สมศ.โชว์ประเมิน 4.0 ใช้ ITช่วยครูลดภาระเอกสาร

สมศ. โชว์ประเมิน 4.0 ใช้ IT ช่วยครูลดภาระเอกสาร ลดความกังวล พร้อมจับมือสหราชอาณาจักร พัฒนาหลักสูตรผู้ประเมินภายนอกยกระดับมาตรฐานแบบอินเตอร์

นางสาวขนิษฐา ตั้งวรสิทธิชัย รักษาการผู้อำนวยการ สำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ สมศ. เผยว่า ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ สมศ. ได้มีการนำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศฯ มาใช้เพื่อช่วยลดภาระด้านเอกสารให้กับสถานศึกษา อีกทั้งลดความกังวลให้กับโรงเรียนที่ถูกประเมิน  โดยให้สถานศึกษาจัดส่งรายงานการประเมินตนเองของสถานศึกษา (SAR) ในรูปแบบไฟล์ดิจิทัลไปยังต้นสังกัด จากนั้น ต้นสังกัดจะจัดส่งไฟล์ SAR พร้อมประเด็นมายัง สมศ. แทนรูปแบบเดิมที่ต้องจัดส่งเอกสาร 

หลังจากนั้นกระบวนการประเมินจะเริ่มต้นขึ้นในขั้นตอน Pre Analytics (ขั้นตอนการวิเคราะห์ SAR) โดยทีมผู้ประเมินภายนอกจะทำการวิเคราะห์ผลการดำเนินงานของสถานศึกษาจาก SAR เพื่อกำหนดจำนวนวันลงพื้นที่เพื่อตรวจเยี่ยมประเมินสถานศึกษาต่อไป 

พร้อมกันนี้ สมศ. มีแนวคิดในการพัฒนาระบบวิเคราะห์การจัดกลุ่มผู้ประเมินภายนอก ด้วยกระบวนการ Alteryx Data Analytics ซึ่งเป็นระบบที่ช่วยในการวิเคราะห์และประมวลผลในรูปแบบ Visualizations จากฐานข้อมูลผู้ประเมินภายนอก ในการจัดทีมประเมินในมีความเหมาะสมและมีความรู้และประสบการณ์ตรง  สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาที่จะต้องประเมิน  และจากหน่วยงานต้นสังกัดหรือผู้มีประสบการณ์การทำงานและประสบการณ์การประเมิน พื้นที่ที่สามารถลงประเมิน รวมถึงความสามารถและทักษะด้านสารสนเทศของผู้ประเมิน ระบบจะประมวลผลจากฐานข้อมูลทั้งหมดและวิเคราะห์คุณสมบัติ เพื่อกำหนดตำแหน่งผู้ประเมินขององค์ประกอบคณะผู้ประเมิน 

โดยตำแหน่งประธานคณะประเมินจะต้องมีประสบการณ์ประเมินฯ  มากกว่า 30 แห่ง ส่วนกรรมการและเลขานุการต้องเป็นผู้บริหารสถานศึกษาหรืออดีตผู้บริหารสถานศึกษา โดยโปรแกรมนี้จะช่วยลดระยะเวลาในการจัดทีมผู้ประเมินภายนอก  และเพิ่มประสิทธิภาพของการจัดทีมผู้ประเมินให้มีศักยภาพและเหมาะสมตามบริบทของสถานศึกษา  กับคณะผู้ประเมินในแต่ละคณะ ทั้งนี้ สมศ. ได้ใช้โปรแกรมวิเคราะห์การจัดกลุ่มผู้ประเมินภายนอกตั้งแต่ต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ กับศูนย์พัฒนาเด็ก จำนวนกว่า 900 แห่งทั่วประเทศ

นางสาวขนิษฐา กล่าวต่อว่าเพื่อให้การประเมินคุณภาพภายนอก เป็นไปอย่างมีคุณภาพและได้รับการยอมรับในระดับสากล สมศ. จึงได้ร่วมมือกับ Quality Assurance Agency (QAA) หน่วยงานประกันคุณภาพการศึกษาของสหราชอาณาจักร ในความร่วมมือเพื่อส่งเสริมด้านการประกันคุณภาพการศึกษาระหว่าง สมศ. และ QAA ผ่านขั้นตอนการแลกเปลี่ยนผู้ประเมินภายนอก ในรูปแบบโครงการอบรมให้กับผู้ประเมินภายนอกของ สมศ. เพื่อยกระดับผู้ประเมินภายนอก ให้มีศักยภาพและมาตราฐานเทียบเท่าระดับสากล 

พร้อมกันนี้จะมีการพัฒนากรอบการประกันคุณภาพร่วมกันของทั้ง2ประเทศ และพัฒนาหลักสูตรที่สามารถเพิ่มขีดความสามารถผู้ประเมินภายนอก  ด้านการประกันคุณภาพการศึกษาและการประเมินคุณภาพการศึกษา (Desk-based Analytics) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการ Pre Analysis ซึ่งเป็นขั้นตอนหนึ่งในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ของ สมศ. รวมไปถึงการพัฒนาวิธีการและรูปแบบการเขียนรายงานผลการตรวจประเมินคุณภาพภายนอก ( Writing Report) ให้เกิดคุณค่า สามารถสะท้อนผลและยืนยันผลการดำเนินงานของสถานศึกษาตามมาตราฐานที่สถานศึกษากำหนดได้อย่างแท้จริง

ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบที่สี่ของ สมศ. ที่มุ่งเน้นให้เป็นการประเมินเพื่อพัฒนา ไม่มีการตัดสินผลได้หรือตก ผ่านหรือไม่ผ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งไม่มีกำหนดมาตรฐานการประเมินขึ้นมาใหม่ แต่จะพิจารณาในประเด็น ความเป็นระบบ เหมาะสมเป็นไปได้ ความเชื่อถือได้ และประสิทธิผลของคุณภาพผู้เรียน การบริหารจัดการ และการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ การประเมินเน้นการประเมินเชิงคุณภาพ พิจารณาร่องรอยหลักฐานเชิงประจักษ์ จากการสัมภาษณ์ การสังเกตุ ในการประเมินคุนภาพภายนอก

ส่วนประโยชน์ของการประเมินนั้น มองว่าทางโรงเรียนสามารถที่จะนำข้อเสนอแนะ ข้อแนะนำจากทีมผู้ประเมินไปปรับปรุงและพัฒนาต่อ จะเป็นประโยชน์ต่อโรงเรียน อีกทั้งหน่วยงานต้นสังกัดเมื่อทราบข้อเสนอแนะสามารถให้การสนับสนุนโรงเรียนได้และไม่ประสบปัญหาการประเมินซ้ำ  จึงเป็นข้อแตกต่างจากที่ผ่านมา  และปัจจุบันได้เริ่มปฏิบัติจริงกับกลุ่มอาชีวะศึกษา แล้ว อยู่ระหว่างขั้นตอนการเชื่อมโยงข้อมูลทั้งหมดร่วมกัน  และในช่วงปลายปีจะมีการเชิญกลุ่มผู้ประเมินมาทำการเทรนนิ่งอีกครั้งเพื่อให้มีความเข้าใจระบบและยกความเป็นมาตรฐานสากลมากขึ้น  โดยเฉพาะการทำความเข้าใจกับผู้ประเมินคือต้องมีสมรรถนะ มีความรู้ ทัศนคติ ทักษะและสิ่งสำคัญคือการพัฒนาตัวเองเรื่องการใช้เทคโนโลยีที่จะนำเข้าสู่ยุค4.0 สังคมดิจิตัล