ข้อดีที่แตกต่าง ของธุรกิจครอบครัว (1)
บิสิเนส แบ็กสเตจ รศ.ดร.เอกชัย อภิศักดิ์กุลคณบดีคณะวิทยพัฒน์ และผู้อำนวยการศูนย์ธุรกิจครอบครัว มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ([email protected])
ธุรกิจครอบครัวคือความแตกต่าง และสิ่งที่ทำให้ธุรกิจครอบครัวโดดเด่นกว่าบริษัททั่วไปอย่างชัดเจนก็คือ “ปัจจัยครอบครัว” ซึ่งสามารถนำไปใช้สร้างความได้เปรียบในการแข่งขันทางธุรกิจได้หากสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในทางที่ถูกต้อง แต่ธุรกิจครอบครัวส่วนใหญ่มักถูกมองว่าเป็นธุรกิจขนาดเล็ก ทั้งที่ความจริงแล้วธุรกิจครอบครัวสามารถเป็นธุรกิจขนาดใหญ่ได้ เช่น JCB, Wal-Mart, BMW, ALDI เป็นต้น และมีธุรกิจครอบครัวที่ประสบความสำเร็จเป็นตำนานน่าประทับใจมากมาย
อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญมากกว่านั้นคือ ธุรกิจครอบครัวได้รับการยอมรับในเรื่องของการมีค่านิยมเชิงบวกที่สามารถนำประโยชน์มาสู่ภาคเศรษฐกิจและชุมชนที่กิจการตั้งอยู่ด้วย อีกทั้งแทนที่จะมุ่งความสนใจไปที่หัวข้อเรียกความสนใจเกี่ยวกับความไม่ลงรอยกันของพี่น้อง การเลือกที่รักมักที่ชังหรือปัญหาระหว่างรุ่น ในอีกด้านหนึ่งยังมีคุณลักษณะเชิงบวกที่แท้จริงอยู่ในธุรกิจครอบครัวและเห็นได้จากธุรกิจครอบครัวทั่วโลกที่แสดงให้เห็นว่า ธุรกิจครอบครัวเป็นพลังที่แท้จริงในการสร้างสิ่งที่ดีเช่นกัน
โดยทั่วไปแล้วธุรกิจครอบครัวมักถูกมองว่าเป็นนายจ้างที่ดี เป็นธุรกิจที่เชื่อถือได้และเป็นที่เคารพนับถือ ยิ่งไปกว่านั้นเมื่อธุรกิจครอบครัวมีชื่อเสียงและสามารถดำเนินกิจการสืบต่อกันมาได้หลายชั่วอายุคนแล้ว ข้อดีของการเป็นธุรกิจครอบครัวก็จะมีมากเช่นกัน ซึ่งข้อดีเหล่านี้สามารถทำให้ธุรกิจครอบครัวมีความได้เปรียบในการแข่งขันได้ โดยต่อไปนี้คือข้อดี 10 ประการของธุรกิจครอบครัว
1. ค่านิยม ค่านิยมครอบครัวสามารถแปลไปเป็นวิธีการดำเนินธุรกิจและวัฒนธรรมของธุรกิจครอบครัว และสามารถส่งผ่านจากรุ่นสู่รุ่น รวมถึงส่งจากสมาชิกในครอบครัวไปยังพนักงานคนอื่นๆ อีกด้วย สิ่งเหล่านี้เป็นความภาคภูมิใจอย่างมากในหมู่สมาชิกครอบครัวซึ่งจะทำให้เกิดความเคารพต่อธุรกิจและบรรพบุรุษของตน ขณะที่ในหลายครอบครัวทำหน้าที่เป็นผู้พิทักษ์เพื่อส่งต่อธุรกิจไปยังคนรุ่นต่อไปและค่านิยมที่เป็นรากฐานของครอบครัวและธุรกิจครอบครัวก็ถูกเพิ่มเข้าไปเป็นส่วนประกอบสำคัญของธุรกิจครอบครัว
2. มุมมองระยะยาว ธุรกิจครอบครัวได้รับการยอมรับในเรื่องของการมีมุมมองระยะยาว โดยไม่ได้มุ่งเน้นไปที่ผลการดำเนินงานทางการเงินในระยะสั้นและผลประกอบการของธุรกิจเสมอไป ทั้งนี้นโยบายอย่างค่อยเป็นค่อยไป (patient approach) และละเอียดรอบคอบสามารถช่วยในการจัดการทรัพยากรและแผนงานได้
3. ความภักดี มีงานวิจัยพิสูจน์แล้วว่าค่านิยมและวิสัยทัศน์ร่วมของสมาชิกในครอบครัวที่มีการสื่อสารอย่างเปิดเผยและจริงใจเกี่ยวกับเป้าหมายและวัตถุประสงค์สามารถทำให้ให้สมาชิกในครอบครัวได้รับความภักดีมากขึ้น
4. การรักษาพนักงาน พนักงานของธุรกิจครอบครัวมักถูกครอบครัวเรียกว่าเป็นส่วนหนึ่งของ “ครอบครัวขยาย” และการเอาใจใส่และสนับสนุนพนักงานในสถานะดังกล่าวสามารถทำให้พนักงานมีความซื่อสัตย์ได้อย่างไม่น่าเชื่อ เนื่องจากพวกเขามีความสุขกับสภาพแวดล้อมการทำงาน การสนับสนุนของครอบครัวและวิธีที่ได้รับการปฏิบัตินั่นเอง
5. มรดก การสร้างความแตกต่างและสร้างมรดกเป็นสิ่งที่มาจากการทำธุรกิจของครอบครัวและมีตัวอย่างมากมายที่ธุรกิจครอบครัวเป็นส่วนสำคัญของชุมชนที่ตั้งของกิจการ อีกทั้งการสร้างธุรกิจจากความพยายามของคนรุ่นก่อนและสืบสานประเพณีของครอบครัว การปกป้องชื่อเสียงและค่านิยมที่ยึดมั่นยังเป็นแรงผลักดันให้คนรุ่นต่อๆ ไปดำเนินการต่อไปในลักษณะเดียวกันและตอบแทนบางสิ่งกลับไปให้ชุมชน
(อ่านต่อฉบับหน้า)
หน้า 21-22 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40 ฉบับที่ 3,601 วันที่ 16 - 19 สิงหาคม พ.ศ. 2563