ย้อนรอย5คดีดังเอกชนอ้างเหตุมาไม่ทันเวลา

11 ม.ค. 2563 | 03:12 น.

 

ผลของคำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดใน “คดีอู่ตะเภา” ได้สร้างแรงกระเพื่อมให้เกิดขึ้นกับสังคม กรณีเอกชน ยื่นฟ้องหน่วยงานรัฐ อันมีสาเหตุมาจากการเดินทางมาลงทะเบียนเข้าร่วมการประกวดราคาไม่ทันตามกำหนด พร้อมถูกสั่งยึดหรือชดใช้หลักประกันซองการเข้าร่วมประกวดราคา 

หากย้อนดูแนวคำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดที่ออกมาเห็นว่า ข้ออ้างที่ฝ่ายเอกชนที่ยื่นอุทธรณ์ ไม่ได้เกิดจากเหตุสุดวิสัย บางกรณีเกิดจากความประมาทเลินเล่อที่ไม่ใส่ใจวางแผนการประกวดราคาเอง ให้ฝ่ายเอกชนแพ้ หรือเห็นว่า ยอดเงินประกันซองที่ริบไว้มีราคาสูงไป สั่งคืนให้บางส่วน 

1.คดีที่ ห้างหุ้นส่วนจำกัด (หจก.) สายสัมพันธ์ ฟ้อง กรมทางหลวงชนบท และปลัดกระทรวงคมนาคม เนื่องจากผู้แทนของผู้มีสิทธิเสนอราคามาลงทะเบียนช้าไป 39 วินาที 

คดีนี้ศาลปกครองชั้นต้น เห็นว่า เหตุผลที่ผู้แทนของ หจก.สายสัมพันธ์ มาลงทะเบียนไม่ทันไม่ใช่เหตุสุดวิสัย แต่หลักประกันซองมีลักษณะเป็นเบี้ยปรับตามกฎหมาย เห็นควรลดลงเหลือร้อยละ 20 ของหลักประกันซอง เป็นเงินจำนวน 115,000 บาท พิพากษาให้กรมทางหลวงชนบท คืนเงินหลักประกันซองให้ หจก.สายสัมพันธ์ 460,000 บาท

ก่อนที่ศาลปกครองสูงสุด จะกลับคำพิพากษาศาลปกครองชั้นต้น เป็น ยกฟ้อง ให้ กรมทางหลวงชนบท ชนะคดี เพราะเห็นว่า การที่ หจก.สายสัมพันธ์ มาลงทะเบียนไม่ทัน ไม่อาจถือได้ว่า เป็นเหตุสุดวิสัยหากแต่เกิดจากความประมาทเลินเล่อของผู้แทนของผู้มีสิทธิเสนอราคาที่ไม่ติดตามข่าวสารเกี่ยวกับสภาพการจราจรบนถนนในกรุงเทพมหานคร และใช้ข่าวสารดังกล่าววางแผนการเดินทางให้รัดกุมดังเช่นที่วิญญูชนพึงกระทำ 

การยึดหลักประกันซองผู้มีสิทธิเสนอราคาที่ทำให้เกิดความเสียหายต่อทางราชการ และเสียประโยชน์ที่จะได้รับการแข่งขันการเสนอพัสดุที่ดีที่สุด ในราคาที่เหมาะสม และเป็นธรรมกับผู้มีสิทธิเสนอราคารายอื่น เป็นมาตรการลงโทษเพื่อให้ผู้มีสิทธิเสนอราคาจะต้องเข้าร่วมการเสนอราคา โดยมาลงทะเบียนเพื่อเข้าสู่กระบวนการเสนอราคาตามวัน เวลา และสถานที่ที่กำหนดล็อกอินเข้าสู่ระบบ มีการเสนอราคา ทั้งยังลงลายมือชื่อในแบบ บก. 008 แบบยืนยันราคาสุดท้ายในการเสนอราคา อันจะก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่รัฐ 

เมื่อผู้มีสิทธิเสนอราคาผูกพันตนตามประกาศประกวดราคาของกรมฯ ด้วยความสมัครใจจึงย่อมต้องพิจารณาข้อกำหนดของประกาศอย่างรอบคอบ และเป็นหน้าที่ของผู้มีสิทธิเสนอราคาที่ต้องดำเนินการให้เป็นไปตามประกาศ
เมื่อผู้แทนของ หจก.สายสัมพันธ์ มาลงทะเบียนไม่ทันภายในเวลาที่กำหนดโดยมิได้เกิดจากเหตุสุดวิสัย จึงเป็นความผิดของผู้มีสิทธิเสนอราคา เมื่อพิเคราะห์ถึงทางได้เสียของกรมทางหลวงชนบททุกประการอันชอบด้วยกฎหมายแล้ว ไม่มีเหตุที่ศาลปกครองจะลดหลักประกันซองแต่อย่างใด

2.คดีบริษัท บีซีดีซี จำกัด ฟ้อง กรมทางหลวงชนบท เป็นคดีเกี่ยวกับการจ้างเหมาทำถนนซึ่งมีการกำหนดเงื่อนไขให้ผู้เสนอราคาต้องวางหลักประกันซอง จำนวน 417,650 บาท และกำหนดวันเวลาเสนอราคาไว้ชัดเจน แต่ผู้รับมอบอำนาจของบริษัท บีซีดีซี มีอาการหน้ามืดจะเป็นลม จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในทันที ระหว่างเดินทางไปยังสถานที่เสนอราคาดังกล่าวซึ่งแพทย์ทำการรักษาวินิจฉัยว่า เกิดจากอาการเบาหวาน และความดันโลหิตสูง มีอาการแทรกซ้อนจากน้ำตาลในเลือดต่ำ หลังการรักษาได้รีบเดินทางไปยังสถานที่เสนอราคาทั้งพยายามโทรศัพท์ติดต่อเพื่อแจ้งเหตุขัดข้องแต่ไม่มีผู้รับสาย ทำให้เข้าเสนอราคางานไม่ทัน ถูกยึดหลักประกันซอง 

ศาลปกครองสูงสุด พิจารณาแล้วเห็นว่า กรณีนี้ไม่ใช่เหตุสุดวิสัย เพราะจากข้อเท็จจริงสำนวนคดีพบว่า มีการมอบอำนาจให้ผู้แทนเดินทางไปเข้าร่วมการเสนอราคางานมากกว่า 1 โครงการในวันเดียวกัน ชี้ให้เห็นถึงความไม่ใส่ใจในการเข้าร่วมเสนอ ทั้งที่ เงื่อนไขการจัดซื้อจ้างให้สิทธิเอกชนสามารถส่งผู้แทนเข้าเสนอราคาได้ไม่เกิน 3 คน แต่กลับมอบอำนาจให้บุคคลเดียว ถือเป็นความประมาทเลินเล่อ

ดังนั้น การที่ศาลปกครองชั้นต้น มีคำพิพากษาให้บริษัท บีซีดีซี คืนเงินให้แก่ผู้ฟ้องคดีและให้คืนค่าธรรมเนียมศาลบางส่วน ศาลปกครองสูงสุดไม่เห็นฟ้องด้วย พิพากษากลับคำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น เป็นยกฟ้องและให้คืนค่าธรรมเนียมศาลในชั้นอุทธรณ์ให้แก่ผู้ถูกฟ้องคดีด้วย

3.คดีที่ บริษัท เจมิไนย แอนด์ แอสโซซิเอท จำกัด ฟ้อง กรุงเทพมหานคร (กทม.) และพวกรวม 11 ราย เป็นคดีเกี่ยวกับการเข้าร่วมประมูลจ้างเหมาก่อสร้างอาคารเรียน 5 ชั้น 2 แห่งของสำนักงานเขตหนองจอกด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ ขั้นตอนการประกวดราคากำหนดให้มีการวางหลักประกันซองพร้อมกับยื่นเอกสารทางด้านเทคนิค 2 โครงการอยู่ที่ 1,484,000 บาท และมีการแจ้งให้ผู้ฟ้องคดีมาลงทะเบียนเสนอราคาด้วยวิธีการอิเล็กทรอนิกส์ในวันเวลาตามที่กำหนด  

แต่ปรากฏว่า ในวันลงทะเบียนเข้าสู่กระบวนการเสนอราคา ผู้ฟ้องคดี มีรายการประมูลงานจ้างกับกทม. หลายรายการ จึงได้มอบหมายให้ตัวแทนไปลงทะเบียนเพื่อเข้าสู่กระบวนการเสนอราคาประมูลงานจ้างเหมาก่อสร้างอาคารเรียนทั้ง 2 แห่ง และมอบหมายให้ตัวแทนอีกรายไปลงทะเบียนเข้าสู่กระบวนการเสนอราคาประมูลงานรายการอื่น แต่เอกสารโครงการสลับกัน ตัวแทนทั้งสองรายจึงต้องรีบเดินเพื่อเปลี่ยนสถานที่ใหม่ให้ถูกต้องและไปลงทะเบียนให้ทันตามกระบวนการเสนอราคา แต่มีตัวแทนรายหนึ่งระหว่างเดินทางด้วยรถจักรยานยนต์รับจ้างเกิดอุบัติเหตุเฉี่ยวชนและยางรั่ว จึงไปถึงสถานที่ไม่ทันกำหนดเวลาลงทะเบียน

ศาลปกครองสูงสุด พิจารณาข้อเท็จจริงแล้ว เห็นว่า การที่ผู้แทนของผู้ฟ้องคดีมาไม่ทันเวลาลงทะเบียน เพื่อเข้าสูกระบวนการเสนอราคาประมูลงานจ้างเหมาก่อสร้าง อาคารเรียน ทั้ง 2 แห่งเกิดจากความบกพร่องของผู้ฟ้องคดีที่ไม่มีความรอบคอบในการจัดเตรียมเอกสารเพื่อใช้ในการเสนอราคาให้ถูกต้องตรงกับสถานีในการประมูล

ส่วนการเกิดอุบัติรถจักรยานยนต์เฉี่ยวชนกับรถของผู้อื่น และยางรั่ว เป็นเหตุที่เกิดจากความประมาทซึ่งสามารถใช้ความระมัดระวังป้องกันมิให้เกิดขึ้นได้เช่นกัน อีกทั้งเป็นเหตที่เกิดขึ้นภายหลังจากความบกพร่องของผู้ฟ้องคดีในการจัดเตรียมเอกสารแล้ว กรณีที่เกิดขึ้นจึงไม่ถือเป็นเหตุสุดวิสัยแต่อย่างใด และหากผู้ฟ้องคดีใช้ความระมัดระวังในการจัดเตรียมเอกสาร ผู้แทนของผู้ฟ้องคดีก็สามารถลงทะเบียนได้ทันภายในกำหนดเวลา และ กทม.มีอำนาจริบหลักประกันซองของผู้ฟ้องคดีได้

 

4.คดีบริษัท ชินทรัพย์วัฒนา จำกัด ฟ้อง กทม. คดีนี้เกี่ยวกับการประมูลจ้างปรับปรุงอาคารสำนักงานเขตจตุจักร วงเงินกว่า 4.9 ล้านบาท กำหนดวันเวลาลงทะเบียนประมวลงานด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ ปรากฏว่า ในวันเวลาที่กำหนดไว้การจราจรติดขัด เนื่องจากฝนตกหนักตลอดทั้งวัน ทำให้เกิดน้ำท่วม ตัวแทนของบริษัท ชินทรัพย์ฯ เดินทางไปถึงล่าช้า 15 นาที จึงถูกตัดสิทธิ์ และแจ้งให้จ่ายค่าปรับหลักประกันซองเนื่องจากไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขการเสนอราคา เป็นเงินประมาณ 2.47 แสนบาท แต่บริษัทชินทรัพย์ฯ เห็นว่า สาเหตุความล่าช้าเป็นเหตุสุดวิสัยที่ไม่อาจป้องกันหรือหลีกเลี่ยงได้

ศาลปกครองสูงสุด พิจารณาแล้วเห็นว่า สถานที่ที่กำหนดไว้เป็นที่รับรู้กันทั่วไปว่า การจราจรติดขัดตลอดเวลาเมื่อเวลาที่ฝนตกหนักยิ่งทำให้การจราจรติดขัดมากขึ้น ประกอบกับข่าวพยากรณ์อากาศของกรมอุตนิยมวิทยา ที่ผู้ฟ้องคดีอ้างเป็นพยานหลักฐานว่า จะมีฝนตกหนักบางแห่งส่วนมากบ่ายถึงค่ำซึ่งตรงกับช่วงเวลานัดหมายเสนอราคาดังกล่าว แสดงให้เห็นว่า ผู้ฟ้องคดีน่าจะรู้หรือควรจะรู้แล้วว่า อาจจะมีเหตุฝนตกตามพยากรณ์อากาศที่กล่าวอ้างซึ่งจะเป็นอุปสรรคในการเดินทาง 

แต่ก็มิได้หาทางป้องกันอุปสรรคที่อาจจะเกิดขึ้นจากการจราจรติดขัดดังกล่าวโดยเตรียมแผนการเดินทางเอาไว้เป็นการล่วงหน้าแต่อย่างใด จึงถือไม่ได้ว่าการที่ผู้ฟ้องคดีไปลงทะเบียนไม่ทันเวลาเกิดจากเหตุสุดวิสัย หากแต่เกิดจากความประมาณเลินเล่อไม่ระมัดระวังเอาใจใส่ในการเข้าร่วมการประกวดราคา ซึ่งการที่ศาลปกครองชั้นต้นพิพากษาให้ยกฟ้อง ศาลปกครองสูงสุดเห็นด้วย

5.คดีที่ บริษัท ยิบอินซอย และแย๊คส์ จำกัด ฟ้อง การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย คดีนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับการประมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ ซื้อ TELEPROTECTION EQUIPMENT WITH ACCESSORIES จำนวน 4 รายการ บริษัท ยิบอินซอย และแย๊คส์ จำกัด ได้แจ้งความประสงค์จะเสนอราคาตามประกาศ พร้อมวางหลักประกันซองเป็นหนังสือสัญญาค้ำประกันการจัดหาด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ กว่า 1.5 ล้านบาทให้ไว้ต่อการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย 
ต่อมา บริษัท ยิบอินซอยฯ ได้รับการคัดเลือกให้เป็นผู้มีสิทธิเสนอราคา มีการกำหนดการเสนอราคาทางอิเล็กทรอนิกส์ แต่ในวันเวลาดังกล่าวได้เกิดอุบัติเหตุรถยนต์ชนกัน เป็นเหตุให้ผู้แทนของผู้ฟ้องคดีไม่สามารถเดินทางไปเสนอราคาได้ทันตามกำหนดวันเวลา ก่อนจะถูกแจ้งเรื่องผิดสัญญาการประกวดราคา ชำระเงินจำนวนดังกล่าวซึ่งการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยได้ทำหนังสือแจ้งให้ธนาคารชำระเงินตามภาระค้ำประกัน บริษัทยิบอินซอยฯจึงได้รับความเดือนร้อนจึงนำเรื่องมาฟ้องศาลปกครองเพราะเห็นว่าการเดินทางไปไม่ทันเป็นเหตุสุดวิสัย
ศาลปกครองสูงสุด พิจารณาแล้วเห็นว่า การที่ตัวแทนบริษัทยิบอินซอยฯมาไม่ทันเวลา เกิดจากความประมาทเลินเล่อของผู้ฟ้องคดีเอง เพราะมีข้อเท็จจริงปรากฏว่า การประกวดราคาครั้งนี้ มีตัวแทน  1 ใน 2 ราย เดินทางไปถึงสถานที่ก่อนกำหนดเวลาลงทะเบียน 30 นาทีแต่ไม่อาจลงทะเบียนได้ เนื่องจากไม่มีหนังสือมอบอำนาจ ผู้แทนรายนี้จึงไม่อาจเข้าสู่การลงทะเบียนได้ 

ดังนั้น จึงไม่อาจถือได้ว่าการที่บริษัทยิบอินซอยฯ ไม่ได้ส่งผู้แทนมาลงทะเบียนเพื่อเข้าสู่กระบวนการเสนอราคาตามวัน เวลา และสถานที่ที่กำหนดเป็นเพราะเหตุสุดวิสัย 

ศาลปกครองสูงสุด จึงเห็นว่า การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยมีสิทธิ์ยึดหนังสือค้ำประกันการจัดหาด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ แต่เห็นสมควรให้ลดเบี้ยปรับลง

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ซีพีได้ไปต่อพัฒนาสนามบินอู่ตะเภา ศาลฯให้ชนะคดี

คำพิพากษาประวัติศาสตร์"คดีอู่ตะเภา"

"เวลาลงทะเบียน" จุดชี้ขาด "ซีพี" ชนะคดี

คลิปฉบับเต็ม รองโฆษกศาลปกครองชี้แจงคืนสิทธิ์ซีพีประมูลอู่ตะเภา