Covid-19พ่นพิษ กระทบส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีน

16 ก.พ. 2563 | 00:00 น.

คอลัมน์ ชี้ช่องจากทีมทูต

โดย ศูนย์ธุรกิจสัมพันธ์ / กรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ / สถานกงสุลใหญ่ ณ นครกว่างโจว

 

สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ซึ่งได้ชื่ออย่างเป็นทางการจากองค์การอนามัยโลก (WHO)ว่า  Covid-19 ได้ทวีความรุนแรงอย่างต่อเนื่อง จน WHO ต้องออกมาประกาศให้เป็นภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ เนื่องจากไม่ได้มีการแพร่ระบาดภายในเมืองอู่ฮั่น มณฑลหูเป่ย ประเทศจีนเท่านั้น แต่ได้แพร่ระบาดข้ามประเทศ จนเกิดข้อกังวลถึงการกระจายความเสี่ยงไปยังประเทศที่มีระบบการจัดการด้านสุขภาพและสาธารณสุขที่อ่อนแอ

 

อีกทั้งจำนวนผู้ติดเชื้อทั่วโลกทะลุ 60,000 ราย มีผู้เสียชีวิตเกือบ 1,400 ราย ภายในระยะเวลาไม่ถึง 2 เดือน ขณะที่อัตราการรักษาหายเมื่อเทียบกับจำนวนผู้ติดเชื้ออยู่ที่ประมาณ 10% (ข้อมูล ณ วันที่ 13 ก.พ. 63) แสดงเห็นถึงพัฒนาการในการรักษา การเฝ้าระวังและควบคุมการแพร่ระบาดของหน่วยงานด้านสาธารณสุขในแต่ละประเทศ แต่ไม่มีทีท่าว่าจะสามารถควบคุมให้ตัวเลขของผู้ติดเชื้อลดน้อยลง กลับส่งผลกระทบเชิงลบต่อด้านอื่นๆ มากขึ้น ทั้งด้านสังคม ด้านมนุษยธรรม รวมทั้งด้านเศรษฐกิจของจีนและนานาประเทศ

 

รัฐบาลจีนจึงได้ใช้มาตรการขั้นเด็ดขาดเพื่อระงับการระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ โดยประกาศปิดมณฑลหูเป่ย ห้ามประชาชนเดินทางเข้า-ออกจากมณฑล และสั่งปิดสถานที่ท่องเที่ยวสําคัญในนครปักกิ่งและนครเซี่ยงไฮ้ ระงับการเดินทางออกนอกประเทศของกลุ่มทัวร์นักท่องเที่ยวชาวจีน ประกาศขยายวันหยุดช่วงเทศกาลตรุษจีนออกไปจนถึงวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2563 ที่ผ่านมา ในหลายเมือง ประกาศให้ประชาชนรักษาความสะอาด ใส่หน้ากากอนามัย และหลีกเลี่ยงการเดินทางไปในที่ชุมชน เช่น ตลาด ร้านค้า และซูเปอร์มาร์เก็ต รวมทั้งระงับเส้นทางขนส่งสาธารณะและปิดทำการสถานที่สำคัญชั่วคราว เช่น การปิดด่านศุลกากรในเมืองและมณฑลต่างๆ

Covid-19พ่นพิษ กระทบส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีน

 

มาตรการเหล่านี้ กลายเป็นปัจจัยที่ทำให้เศรษฐกิจของจีนสูญเสียรายได้มหาศาล โดยเฉพาะการขนส่ง การค้าปลีก และการท่องเที่ยว อาจทำให้ GDP ของจีนลดลง 0.5-1% อีกทั้งยังส่งผลให้อุตสาหกรรมการผลิตของจีนหยุดชะงักเนื่องจากขาดแคลนแรงงานและทรัพยากรสำหรับการผลิต ดังนั้น เศรษฐกิจของจีนในเวลานี้จำเป็นต้องพึ่งพาอุปสงค์ของผู้บริโภคเป็นแรงขับเคลื่อน แต่ความหวาดกลัวทำให้ชาวจีนส่วนใหญ่เลือกที่จะอยู่บ้าน บริโภคอาหารที่กักตุนไว้ในช่วงตรุษจีนซึ่งเป็นช่วงที่เริ่มมีการแพร่ระบาดเท่านั้น การจับจ่ายใช้สอยจึงลดลง กําลังซื้อหดตัวอย่างรวดเร็ว

 

แม้ร้านค้าหลายแห่ง เช่น ซูเปอร์มาร์เก็ต ในห้างสรรพสินค้า นครกวางโจว ยังคงเปิดบริการตามปกติ แต่ปิดเร็วขึ้นเนื่องจากสินค้าบริโภคอย่างเนื้อสัตว์ ของสด ของแช่แข็ง และผลไม้ มีจำนวนน้อยลง ส่งผลให้ลูกค้าน้อยลงไปด้วย นอกจากนี้ สถานการณ์ดังกล่าวย่อมส่งผลกระทบต่อการส่งออกสินค้าเกษตรจากไทยไปยังจีน โดยเฉพาะการส่งออกผลไม้ไทย ทั้งในระยะสั้นและระยะยาวดังนี้

 

ผลกระทบในระยะสั้น สินค้าเกษตรบางรายการที่มีการเน่าเสียง่าย เช่น ผลไม้ อาจมีการลดการสั่งซื้อหรือยกเลิกคําสั่งซื้อ เนื่องจากวันหยุดยาวตามเทศกาลตรุษจีน ผู้ประกอบการหยุดประกอบธุรกิจ เมื่อเกิดสถานการณ์ไม่ปกติ ส่งผลให้ร้านค้าลดการสั่งซื้อสินค้าเข้ามาเก็บในสต๊อกเนื่องจากไม่มั่นใจในสถานการณ์ ประกอบกับช่วงเวลาดังกล่าวยังไม่ใช่ช่วงที่มีผลผลิตผลไม้เมืองร้อนของไทยออกสู่ตลาดและส่งออกไปจีนผ่านเส้นทางการขนส่งทางบกมากนัก เนื่องจากทางการจีนได้ออกมาตรการระงับเส้นทางขนส่งสาธารณะและปิดทำการด่านศุลกากรในเมืองและมณฑลต่างๆ ที่เป็นด่านสำคัญในการนำเข้าผลไม้ จากไทย เช่น ด่านโหยวอี้กวน เขตการปกครองตนเองกวางซีจ้วง ที่เคยนำเข้าทุเรียนไทย เมื่อเดือนมกราคม - พฤศจิกายน 2562 ที่ผ่านมา มากถึง 284,000 ตัน เป็นต้น

 

ดังนั้น ผู้ประกอบการควรมีการปรับตัวในระบบโลจิสติกส์ด้วยการหาช่องทางการนําเข้าสินค้าและกระจายสินค้าไปยังเมืองต่างๆ ได้มากขึ้น โดยพิจารณาเส้นทางขนส่งทางบกอื่น เช่น ด่านโม่ฮาน นครคุนหมิง ที่นำเข้าทุเรียน ลำไย ขนุน และส้มโอจากไทยประมาณ 186,000 ตัน ในปี 2561 หรือเส้นทางเรือ เพื่อขนส่งผลไม้เข้าสู่จีนได้ อีกหนึ่งช่องทางที่ช่วยให้ผู้บริโภคจีนเข้าถึงสินค้าบริโภคต่างๆ ทั้งเนื้อสัตว์ ผัก และผลไม้ คือ การใช้บริการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์ สั่งสินค้าแบบ Delivery เพื่อส่งตามที่พักอาศัยมากขึ้น โดยเฉพาะร้านค้าผลไม้ออนไลน์ในนครเซี่ยงไฮ้ที่เปิดบริการสั่งสินค้าตามปกติ แต่จะเลื่อนระยะเวลาการส่งสินค้าเนื่องจากเป็นช่วงวันหยุดยาว ซึ่งอาจจะทำให้ผู้บริโภคออนไลน์ชาวจีนขาดแคลนอาหารในชั่วขณะหนึ่ง

Covid-19พ่นพิษ กระทบส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีน

ผลกระทบในระยะยาว หากสถานการณ์รุนแรงขึ้น ยากต่อการควบคุม และ WHO ยังคงประกาศภาวะฉุกเฉิน อาจส่งผลกระทบต่อการเดินทางและระบบการขนส่งระหว่างประเทศ อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนมีการขยายตัวลดลง เป็นผลมาจากประชาชนจับจ่ายใช้สอยน้อยลงและเลือกซื้อเฉพาะสินค้า ที่จําเป็นสําหรับการบริโภคมากที่สุด ย่อมส่งผลกระทบต่อการค้าสินค้าเกษตรระหว่างประเทศเป็นลำดับต่อไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะการส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีนลดลง 0.81% ตามการคาดการณ์ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทย

Covid-19พ่นพิษ กระทบส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีน

ดังนั้น ปัจจัยสําคัญในการติดตามความรุนแรงของผลกระทบขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของระยะเวลาการหยุดยั้งการแพร่ระบาดในจีน รวมทั้งมาตรการของภาครัฐไทยที่ต้องรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากสถานการณ์การแพร่ระบาดที่อยู่เหนือการควบคุมได้อย่างรัดกุม และสูญเสียประโยชน์น้อยที่สุด

 

พบกับอัพเดตความเคลื่อนไหวและโอกาสในตลาดต่างประเทศที่สถานทูตไทยทั่วโลกตั้งใจติดตามมาให้ภาคเอกชนไทยได้ที่เว็บไซต์ www.globthailand.com หากมีข้อคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะเพิ่มเติม สามารถเขียนมาที่ [email protected]

 

หน้า 23 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 40  ฉบับที่ 3,549 วันที่ 16 - 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563

Covid-19พ่นพิษ กระทบส่งออกสินค้าเกษตรไทยไปจีน