เพิ่งตื่น!!!มาตรการล้อมคอก ขยะอิเล็กทรอนิกส์!!!
เป็นข่าวร้อนมาหลายปีต่อเนื่อง สำหรับปัญหาขยะล้นเมือง โดยเฉพาะที่น่าจับตาคือขยะอิเล็กทรอนิกส์ ตามที่ต่างๆทั้งมีพิษและไม่มีพิษ แต่ก็ยังไม่มีมาตรการอะไรที่ออกมารับมือแบบเบ็ดเสร็จเด็ดขาด
กลางปี2561 ตรวจพบโรงงานรับกำจัดขยะผิดกฏหมายกระจายอยู่ในหลายพื้นที่และพบว่านำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์หรือ E-Waste มีการทำผิดเงื่อนไข ตั้งแต่ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขท้ายใบอนุญาต เช่น ไม่มีระบบกำจัดมลพิษทางอากาศหรือของเสียที่เกิดจากการคัดแยกต้องจัดเก็บอย่างปลอดภัย หรือบริษัทนั้นนำเข้าซากผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เข้ามาเกินสิทธิ์ที่ได้รับ ก็จะผิดเงื่อนไขการประกอบกิจการ หรือถ้าโรงงานนั้นได้รับอนุญาตให้มาคัดแยกหรือขอตั้งกิจการในประเภท 105 (คัดแยกขยะ) อย่างเดียว แต่แอบไปประกอบกิจการประเภท 106 (รีไซเคิล) ด้วย โดยไม่ได้รับอนุญาตก็ถือว่ามีความผิด หรือโรงงานที่คัดแยกขยะที่มีองค์ประกอบของโลหะมีค่าแล้วส่งต่อให้รายอื่นถือว่าผิดเงื่อนไขการนำเข้า และที่ถูกต้องผู้ที่ขอตั้งกิจการประเภท 105 จะต้องคัดแยกโดยกระบวนการของตัวเอง จากนั้นจึงจะนำไปขายให้กับผู้ประกอบกิจการประเภท106ได้
การลงพื้นที่ตรวจสอบจากภาครัฐ ไม่ว่าจะเป็นสำนักงานตำรวจฯ กรมควบคุมมลพิษ กรมศุลกากร หรือ กระทรวงอุตสาหกรรม เป็นการกระตุ้น หรือเร่งให้ผู้ประกอบการเดินตามกรอบกฎหมายมากขึ้น โดยเฉพาะการออกกฏเหล็กห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ สินค้าอุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้แล้วเข้ามาในประเทศ เหล่านี้คือการขับเคลื่อนการแก้ปัญหาขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างจริงจังมากขึ้น
-ครม.ไฟเขียวห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์
การประชุมคณะรัฐมนตรี(ครม.)11มิ.ย.62 จึงมีมติเห็นชอบมาตรการห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ สินค้าอุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้แล้วเข้ามาในประเทศ โดยได้อนุมัติร่างประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กำหนดชนิดและแหล่งกำเนิดวัตถุดิบที่จะนำมาใช้ในโรงงาน พ.ศ. …. เพื่อกำหนดนิยามและข้อห้ามไม่ให้โรงงานนำเข้า “ขยะอิเล็กทรอนิกส์” พร้อมมอบหมายให้กระทรวงพาณิชย์เร่งรัดการออกประกาศห้ามนำเข้าซึ่งสินค้าอุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้แล้วที่จะนำมาถอดแยก เพื่อนำโลหะกลับมาใช้ตามพระราชบัญญัติการส่งออกไปนอกและการนำเข้ามาในราชอาณาจักรซึ่งสินค้า พ.ศ. 2522 เพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีต่อไป
สาระสำคัญของร่างประกาศ ร่างประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กำหนดชนิดและแหล่งกำเนิดวัตถุดิบที่จะนำมาใช้ในโรงงาน พ.ศ. มีประเด็นรายละเอียดคือ 1.กำหนดนิยาม“ขยะอิเล็กทรอนิกส์” หมายความว่า ชิ้นส่วนอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์หรือเศษ (ไม่รวมเศษจากเครื่องกำเนิดไฟฟ้า) ที่มีส่วนประกอบซึ่งได้แก่ ตัวเก็บประจุไฟฟ้า และแบตเตอรี่อื่น ๆ สวิทช์ที่มีปรอทเป็นองค์ประกอบในการทำงาน เศษแก้วจากหลอดรังสีแคโทด และแอกติเวเต็ดกลาสอื่น ๆ ตัวเก็บประจุไฟฟ้าที่มีสารพีซีบี หรือที่ปนเปื้อนด้วยแคดเมียม ปรอท ตะกั่ว โพลีคลอริเนทเต็ดไบฟีนิล ตามบัญชี 5.2 ลำดับที่ 2.18 ของประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง บัญชีรายชื่อวัตถุอันตราย พ.ศ. 2556 ออกตามความในพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535
2. กำหนดข้อห้าม ห้ามโรงงานตามประเภทหรือชนิดของโรงงานในบัญชีท้ายกฎกระทรวง (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 นำเข้าชิ้นส่วนอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E – Waste) จากต่างประเทศ
-ไม่อนุญาตนำเข้ากว่า400รายการ
ปัจจุบันมีกากอุตสาหกรรมในประเทศราว 800 รายการ ในจำนวนนี้กระทรวงอุตสาหกรรมเสนอให้ มีกากอุตสาหกรรมจำนวน 432 รายการและเกี่ยวกับขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด ไม่อนุญาตให้นำเข้ามาภายในประเทศ เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้า ทีวี จอทีวี หรือคอมพิวเตอร์เก่า รวมถึงแผงวงจรไฟฟ้าเก่า หรือเครื่องถ่ายเอกสารเก่าที่มีอายุเกิน 5 ปี ซึ่งที่ผ่านสินค้ากลุ่มนี้จะนำเข้ามาแยกชิ้นส่วนขายหรือเพื่อมาซ่อมแล้วส่งออกไปขายยังประเทศเพื่อนบ้าน หรือส่วนที่ซ่อมไม่ได้ก็จะนำไปแยกชิ้น รีไซเคิล ซึ่งซากอิเล็กทรอนิกส์ ดังกล่าวหากมีการคัดแยกไม่ถูกวิธีจะเป็นอันตรายได้ เพราะบางชนิดมีทั้งสารตะกั่ว สารหนู นิกเกิล โบรมีน เกิดผลกระทบต่อสุขภาพตั้งแต่มีอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ปวดหลัง ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และมีอาการทางสมอง เป็นต้น
นอกจากนี้ข้อมูลจากกรมควบคุมมลพิษ โดยโครงการพัฒนาแนวทางการประเมินซากผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เคยคาดการณ์ไว้ก่อนหน้านี้ว่าในปี 2564 จะมีการยายตัวของซากขยะอิเล็กทรอนิกส์สำคัญจำนวน 10 รายการ ประกอบด้วย โทรศัพท์มือถือและโทรศัพท์บ้าน,คอมพิวเตอร์,ทีวี,พัดลม,กล้องถ่ายรูปดิจิตอล,วีดีโอ,ตู้เย็น,เครื่องปรับอากาศ,เครื่องซักผ้า,ไมโครเวฟสูงขึ้นถึงระดับ 29-30 ล้านเครื่องต่อปี จากที่ปี 2561 มีจำนวน 26-27 ล้านเครื่องต่อปี และจากสถิติยังพบอีกว่าโทรศัพท์มือถือมีปริมาณซากอิเล็กทรอนิกส์มากที่สุด รองลงมาเป็นคอมพิวเตอร์ ทีวี พัดลม
-เตรียมออกประกาศบังคับใช้
สำหรับขั้นตอนหลังจากนี้ไปกระทรวงอุตสาหกรรมจะนำร่างที่เสนอผ่านครม.แล้ว มาออกประกาศเพื่อบังคับใช้ต่อไปในเร็วๆนี้ โดยประกาศฉบับนี้จะต้องออกมาสอดคล้องกับกระทรวงพาณิชย์ที่ครม.มีมติมอบหมายให้กระทรวงพาณิชย์ห้ามนำเข้าสินค้าที่เป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ดังกล่าวให้สอดคล้องกัน
จะเรียกว่าภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพิ่งตื่น!!!มาตรการล้อมคอกขยะอิเล็กทรอนิกส์!!!ก็ไม่น่าผิด เพราะปัญหาขยะล้นเมือง การคัดแยกขยะมีพิษ รวมถึงการบริหารจัดการขยะ ล้วนเป็นเรื่องเดิมที่รอวันแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน!
คอลัมน์ : Let Me Think
โดย : TATA007
