หาประสบการณ์ครั้งหนึ่งในชีวิต ชวนเป็นคนดีวัน"สิบสองเป็ง"ฮาโลวีนล้านนา

นับถอยหลัง"วันสิบสองเป็ง"หรือฮาโลวีนล้านนา ปีนี้ตรงกับพุธที่ 2 ก.ย.นี้ เชิญชวนนักท่องเที่ยวใช้สิทธิ"เราเที่ยวด้วยกัน"ไปเยือนถิ่นล้านนา ร่วมงานประเพณี"คนดี" ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษ ในโอกาสวันเปิดประตูยมโลกให้วิญญาณมารับส่วนบุญโลกมนุษย์

คนไทยเรานั้นมีความเชื่อเรื่องวันปล่อยผีมาช้านาน ไม่เฉพาะวันที่ 31 ตุลาคม ซึ่งวันฮาโลวีนของฝรั่งดั้งขอ ที่ทุกวันนี้เกือบจะเป็นเทศกาลประจำปีของธุรกิจกลางคืนไปแล้ว เพียงแต่ว่าในนิยามของวันปล่อยผี ตามความเชื่อของคนไทยและพุทธศาสนิกชนนั้น จะเป็นวันที่ควรจะต้องไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับ ด้วยเชื่อว่าวันดังกล่าว พระยายมราชท่านใจดี อนุญาตหรือทำการปลดปล่อยดวงวิญญาณผู้ตายให้กลับมาสู่เมืองมนุษย์ เพื่อมารับเอาส่วนบุญกุศลที่ญาติพี่น้องลูกหลานได้อุทิศให้ โดยหวังว่ากุศลผลบุญนั้นจะช่วยให้ได้พ้นจากภาวะแห่งเปรตอสุรกายทั้งหลาย 

คติความเชื่อดังกล่าวนี้ เชื่อว่าเป็นพุทธานุญาตของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ด้วยเหตุผลอยากให้มีประเพณีเพื่อเป็นการแสดงความกตัญญูต่อบุพการีในปรโลก ซึ่งเป็นเหตุในทำนองเดียวกันกับที่ชาวอินเดียมีประเพณีเปตพลีนั่นเอง

การทำบุญในวันดังกล่าวจึงประเพณีปฏิบัติที่ว่าด้วยเรื่องของความกตัญญูกตเวที เนื่องจากผู้ทำบุญต้องการให้บุคคลผู้เป็นที่รักพบกับความสุขในปรโลก สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสไว้ว่า “นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ:กตัญฺญูกตเวทิตา” หมายความว่า “ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายแห่งคนดี” อรรถาธิบายได้ว่า คนดีจะต้องมีเครื่องหมาย 2 ประการ คือ กตัญญูแปลว่ารู้คุณ และกตเวทีแปลว่าตอบแทนคุณ ผู้ที่มีคุณต่อเรานั้นมีมากขอยกตัวอย่างเฉพาะบิดาและมารดา ท่านทั้งสองเป็นผู้ให้ชีวิตแก่เราที่เรามีวันนี้ได้ก็เพราะท่าน ร่างกายตัวตนเรามีราคาแพงมากที่สุดในโลก แต่ร่างกายตัวตนของเรานี้ได้มาฟรี ๆ โดยบิดามารดาเป็นผู้มอบให้ และยังมีอีกหลายอย่างที่ท่านให้เรามา 

ถ้าบุคคลมานึกได้ตรงนี้จะเรียกว่าคนนั้นมีความกตัญญูอันเป็นเครื่องหมายที่ 1 

เมื่อรู้คุณดังกล่าวข้างต้นแล้ว สิ่งที่จะพึงกระทำต่อไปก็คือการตอบแทนสิ่งที่บิดามารดาของทุกคนต้องการต่อบุตรธิดา ซึ่งจะมีเหมือนกันทั้งหมด คือต้องการให้บุตรธิดา กระทำตนเป็นคนดี มีชื่อเสียงดี มีฐานะตำแหน่งหน้าที่ที่ดี และมีความรักใคร่สามัคคีกันในระหว่างพี่น้องดี เมื่อสามารถจะทำตนเป็นคนดีได้ บุคคลนั้นจะชื่อว่ามี กตเวที 

อันเป็นเครื่องหมายที่ 2

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

"ไทยเวียตเจ็ท" จัดโปรตั๋วเครื่องบินเริ่มต้น5บาท ลุ้นสิทธิ์บินฟรี 5 เดือน

เชียงรายถวายสักการะ”พระนเรศวรมหาราช”

"ไทยเวียตเจ็ท"เสียบแทน"แอร์เอเซีย"เปิดบินตรง"เชียงราย-หาดใหญ่"

กลับมาที่วันปล่อยผีของคนไทยและสังคมไทย จะมีชื่อเรียกต่างกันไปแต่ละภูมิภาค ภาคใต้ซึ่งหลายพื้นที่จัดเป็นงานใหญ่เป็นที่รู้จักกันไปทั้งประเทศ เรียกว่าบุญเดือนสิบหรือวันชิงเปรต จัดขึ้นในวันแรม 1 ค่ำเดือนสิบ และวันแรม 14 ค่ำเดือน 10 ส่วนภาคอื่นวันปล่อยผีตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 10 โดยทางภาคอีสานเรียกว่าบุญข้าวประดับดิน ทางภาคกลางเรียกว่าประเพณีวันสารทไทย ขณะที่คนเหนือหรือชาวล้านนาเรียกวันดังกล่าวนี้ว่า วันสิบสองเป็งล้านนา (เป็งหรือเพ็ง ความหมายคือวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวง) ที่เรียกอย่างนี้เนื่องจาก วันขึ้น 15 ค่ำเดือน 10 ตามปฏิทินของล้านนาคือวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 

ว่ากันว่า ทุกวัดในแผ่นดินล้านนา สิบสองเป็ง เราจะได้เห็นพุทธศาสนิกชนในล้านนา คือบรรดาพ่ออุ้ยแม่อุ้ย พากันจูงมือบุตรฉุดมือหลาน พร้อมใจกันไปทำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้ง เพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้บรรพบุรุษทั้งหลายของตน ไม่ว่าจะเป็นปู่ย่า ตายาย พ่อแม่ และญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นประเพณีที่ชาวล้านนาปฏิบัติสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน โดยสิบสองเป็งล้านนาปีนี้ ตรงกับวันพุทธที่ 2 กันยายน 2563 

ที่อรรถาธิบายมาทั้งหมดทั้งปวงนี้ เพียงอยากจะส่งข่าวไปถึงนักท่องเที่ยว ที่มีแผนจะไปเยือนแดนดินถิ่นล้านนา โดยใช้สิทธิ์โครงการ “เราเที่ยวด้วยกัน” ตามนโยบายกระตุ้นการท่องเที่ยวในประเทศของรัฐบาล อยากบอกว่า ล้านนา-หน้าฝน จุดชมวิวทะเลหมอกหลายๆ จุด มีทะเลหมอกให้ชมด้วยนะ หลังจากชมความงามของทะเลหมอกกันแล้ว หากมีโอกาสได้ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้บรรพบรุษ ร่วมกับชาวล้านนาในแผนดินล้านนา เชื่อว่าน่าจะเป็นอีกหนึ่งประสบการณ์ ซึ่งจะเป็นประสบการณ์ที่ควรค่าแก่การจดจำในระดับที่เรียกว่า...ครั้งหนึ่งในชีวิต

ชัยณรงค์ สีนาเมือง/เชียงราย
รายงาน