คพ.จัด 10 อันดับข่าวมลพิษในประเทศไทย ปี 2562

กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้จัดอันดับ 10 ข่าวด้านมลพิษ ที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2562 โดยพิจารณาจากระดับผลกระทบและความสนใจจากสื่อมวลชน และประชาชน ที่มีผลกระทบต่อวงกว้าง เป็นปรากฎการณ์และถูกพูดถึง ซึ่งสามารถสรุปได้ดังต่อไปนี้

 1. การยกเลิกการใช้ถุงพลาสติก 1 มกราคม 2563

 รัฐบาล ได้ให้ความสาคัญกับการเร่งรัดการดำเนินงานตาม Roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561-2573 ที่มีเป้าหมาย คือ การลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง ภายในปี 2565 ด้วยการใช้วัสดุทดแทนที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และ การนำขยะพลาสติกกลับมาใช้ประโยชน์ ร้อยละ 100 ภายในปี 2570 นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้หารือร่วมกับห้างสรรพสินค้าและร้านสะดวกซื้อรายใหญ่รวม 43 แห่ง ในการยกเลิกการใช้ถุงพลาสติก โดยเริ่มต้นโครงการรณรงค์และขอให้ทุกหน่วยงานร่วมและช่วยกันประชาสัมพันธ์ ลดและเลิกใช้ถุงพลาสติก และงดแจกตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นไป

 2. ฝุ่นละออง PM2.5 กทม. ต้องประกาศเป็น "พื้นที่ควบคุมเหตุรำคาญ

 สถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน(PM2.5) ในช่วงอากาศหนาวเย็น ค่าฝุ่นจะเกินค่ามาตรฐาน โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ตั้งแต่เดือนตุลาคม ไปถึงเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยงที่เป็นเด็ก คนชราและผู้ที่มีปัญหาเรื่องสุขภาพอนามัย ในปีที่ผ่านมามีจำนวนวันที่ฝุ่นละอองเกินมาตรฐาน(ค่ามาตรฐานไม่เกิน 50 มคก./ลบ.ม.)ในจังหวัดสมุทรสาคร กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ นนทบุรี ปทุมธานี และนครปฐม ช่วงระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2561 - เมษายน 2562 มีจำนวน 59 วัน 49 วัน 44 วัน 24 วัน 21 วัน และ 33 วัน ตามลำดับ ผู้ว่าฯ กทม.ประกาศให้พื้นที่ กทม. เป็น "พื้นที่ควบคุมเหตุรำคาญ" พร้อมสั่งปิดโรงเรียน 437 แห่งในสังกัด กทม.วันที่ 30 ม.ค.-1 ก.พ. 2562

3. หมอกควันภาคเหนือ ปี 2562 สูงสุด 353 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร

 ระหว่างมกราคมถึงพฤษภาคม 2562 พบค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง ของฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน(PM2.5) สูงสุดเท่ากับ 353 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร(มคก./ลบ.ม.) ที่ตำบลเวียงพางคำ อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย และมีจำนวนวันที่ฝุ่นละอองPM2.5 สูงเกินค่ามาตรฐาน (50 มคก./ลบ.ม.) 112 วัน โดยมีปัจจัยจากสภาพภูมิอากาศที่แห้งแล้ง ปริมาณน้ำฝนต่ำกว่าค่าปกติ ทำให้เกิดไฟได้ง่าย และลุกลามอย่างรวดเร็ว ประกอบกับพื้นที่เป็นภูเขาสูงชันจึงเป็นอุปสรรคต่อการเข้าดับไฟของเจ้าหน้าที่ ทั้งนี้ 9 จังหวัดภาคเหนือได้ระดมสรรพกำลังจากทุกภาคส่วน ทหาร ตำรวจ เครือข่าย อาสาสมัคร และ ทส. ได้เคลื่อนย้ายกำลังพลจากนอกพื้นที่เข้ามาเสริมในจุดเสี่ยง เพื่อเฝ้าระวังไม่ให้เกิดการเผาและดับไฟก่อนเกิดการลุกลาม รวมถึงการปฏิบัติงานเพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน ได้แก่ การฉีดพ่น ละอองน้ำ การแจกจ่ายหน้ากากอนามัย การให้บริการสถานที่ปลอดมลพิษ การออกหน่วยบริการสาธารณสุข และปฏิบัติการทำฝนหลวง

 4.เหตุระเบิดและเพลิงไหม้ตู้สินค้า ภายในพื้นที่ท่าเรืออุตสาหกรรมแหลมฉบัง

วันที่ 25 พฤษภาคม 2562 เวลา 06.45.น. เกิดเหตุระเบิดและเพลิงไหม้ตู้สินค้าภายในเรือ.KMTC.HONGKONG. บรรทุกตู้สินค้าเพื่อมาส่งที่ท่าเทียบเรือ A2 ของบริษัท ไทยแหลมฉบัง เทอร์มินัล จำกัด ภายในพื้นที่ท่าเรืออุตสาหกรรมแหลมฉบัง ตำบลสุขลา อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี  กลุ่มควันจากเหตุเพลิงไหม้ทำให้มีไอระเหยสารเคมีส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนในพื้นที่  ต้องอพยพประชาชนที่อยู่ใต้ลมไปยังจุดที่ปลอดภัย  สถานการณ์เข้าสู่ภาวะปกติและได้ประกาศยกเลิกภาวะฉุกเฉินในเวลา 24.00 น. จากการตรวจสอบใบกำกับรายการสินค้าบนเรือ ของตู้สินค้าส่วนหนึ่งพบว่าเป็นตู้สินค้าบรรจุสารเคมีประกอบด้วย1)สาร Calcium hypochlorite เป็นสารประกอบคลอรีน (chlorine) เมื่อเกิดการเผาไหม้จะปลดปล่อยก๊าซคลอรีนหรือไอกรดไฮโดรคลอริก 2)สาร Chlorinated paraffin wax เป็นพลาสติกไชต์เซอร์ มีคุณสมบัติไม่ไวไฟ เมื่อถูกเผาไหม้จะทำให้เกิดก๊าซคลอรีน มีรายงานผู้ได้รับบาดเจ็บและมาเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่วันที่ 25 - 27 พฤษภาคม 2562 รวม 228 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต

 5. การลักลอบทิ้งขยะอุตสาหกรรมเขตป่าสงวนแห่งชาติจังหวัดสระแก้ว

 วันที่ 7 กรกฎาคม 2562 กอ.รมน.จังหวัดสระแก้ว พร้อมหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมตรวจสอบกรณีมีการลักลอบนำขยะอุตสาหกรรมมาทิ้งในบริเวณพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ บริเวณเชิงเขาซับพลู – เขาภูหีบ ตำบลตาหลังใน อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว พบกองขยะประเภทชิ้นส่วนรถยนต์บดย่อยประมาณ 300 ตัน เทกองในพื้นที่โล่งไม่มีการป้องกันอันตรายสู่สิ่งแวดล้อม ซึ่งขยะดังกล่าวมาจากโรงงานแห่งหนึ่งจากจังหวัดชลบุรี เพื่อนำมาคัดแยกวัสดุมีค่า โดยไม่มีเอกสารการครอบครองที่ดินและเอกสารประกอบกิจการ และตั้งอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ อีกทั้งขยะดังกล่าวเข้าข่ายเป็นขยะอุตสาหกรรมตามพระราชบัญญัติโรงงานอุตสาหกรรม พ.ศ. 2535 และวัตถุอันตรายประเภทที่ 3 ตามพระราชบัญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 ซึ่งสำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดสระแก้ว ได้ดำเนินคดีกับผู้ประกอบการ และผู้ว่าราชการจังหวัดสระแก้ว ได้มีคำสั่งให้อุตสาหกรรมจังหวัดสระแก้ว ดำเนินการโดยให้ผู้ประกอบการขนย้ายขยะดังกล่าวส่งกลับคืนบริษัทต้นทางที่จังหวัดชลบุรีเพื่อนำไปกำจัดทำลาย

 6. หมอกควันภาคใต้เกิดจากป่าพรุในประเทศ และอาเซียนตอนล่าง

 ระหว่างกรกฎาคมถึงตุลาคม 2562 เกิดไฟไหม้ป่าพรุทั้งภายในประเทศไทย และในประเทศอาเซียนตอนล่าง ส่งต่อการเพิ่มสูงขึ้นของปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่างของประเทศไทย ได้แก่ 1) เดือนกรกฎาคม พบไฟใหม้ป่าพรุควนเคร็ง ในพื้นที่ อ.เชียรใหญ่ จ.นครศรีธรรมราช 2) เดือนสิงหาคม พบไฟใหม้ป่าพรุทุ่งบางนกออก อ.ควนเนียง จ.สงขลา ไฟไหม้ป่าพรุควนเคร็ง จ.นครศรีธรรมราช และลุกลามขยายไปยังพื้นที่รอยต่อใกล้เคียงจนเกิดไฟไหม้ป่าพรุเสม็ดขาว รวมทั้งลุกลามไปยังเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย จ.พัทลุง และพื้นที่รอยต่อ จ.สงขลา และ 3) เดือนกันยายน พบไฟใหม้ป่าพรุในบริเวณสุมาตรา และกาลิมันตัน ประเทศอินโดนีเซีย ทั้งนี้ พบค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมงของปริมาณฝุ่นละออง PM2.5 สูงสุดเท่ากับ 113 มคก./ลบ.ม. ในวันที่ 8 สิงหาคม 2562 โดยตรวจวัดได้จากหน่วยตรวจวัดคุณภาพอากาศแบบเคลื่อนที่ ที่ติดตั้งเพิ่มเติมในพื้นที่ ต.ควนชะลิก อ. หัวไทร จ.นครศรีธรรมราช

 7. Roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561 – 2573

 รัฐบาลได้เห็นความสำคัญและตระหนักถึงปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากขยะพลาสติก กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้จัดทำ Roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561 – 2573 โดยเสนอคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 17 เมษายน 2562 ซึ่งมีเป้าหมายในการดำเนินการ เป้าหมายที่ 1 การลด และเลิกใช้พลาสติกเป้าหมาย ด้วยการใช้วัสดุทดแทนที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม  ภายในปี 2562 จำนวน 3 ชนิด ได้แก่ 1) พลาสติกหุ้มฝาขวดน้ำดื่ม (Cap Seal) 2) ผลิตภัณฑ์พลาสติกที่ผสมสารอ็อกโซ่ (Oxo) 3) ไมโครบีด (Microbead) เลิกใช้ภายในปี 2565 จำนวน 4 ชนิด ได้แก่ 1) ถุงพลาสติกหูหิ้วขนาดความหนา น้อยกว่า 36 ไมครอน 2) กล่องโฟมบรรจุอาหาร 3) แก้วพลาสติก (แบบบางใช้ครั้งเดียว) 4) หลอดพลาสติก เป้าหมายที่ 2 ขยะพลาสติกเป้าหมายนำกลับมาใช้ประโยชน์ ร้อยละ 100 ภายในปี 2570 เน้นการนำกลับมาใช้ประโยชน์ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน

 8. อันดับขยะทะเลลดลงจากอันดับที่ 6 มาอยู่ที่อันดับ 10

 จากการออกมาตรการและแก้ปัญหาขยะทะเลและพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งอย่างจริงจังของรัฐบาล ควบคู่กับการสร้างการรับรู้ให้กับประชาชนทั่วประเทศและนักท่องเที่ยวต่างชาติต่อเนื่อง ส่งผลให้ประเทศไทยสามารถปรับอันดับประเทศที่มีขยะทะเลสูงสุดในโลกในอับดับ 6 ลงมาอยู่ที่อันดับ10 ได้สำเร็จ ถือว่าเป็นสัญญาณที่ดีจากการแก้ปัญหาขยะทะเลและและพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งของไทย ดูได้จากการที่ภาคเอกชนที่เข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับภาครัฐงดและหยุดแจกจ่ายถุงพลาสติกในห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า และตลาดสด ที่จะเริ่มอย่างเข้มข้นในวันที่ 1 มกราคม 2563

 9.การบังคับใช้กฎหมายคลองแสนแสบ

 คพ. ตรวจสอบการระบายน้ำทิ้งจากสถานประกอบการในพื้นที่คลองแสนแสบ อย่างต่อเนื่องมา ตั้งแต่ปี 2559 ถึง ปี 2562 พบว่ามีสถานประกอบการถึง 593 แห่ง ในพื้นที่ริมคลองแสนแสบและคลองสาขา ระบายน้ำทิ้งเกินค่ามาตรฐานที่กฎหมายกำหนด ส่วนใหญ่เป็นอาคารชุด โรงแรม และอาคารสำนักงาน มีสถานประกอบการจำนวน 304 แห่ง ที่ฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามคำสั่งและยังคงระบายน้ำทิ้งเกินค่ามาตรฐานตามที่กฎหมายกำหนด ซึ่ง คพ. ได้ใช้มาตรการบังคับทางปกครอง โดยออกคำสั่งปรับเป็นรายวัน แล้ว จำนวน 202 แห่ง และอีก 102 แห่ง อยู่ระหว่างเสนอเพื่อออกคำสั่งปรับเป็นรายวัน โดยมีโทษปรับสูงสุดในอัตรา 2,000 บาท/วัน จนกว่าจะสามารถปรับปรุงแก้ไขระบบบำบัดน้ำเสียให้น้ำทิ้งเป็นไปตามค่ามาตรฐานได้

 10 "การเคหะชุมชนดินแดง" เสียงดังติดอันดับ 1

  คพ. ได้ตั้งสถานีติดตามตรวจสอบระดับเสียงในสิ่งแวดล้อมแบบอัตโนมัติต่อเนื่องตลอดทั้งปี บริเวณพื้นที่ริมถนนและพื้นที่ทั่วไป โดยปัญหาหลักในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑลยังคงเป็นปัญหามลพิษทางเสียงริมเส้นทางจราจร สำหรับครึ่งปีแรกของปี 2562 พื้นที่ริมถนนที่มีระดับเสียงเฉลี่ยเกินมาตรฐานลำดับแรกที่สถานีการเคหะชุมชนดินแดง ริมถนนดินแดง แขวงดินแดง เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร จำนวนวันที่ระดับเสียงเกินค่ามาตรฐานเท่ากับร้อยละ 100 (182 จาก 182 วัน) ค่าระดับเสียงเฉลี่ย 24 ชั่วโมง อยู่ในช่วง 71.6 - 81.6 เดซิเบลเอ โดยค่ามาตรฐานของระดับเสียงเฉลี่ย 24 ชั่วโมง กำหนดไว้ไม่เกิน 70 เดซิเบลเอ