หุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝงไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด
เดิมทีตราสารหนี้ประเภทนี้ เคยเรียกกันสั้นๆ ว่าหุ้นกู้อนุพันธ์ แต่ทางการได้ให้สถาบันการเงินเรียกชื่ออย่างเป็นทางการว่า “หุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง” วัตถุประสงค์เพื่อดูแลนักลงทุนให้เข้าใจถึงความซับซ้อน ในคอลัมน์นี้ ผมขอเรียกหุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง ด้วยชื่อสั้นๆ ว่าหุ้นกู้ Maxi ก็แล้วกันนะครับ ด้วยความที่ธนาคารซีไอเอ็มบี ไทย บุกเบิกตลาดตราสารหนี้ประเภทนี้มาเป็นเจ้าแรกๆ และเราตั้งชื่อผลิตภัณฑ์นี้ ว่า Maxi Return บ้าง Maxi EQ บ้าง (ตัวล่าสุด) จึงเริ่มติดหูคนในวงการแล้วว่า Maxi คือ หุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง
หุ้นกู้ Maxi เป็นอีกหนึ่งทางเลือก สำหรับคนที่ต้องการโอกาสได้รับผลตอบแทนมากกว่าหุ้นกู้เอกชนทั่วๆ ไป อัตราผลตอบแทนจะอ้างอิงกับราคาหรือการเคลื่อนไหวของตัวแปรที่จะนำไปอ้างอิงด้วย เช่น หุ้น อัตราดอกเบี้ย อัตราแลกเปลี่ยน และสินค้าโภคภัณฑ์
หากวันนี้ตลาดหุ้นนิ่งๆ ไม่ค่อยเคลื่อนไหว นักลงทุนสามารถปรับพอร์ตส่วนหนึ่งมาลงทุนกับหุ้นกู้ Maxi ที่อ้างอิงกับราคาหุ้น ก็มีโอกาสได้รับผลตอบแทนสูงกว่าทิ้งเงินไว้ในตลาดหุ้นอย่างเดียว หรือนักลงทุนมีมุมมองส่วนตัวว่า ดอกเบี้ยน่าจะขึ้นหรือน่าจะลง ก็สามารถมองหา หุ้นกู้ Maxi ที่อิงกับอัตราดอกเบี้ย เช่นเดียวกับการมีมุมมองในสินทรัพย์หรือสินค้าโภค ภัณฑ์ประเภทต่างๆ ก็สามารถพิจารณาเลือกลงทุนในหุ้นกู้ Maxi ที่ตอบโจทย์ได้
ผลตอบแทนที่สูงขึ้น ย่อมมาพร้อมความเสี่ยงที่มากขึ้น ทางการจึงจำกัดให้สถาบันการเงินเสนอขาย หุ้นกู้ Maxi แก่ผู้ลงทุนรายใหญ่ตามประกาศสำนักงานคณะกรรมการ ก.ล.ต. เท่านั้น คนที่จะมีสถานะเป็นนักลงทุนรายใหญ่ หรือ High Net Worth มีเงื่อนไข 4 ประการ คือ 1.รายได้ต่อปีของนักลงทุนและคู่สมรส รวมกันตั้งแต่ 4 ล้านบาทขึ้นไป 2. มีทรัพย์สินทางการเงิน (เช่น เงินสด บ้านหลังที่ 2 เป็นต้นไป ที่ดิน) 50 ล้านบาทขึ้นไป 3. มีเงินลงทุนโดยตรงในหลักทรัพย์ (เช่น พอร์ตหุ้น หุ้นกู้ หน่วยลงทุนต่าง ๆ) 10 ล้านบาทขึ้นไป และเกณฑ์ล่าสุดที่เพิ่งออกมาเมื่อต้นปี คือ 4. มีเงินสด เงินฝาก และเงินลงทุนในหลักทรัพย์ รวมกัน 20 ล้านบาทขึ้นไป ซึ่งข้อนี้ นับเป็นการผ่อนคลายเกณฑ์เพื่อขยายฐานนักลงทุนให้กว้างขึ้น ขอแค่มีข้อใดข้อหนึ่งในนี้ถือว่าเข้าเกณฑ์เป็นนักลงทุนรายใหญ่
ปัจจุบัน ตลาดหุ้นกู้ Maxi ที่เคยจำกัดวงแคบในผู้ออกหุ้นกู้ไม่กี่ราย เริ่มขยายเจริญเติบโตขึ้นเรื่อยๆ เริ่มเห็นผู้ออกหุ้นกู้หน้าใหม่เข้ามานำเสนอผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ในตลาดกันมากขึ้น อย่างไรก็ดี ตลาดหุ้นกู้ Maxi มีโอกาสเติบโตได้อีกมาก ผมอยากเห็นสถาบันการเงินเข้ามารุกหุ้นกู้ Maxi กันเยอะๆ ตลาดจะได้พัฒนาใหญ่ขึ้น เพิ่มทางเลือกใหม่ๆ ให้นักลงทุน
อันที่จริงแล้วความเสี่ยงของหุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง นอกเหนือจากความผันผวนของมูลค่าซึ่งคล้ายๆ กับการลงทุนอื่นๆ ที่เพิ่มเติมคือความไม่เข้าใจในลักษณะและเงื่อนไขผลตอบแทนของหุ้นกู้ Maxi ของนักลงทุนเอง และอาจรวมไปถึงความไม่เข้าใจผลิตภัณฑ์อย่างละเอียดของตัวผู้ขาย(ผู้แนะนำการลงทุน)ด้วย ซึ่งหากไม่ได้ทำความเข้าใจเนื้อหาอย่างถ่องแท้ อาจนำไปสู่ข้อพิพาทที่จะเกิดตามมาทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย แต่ผมพูดได้เลยว่ายากกว่าแต่ไม่น่ากลัว ขอเพียงสละเวลาเล็กๆ ทำความเข้าใจ คุณอาจได้พบกับทางเลือกที่น่าสนใจ พบการลงทุนแบบใหม่ที่ตอบความต้องการของคุณมากที่สุดก็ได้
จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,283
วันที่ 30 กรกฎาคม - 2 สิงหาคม พ.ศ. 2560