหลังภาพ กับ เซอร์ ออสวอล เบอร์ลี่ย์

ศรีบูรพา ท่านประพันธ์นวนิยายได้รสได้ชาติมีฉากเปนญี่ปุ่น ให้ชื่อว่า ข้างหลังภาพ ดำเนินเรื่องโดย หม่อมราชวงศ์กีรติสาวเทื้อ และหนุ่มน้อยนพพรนักเรียนนอก ได้รับรางวัลทั้งตอนเปนตัวอักษรเรียงหน้ากระดาษ ยามนำเรื่องมาทำเพลงและ คราวมีคนสร้างเปนภาพยนตร์โลดแล่นจอเงิน 

ก็ให้นึกถึงว่างานศิลปะจิตรกรรมภาพที่งดงามนั้น ข้างหลังภาพ มีฝีมือสำคัญคอยรังสรรค์อยู่ที่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง กรุงรัตนโกสินทร์นี้ บริเวณโถงชั้นบน ข้างผนังประดับประดิษฐานรายล้อมไปด้วยพระบรมสาทิสลักษณ์ฝีมือจิตรกรสำคัญที่บรรจงถ่ายทอดทีแปรงสำแดงพระบรมเดชานุภาพแผ่ไพศาลบันทึกไว้ให้ผู้ได้มีโอกาสยลชมซาบซึ้งในวิญญาณจิตรกรรมสำนักศิลป์

หนึ่งในนั้นขออัญเชิญมา คือ พระบรมสาทิสลักษณ์  พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก มหันตเดชนดิลกรามาธิบดี เทพยปรียามหาราชรวิวงศ์ อสัมภินพงศพีระกษัตรบุรุษรัตนราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ อุภโตสุชาตสังสุทธเคราะหณี จักรีบรมนาถจุฬาลงกรณราชวรางกูร มหมกุฏวงศวีรสูรชิษฐ ราชธรรมทศพิธ อุต์กฤษฎานิบุณย์อดุลยฤษฎาภินิหาร บูรพาธิการสุสาธิต ธันยลักษณ์วิจิตรเสาวภาคยสรรพางค์ มหาชโนตมางคมานทสนธิมตสมันตสมาคม บรมราชสมภาร ทิพยเทพวตารไพศาลเกียรติคุณ อดุลยศักดิเดช สรรพเทเวศปริยานุรักษ์ มงคลลคนเนมาหวัยสุโขทัยธรรมราชา อภิเนาวศิลปศึกษาเดชาวุธ วิชัยยุทธศาสตร์โกศล วิมลนรรยพินิต สุจริตสมาจาร ภัทรภิชญาณประดิภานสุนทรประวรศาสโนปสุดมภก มูลมุขมาตยวรนายกมหาเสนานี สราชนาวีพยูหโยธโพยมจร บรมเชษฏโสทรสมมต เอกราชยยศสธิคมบรมราชสมบัติ นพปฏลเศวตฉัตราดิฉัตร ศรีรัตโนปลักษณมหาบรมราชาภิเษกาภิศิกต์ สรรพทศทิศวิชิตเดโชไชย สกลมไหศวรยมหาสยามินทรมเหศวรมหินทรมหารามาธิราชวโรดม บรมนาถชาตอาชาวศรัย พุทธาธิไตรรัตนวิศิษฎศักดิ์อัครนเรศวราธิบดี เมตตากรุณาศีตลหฤทัย อโนปไมยบุณยการ สกลไพศาลมหารัษฏราธิบดินทร์ ประมินทรธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนาถบพิตร พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้พระราชลัจกรประจำรัชกาลตราสามศร (เดชน แปลว่า ศร) นักเรียนอังกฤษ วิทยาลัยอีตัน จบแล้วเสด็จประจำการใน กรมทหารม้าปืนใหญ่อัลเดอร์ชอต

อันจิตรกรผู้ข้างหลังภาพ รังสรรค์งานศิลปะพระบรมสาทิสลักษณ์นี้อยู่เบื้องหลัง คือ พันตรี เซอร์ ออสวอล เอช. เจ. เบอร์ลี่ย์ อัศวินฝ่ายศิลปินผู้เลื่องชื่อในจักรวรรดิอังกฤษ

เซอร์ออสวอล เด็กๆเรียน รร.ฮาร์โรว สำเร็จการศึกษา ตรินีตี้คอลเลจ แห่งเคมบริดจ์  ตามประสาลูกผู้ดีเมืองแก้ว จบแล้วต้องเปนทหาร ไปอยู่หน่วยปืนเล็กพักหนึ่งแล้วย้ายมาทำงานข่าวกรอง ติดยศนายพันในสงครามโลก มีฝีมือลึกลับในการวาดภาพสีน้ำมัน 

1927 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ให้เซอร์ออสวอล มาเยือนประเทศสยามในนามจิตรกรเยี่ยมราชสำนัก_visiting painter พระราชทานที่พำนัก และสตูดิโอส่วนตัว ให้ที่ในพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ผลิตงานศิลปะจิตรกรรมงามงด

ภาพนางรำสยามนี้ เซอร์ออสวอล วาดขึ้นระหว่างพำนักในสยาม สวยงามมลังเมลือง เมื่อสักสองทศวรรษก่อนสถาบันคริสตี้ส์ จัดการประมูลขึ้นในกรุงเทพ มีราคาประเมินราวครึ่งล้านบาท ปัจจุบันอยู่กับผู้ใด เขาสงวนไว้เพราะเปน private property 

เซอร์ออสวอลกลับอังกฤษ แล้ว ก็ยังได้ ทำงานศิลปะจิตกรรมแต่คนดังเซเลปต่างๆมากมาย ฝ่ายบริเตน เช่น วาดพระบรมสาทิสลักษณ์พระบรมราชินีนาถอลิซาเบธตั้งแต่ยังทรงดำรงพระยศเจ้าฟ้าหญิง วาดรัฐบุรุษ เชอร์ชิล วาดพระบรมสาทิสลักษณ์พระเจ้าจอร์ชที่ 5 พระเจ้าจอร์จที่ 6

เครือจักรภพ วาดมหาตมะ คานธี ในอเมริกาสหปาลีรัฐ วาดประธานาธิบดี ไอเซนฮาวฯ  วาดมหาเศรษฐี_ ฟิเลนโทรฟิสท์ แอนดรูว์ แมลล่อน กับ เจ. พี. มอร์แกน 

ศิลปะจิตรกรอื่นๆเขาก็ค่อนว่า ฝีมือเซอร์ท่านไม่เท่าไร แต่ที่ดังได้เพราะท่านเซอร์วาดแต่รูปคนดังๆ_55 

ก็วิชานี้ ไอ. เอ็ม. เป่ย ยอดสถาปนิกร้อยปี ท่านกล่าวไว้ตั้งแต่ในคอลัมน์ cat out of the box ฉบับแรกๆแล้วว่า “Every great artist needs great client!”

ใครไม่นำพาก็ได้แต่พร่ำนินทามาเพื่อกล่อมริษยาแห่งตนให้เบาคลายเท่านั้นเอง. 

นสพ.ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 หน้า 27 ฉบับที่ 3,567 วันที่ 19 - 22 เมษายน พ.ศ. 2563