"สมเด็จพระสังฆราช" ทรงประกอบพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน
"ในหลวง" โปรดอาราธนาให้ "สมเด็จพระสังฆราช" ทรงประกอบพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าว 5 พันธุ์ พระราชทานแจกประชาชนวันพืชมงคล
ในปีพุทธศักราช 2563 นี้ ทางกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จะไม่ได้จัดงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง เนื่องจากประเทศไทยและนานาประเทศทั่วโลกต้องเผชิญกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ซึ่งมีมาตรการและข้อปฏิบัติทางสาธารณสุขหลายประการเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรค
ดังนั้น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยงดการประกอบพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปีนี้จากเดิมที่สำนักพระราชวังได้กำหนดให้ประกอบพระราชพิธีในวันอาทิตย์ที่ 10 และวันจันทร์ที่ 11 พฤษภาคม 2563 โดยขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตประกอบพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานและพืชพันธุ์ต่าง ๆ ในวันอาทิตย์ที่ 10 พฤษภาคม 2563 โดยนำพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานในฤดูทำนาปี 2562 และพันธุ์พืชต่าง ๆ มาเข้าประกอบพิธีพร้อมทั้งพิธีหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทร์ที่ 11 พฤษภาคม 2563 เพื่อความเป็นสิริมงคลและสร้างขวัญกำลังใจแก่เกษตรกรทุกสาขาทั่วประเทศ
วันที่ 10 พฤษภาคม 2563 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดอาราธนาให้สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ทรงเป็นประธานในการประกอบพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน เพื่อเป็นเมล็ดพันธุ์สำหรับการเพาะปลูก ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง โดยมีพระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ เป็นประธานฝ่ายพราหมณ์ พร้อมทั้งพระราชาคณะ วัดระฆังโฆสิตาราม เป็นประธานสงฆ์ และพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี เป็นประธานฝ่ายฆราวาส ในการนี้ด้วย
สำหรับในวันพืชมงคล ปี 2563 นี้ ทางกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต เชิญเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานที่ทรงปลูก ทั้งหมด 5 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 พันธุ์ข้าวปทุมธานี 1 พันธุ์ข้าว กข 43 พันธุ์ข้าว กข 6 และพันธุ์ข้าว กข 79 จำนวน 1,458 กิโลกรัม บรรจุใส่ซองขนาดเล็กเพื่อจัดส่งให้จังหวัดต่าง ๆ สำหรับใช้แจกจ่ายแก่เกษตรกรรับไปเป็นมิ่งขวัญและสิริมงคลในการประกอบอาชีพตามพระราชประสงค์ และเมล็ดพันธุ์ที่เหลือทั้งหมด กรมการข้าวขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตนำไปปลูกไว้ทำพันธุ์ในฤดูกาลปี 2563 เพื่อเป็นต้นตระกูลของพืชพันธุ์ดีเผยแพร่สู่เกษตรกรต่อไป
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้คัดเลือกเกษตรกร สถาบันเกษตรกร และสหกรณ์ดีเด่น ประกอบด้วย เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ จำนวน 16 สาขาอาชีพ สถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ จำนวน 13 กลุ่ม สหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ จำนวน 7 สหกรณ์ และปราชญ์เกษตรแห่งแผ่นดิน จำนวน 3 สาขา ดังต่อไปนี้
เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2563 จำนวน 16 สาขาอาชีพ ได้แก่ 1) อาชีพทำนา ได้แก่ นางรจนา สีวันทา จ.สุรินทร์ 2) อาชีพทำสวน ได้แก่ นายนิโรจน์ แสนไชย จ.ลำพูน 3) อาชีพทำไร่ ได้แก่ นายไชยสรรค์ อภัยนอก จ.นครราชสีมา 4) อาชีพไร่นา สวนผสม ได้แก่ นายบุญล้วน โพนสงคราม จ.หนองคาย 5) อาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ได้แก่ นางสงวน ทิพย์ลม จ.นครราชสีมา 6) อาชีพเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ นายศักรินทร์ สมัยสง จ.นครศรีธรรมราช 7) อาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืด ได้แก่ นายศุภสิทธิ์ เขื่อนแก้ว จ.เชียงราย 8) อาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำกร่อย ได้แก่ นายสุรกิจ ละเอียดดีจ.สมุทรปราการ
9) อาชีพเพาะเลี้ยงปลาสวยงามและพรรณไม้น้ำ ได้แก่ นายพิบูลย์ชัย ชวนชื่น จ.สมุทรสาคร 10) อาชีพปลูกสวนป่า ได้แก่ นายศิริวัฒน์ ศรีสระคู จ.ร้อยเอ็ด 11) สาขาบัญชีฟาร์ม ได้แก่ นายยงยุทธ ประวัง จ.เลย 12) สาขาการพัฒนาที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม ได้แก่ นางชลาลัย ทับสิงห์ จ.นครสวรรค์ 13) สาขาการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช ได้แก่ นายสมชาย เจริญสุข จ.ราชบุรี 14) ที่ปรึกษายุวชนเกษตรกร ได้แก่ นายจิตตรง ธนันชัย จ.ภูเก็ต 15) สมาชิกกลุ่มยุวชนเกษตรกร ได้แก่ นางสาวจรรยา สิงห์โคตร จ.ชัยภูมิ 16) สาขาเกษตรอินทรีย์ ได้แก่ นายเมธี บุญรักษ์ จ.นราธิวาส
สถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2563 จำนวน 13 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มเกษตรกรทำนา ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรทํานาบ่อทอง จ.อุตรดิตถ์ 2) กลุ่มเกษตรกรทําสวน ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรทําสวนคุณภาพตําบลเหมืองง่า จ.ลำพูน 3) กลุ่มเกษตรกรทําไร่ ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรปลูกสับปะรดทางเกวียน จ.ระยอง 4) กลุ่มเกษตรกรเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงโคเนื้อบ้านคําแม่นาง-สามแยก จ.นครพนม 5) กลุ่มเกษตรกรทําประมง หรือกลุ่มเกษตรกรเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ได้แก่ ชมรมประมงพื้นบ้าน จ.ปัตตานี 6) กลุ่มเกษตรกรแปรรูปสัตว์น้ำ ได้แก่ วิสาหกิจชุมชน ปลาร้าบองท่าตูมจ.อุดรธานี
7) กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ได้แก่ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรจักสาน ต้นคลุ้มบ้านวังตง จ.สตูล 8) กลุ่มยุวเกษตรกร ได้แก่ กลุ่มยุวเกษตรกรโรงเรียนบ้านฉลอง จ.ภูเก็ต 9) กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ได้แก่ กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ จ.กำแพงเพชร10) สถาบันเกษตรกรผู้ใช้น้ำชลประทาน กลุ่มบริหารการใช้น้ำฝายโป่งนก คลอง RMC คู ๑-๑๐, 1L-RMC จ.เชียงราย 11) ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน ประเภทข้าวหอมมะลิ ได้แก่ วิสาหกิจชุมชน ศูนย์ข้าวชุมชน บ้านโนนกระสัง จ.นครราชสีมา 12) ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน ประเภท ข้าวอื่น ๆ ได้แก่ ศูนย์ข้าวชุมชนตําบลท่าเยี่ยม จ.นครราชสีมา 13) วิสาหกิจชุมชน ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนผ้าไหมมัดหมี่ บ้านหัวฝาย จ.ขอนแก่น
สหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2563 จำนวน 7 สหกรณ์ ได้แก่ 1) สหกรณ์การเกษตร ได้แก่ สหกรณ์การเกษตรลําพระเพลิง จํากัด จ.นครราชสีมา 2) สหกรณ์โคนม ได้แก่ สหกรณ์โคนมสีคิ้ว จำกัด จ.นครราชสีมา 3) สหกรณ์นิคม ได้แก่ สหกรณ์นิคมพิชัยพัฒนา จำกัด จ.อุตรดิตถ์ 4) สหกรณ์ออมทรัพย์ ได้แก่ สหกรณ์ออมทรัพย์ครูภูเก็ต จำกัด จ.ภูเก็ต 5) สหกรณ์ร้านค้า ได้แก่ ร้านสหกรณ์วิทยาลัยเทคนิคเชียงใหม่ จำกัด จ.เชียงใหม่ 6) สหกรณ์บริการ ได้แก่ สหกรณ์รถเล็กหาดใหญ่ จํากัด จ.สงชลา 7) สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ได้แก่ สหกรณ์เครดิต ยูเนี่ยนบ้านซ่อง จํากัด จ.เพชรบุรี
ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน ประจำปี 2563 จำนวน 3 สาขา ได้แก่ 1) สาขาปราชญ์เกษตรเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ นายสุทัศน์ รอดคลองตัน จ.สมุทรสาคร 2) สาขาปราชญ์เกษตรดีเด่น ได้แก่ นายพันศักดิ์ จิตรรัตน์ จ.กระบี่ และ3) สาขาปราชญ์เกษตรผู้นำชุมชนและเครือข่าย ได้แก่ นายปรีชา ศิริ จ.เชียงราย
อนึ่ง ในวันพระราชพิธีพืชมงคลฯ นับตั้งแต่ปี พ.ศ.2509 เป็นต้นมา คณะรัฐมนตรีได้ลงมติให้เป็น “วันเกษตรกร” ประจำปีด้วย โดยในปีนี้จะตรงกับวันอาทิตย์ที่ 10 พฤษภาคม 2563 ซึ่งจะจัดให้มีพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน เพื่อเป็นเมล็ดพันธุ์สำหรับเพาะปลูก ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง เพื่อความเป็นสิริมงคลและสร้างขวัญกำลังใจแก่เกษตรกร เนื่องด้วยการเกษตรเป็นภาคการผลิตและเป็นรากฐานทางเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศ
กำหนดการวันที่ 11 พฤษภาคม 2563
