ต่างชาติเที่ยวไทยหลังพ้นภัยโควิด ต้องเพิ่มความรับผิดชอบ

ดร.อักษรศรี พานิชสาส์น  คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้เขียนบทความ ในประเด็นทิศทางการท่องเที่ยวของไทยหลังพ้นภัยโควิด-19 จะไปทางไหน ? เราจะเน้นเปิดรับชาวจีน/ชาวต่างชาติมาเที่ยวไทยในเชิงปริมาณ เพื่อหวังเพียงแค่รายได้จากการท่องเที่ยวในแบบเดิมๆ ต่อไปอีกหรือไม่ ?  โดยมีความเห็นและข้อเสนอแนะ ดังนี้

หลังพ้นภัยโควิด-19 สถานการณ์คืนสู่ภาวะปกติ แม้จะคาดว่า ชาวจีน/ชาวต่างชาติน่าจะสนใจกลับมาเยือนประเทศไทยอีกครั้ง เพราะเมืองไทยของเรายังคงมีเสน่ห์ในด้านการท่องเที่ยว  อย่างไรก็ดี โลกจะไม่เหมือนเดิมจากนี้ไป เราจึงจำเป็นต้องเน้น “การท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ” (Responsible Tourism) และเข้มงวดกับนักท่องเที่ยวที่ต้องรับผิดชอบต่อสังคมและดูแลตัวเองให้ปลอดเชื้อ/ปลอดโรคติดต่อก่อนจะเดินทางมาไทย

ด้วยแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่สวยงาม อาหารอร่อย มีกิจกรรมท่องเที่ยวหลากหลาย และวัฒนธรรมท้องถิ่นที่มีเอกลักษณ์ รวมทั้งรอยยิ้มเป็นมิตรของคนไทยส่วนใหญ่ ล้วนเป็นเสน่ห์ของเมืองไทยที่ยังคงดึงดูดชาวต่างชาติให้กลับมาเที่ยวไทย อย่างไรก็ดี ถึงเวลาแล้วที่เราควรทำตัวเป็น “คนสวยเลือกได้” คือ ต้องมีเงื่อนไขที่เข้มงวดกับชาวจีน/ชาวต่างชาติ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ

จากนี้ไป ไม่ช้าก็เร็ว คาดว่า คงจะมีโรคอุบัติใหม่เกิดขึ้นอีก อาจจะเกิดไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่ที่รุนแรงกว่าเดิมก็เป็นได้ สุขภาพเป็นเรื่องสำคัญ และงบประมาณเพื่อการสาธารณสุขของประเทศเราที่มีจำกัด  จึงควรเน้นเพื่อใช้ดูแลรักษาพยาบาลคนไทยเป็นหลัก ดังนั้น ขอเสนอแนะให้รัฐบาลมีมาตรการกำหนดให้ “ชาวต่างชาติต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลหรืออุบัติเหตุด้วยตัวเอง” ในระหว่างที่มาใช้ชีวิตอยู่ในประเทศไทย

ดังนั้น ภายใต้สถานการณ์ที่เปลี่ยนไป คงจะไม่เน้นส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงปริมาณ เพียงเพื่อหวังรายได้เข้าประเทศเท่านั้น หากแต่ควรมีมาตรการกลั่นกรองเชิงคุณภาพ โดยการออกเงื่อนไขกำหนดให้ต่างชาติทุกคนจะต้องซื้อประกันการเดินทางก่อนเดินทางมาไทย และแสดงหลักฐานประกันฯ ประกอบการยื่นขอวีซ่า พร้อมนำหลักฐานประกันฯ มาแสดงก่อนจะออก boarding pass ให้ขึ้นเครื่องบินมาไทย หรือผ่านด่านชายแดนเข้าประเทศไทย

หลายประเทศในยุโรปก็มีมาตรการกำหนดเช่นนี้กับนักท่องเที่ยวต่างชาติ เช่น ในการยื่นขอวีซ่าเชงเก็น ทุกคนต้องมีประกันการเดินทาง เพื่อใช้เป็นหลักฐานยืนยันการประกันภัยระหว่างเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศ โดยต้องมีวงเงินประกันขั้นต่ำ 1,500,000 บาท (30,000 ยูโร) และต้องทำประกันกับบริษัทประกันภัยที่สถานทูตให้การรับรองด้วย เป็นต้น

ดังนั้น มาตรการที่รัฐบาลไทยเคยใช้บังคับเข้มงวดกับต่างชาติในภาวะฉุกเฉินนี้  เช่น การกำหนดให้คนต่างชาติต้องมีประกันที่คุ้มครองการรักษาในไทยฯ ก่อนจะบินมาไทย ก็ต้องบังคับใช้ต่อไปอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าจะพ้นภัยโควิด-19 ไปแล้ว

ที่สำคัญ ยิ่งเราเข้มงวด ยิ่งช่วยกลั่นกรองให้มีกลุ่มนักท่องเที่ยวคุณภาพเดินทางมาไทย ก็จะยิ่งสร้างความมั่นใจให้นักท่องเที่ยวตลาดบนจากประเทศต่าง ๆ สนใจอยากมาเที่ยวไทยได้อย่างสบายใจ เราจึงต้องเน้น”การท่องเที่ยวแบบพรีเมียม” ไม่เน้นตลาดล่างเชิงปริมาณแบบเดิมๆ อีกต่อไป

โลกจะไม่เหมือนเดิมหลังยุคโควิด-19 อุตสาหกรรมท่องเที่ยวของไทยก็จำเป็นต้องอัพเกรด !! เพื่อยกระดับให้เป็นการท่องเที่ยวพรีเมียม ซึ่งนอกจากจะเน้นเรื่องการท่องเที่ยวสีเขียว Green Tourism ที่ต้องคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและส่งผลกระทบต่อธรรมชาติให้น้อยที่สุด เพื่อดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติเพื่อคนรุ่นต่อไป  เรายังต้องเน้นการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ Responsible Tourism ในการรับผิดชอบตัวเองและสังคมให้ปลอดเชื้อ/ปลอดการแพร่ระบาดของโรคติดต่อทุกชนิดด้วย

โดยสรุป จึงขอเสนอแนะให้รัฐบาลยังคงกำหนดเงื่อนไขกับชาวต่างชาติที่จะเดินทางมาประเทศไทย โดยจะต้องมีการซื้อประกันคุ้มครองฯ ก่อนเดินทาง แม้ว่าจะพ้นจากวิกฤตโควิด-19 แล้ว ในอนาคต เป็นไปได้ว่า จะเกิดโรคอุบัติขึ้นใหม่หรือโรคระบาดนี้จะกลับมาเกิดขึ้นซ้ำได้อีก  ดังนั้น งบประมาณด้านการสาธารณสุขของเราควรจะเน้นเพื่อรักษาคนไทย  สำหรับชาวต่างชาติที่จะเดินทางมาประเทศไทย จึงต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเหล่านี้ด้วยตนเอง ผ่านการซื้อประกันฯ ก่อนการเดินทาง

ถึงเวลาแล้วที่ต้องผลักดันให้อุตสาหกรรมท่องเที่ยวของไทยเป็นการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ (Responsible Tourism) อย่างแท้จริง