อุโมงค์มืดไร้ทางออกของ“ชาวสีรุ้ง”รัสเซีย

          สังคม LGBT ในมุมต่างๆ ของโลกกำลังเบ่งบานในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา เริ่มจากการสร้างความยอมรับความเข้าใจในตัวตน จนไปถึงการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างกฎหมายประเทศ

          แต่ที่รัสเซีย “รักร่วมเพศ” ยังเป็นเรื่องต้องห้ามในพื้นที่สาธารณะ

          ผลโพลสาธารณะไม่ว่าจะออกมากี่ครั้งต่างชี้ว่าชาวรัสเซียจำนวนมายังไม่ยอมรับการมีอยู่ของคู่รักเพศเดียวกันในสังคม ชาว LGBT ในรัสเซียมักไม่เปิดเผยตัวตน นักเคลื่อนไหวบางคนถูกตั้งข้อหา ถูกปรับเพียงเพราะโพสข้อความเกี่ยวกับ LGBT ในสื่อโซเชียลส่วนตัว ทั้งยังมีการออกกฎหมายต่อต้านการแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับชาวสีรุ้งหรือที่รู้จักกันในชื่อ “Gay propaganda law” ออกมาในปี 2556

          “ตราบใดที่ผมยังเป็นประธานาธิบดี สังคมเราจะมี “พ่อ” และ “แม่”” นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินกล่าวแสดงจุดยืนของเขาต่อประเด็นเรื่องค่านิยมเกี่ยวกับครอบครัวในสังคมรัสเซีย เขากล่าวย้ำอีกครั้งในการประชุมอภิปรายเตรียมปฏิรูปรัฐธรรมนูญในสัปดาห์ที่ผ่านมา ปิดประตูลงกลอนสำหรับพื้นที่ของชาว LGBT ในแดนหมีขาวอย่างแน่นหนา         

          ในบางประเทศ เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงช่องในการกรอกข้อมูลผู้ปกครองของเด็กเป็นคำว่า “ผู้ปกครองคนที่ 1” และ “ผู้ปกครองคนที่ 2” รองรับความหลากหลายของรูปแบบครอบครัวในสังคมปัจจุบัน เช่นบางโรงเรียนในฝรั่งเศสที่เริ่มแก้ไขตั้งแต่ปีที่ผ่านมา รวมถึงแบบฟอร์มการยื่นทำพาสปอร์ตของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเริ่มเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ในยุคของประธานาธิบดีบารัค โอบามา

          ฝ่ายนิติบัญญัติของรัสเซียยังคงยืนยันความหมายเดิมของคำว่า “ครอบครัว” ว่าหมายถึง “การรวมตัวของชายและหญิง” เท่านั้น พวกเขายังต้องการปกป้องวัฒนธรรมของครอบครัวแบบดั้งเดิม และต้องการใช้รัฐธรรมนูญเข้ามาช่วยโอบอุ้มค่านิยมนี้ไว้

          กล่าวไม่ผิดที่ “แม่” ในอีกความหมายคือ “ผู้ปกครอง” คนหนึ่งเหมือนกัน แต่นายปูตินเชื่อว่าความหมายเชิงความรู้สึกนั้นแตกต่าง ในทางเดียวกับความรู้สึกที่แตกต่างระหว่างเมื่อชาวรัสเซียพูดถึง “รัสเซีย” ด้วยคำว่า “มาตุภูมิ” (motherland) และคำว่า “ประเทศรัสเซีย” นั่นเป็นเหตุผลที่ผู้นำรัสเซียยังคงต้องการให้สูตรของความเป็นครอบครัว = “พ่อ” + “แม่”         

          ขณะเดียวกัน รายงานของศูนย์วิเคราะห์ข้อมูล SOVA ได้เผยตัวเลขออกมาว่า เมื่อปี 2562 ที่ผ่านมา ตัวเลขของคดีความรุนแรงซึ่งเกิดจากความเกลียดชังต่อสังคม LGBT ในรัสเซียกลับสูงขึ้น มีนักเคลื่อนไหวชาวสีรุ้งเสียชีวิต 1 คน และบาดเจ็บ 7 คน เทียบกับปี 2561 ที่มีนักเคลื่อนไหวเสียชีวิต 1 คน และบาดเจ็บ 5 คน

          ข่าวการทำร้ายร่างกายชาว LGBT ไม่ว่าจะเป็นกับชาวรัสเซียกันเองหรือชาว LGBT ต่างชาติ หรือแม้แต่เคสการทำร้ายเนื่องจาก “เข้าใจผิด” คิดว่าเหยื่อเป็นชาวรักเพศเดียวกันยังคงมีให้เห็นในหน้าสื่ออย่างต่อเนื่อง

          จำนวนคดีความรุนแรงต่อชาวสีรุ้งเป็นเพียงภาพสะท้อนส่วนหนึ่งของความเกลียดชังและความหวาดกลัวต่อกลุ่มคนรักเพศเดียวกันในสังคมรัสเซียที่หยั่งรากลึกมายาวนาน คงเป็นงานหนักสำหรับนักเคลื่อนไหว LGBT แดนหมีขาวในการสร้างความเข้าใจให้เกิดขึ้นกับสังคมที่ยังคงยึดโยงกับคำนิยามครอบครัวแบบดั้งเดิมอย่างเหนียวแน่น

          ที่ผ่านมา มักมีเพื่อนและคนรู้จักชาวสีรุ้งหลายคนทักมาปรึกษาและสอบถามเกี่ยวกับสถานการณ์การยอมรับเพศที่แตกต่างของคนรัสเซียอยู่บ้าง หลายคนบอกว่า อยากเดินทางไปท่องเที่ยวรัสเซีย เห็นภาพสถานที่สวยงามก็อยากไปสัมผัสบรรยากาศบ้าง แต่พวกเขายังคงหวาดกลัวต่อข่าวความรุนแรง กลัวถูกทำร้าย จึงต้องตัดใจพับแผนไปอย่างน่าเสียดาย

          ได้แต่หวังว่าวันที่ทุกคน ไม่ว่าจะมีเพศวิถีอย่างไรก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างไม่ต้องคอยหวาดระแวง หลบซ่อนจะมาเยือนในเร็ววัน

หลังกล้องไซบีเรีย

เรื่อง: ยลรดี ธุววงศ์  ภาพ: Kremlin.ru

** พบกับ คอลัมน์ “หลังกล้องไซบีเรีย” ทุกวันอาทิตย์ ทุกช่องทางออนไลน์ของ “ฐานเศรษฐกิจ" **

Bio นักเขียน : “ยลรดี ธุววงศ์” อดีตนักข่าวที่ผ่านสนามข่าวทั้งในและต่างประเทศ จากสำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์ และ Spring News ปัจจุบันเป็นนิสิตปริญญาโทอยู่ในส่วนที่หนาวเย็นที่สุดของประเทศรัสเซีย