งานคุ้มครองผู้บริโภค งานใหญ่ครอบจักรวาลในหน่วยงานเล็กอย่าง “สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.)” อยู่ภายใต้สำนักนายกรัฐมนตรี ภารกิจไล่ตั้งแต่ตรวจฉลากสินค้าบนถังสังฆทาน ยันสู้กับอสังหาริมทรัพย์ หรือบริษัทรถยนต์ยักษ์ใหญ่ระดับโลก ภายใต้งบประมาณที่ถูกหั่นลงทุกปี
เป็นหนึ่งในภารกิจของรัฐบาล ที่ภาคประชาชนกำลังจับจ้องความเด็ดขาดเอาจริงเอาจังของ “เทวัญ ลิปตพัลลภ รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี” หลังได้รับมอบหมายให้กำกับดูแล สคบ. และประธานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (คคบ.) ในรัฐบาล “ประยุทธ์ 2”
ที่ผ่านมาผมเคยเห็นปรากฏการณ์ความฟิตในงานคุ้มครองผู้บริโภคของรัฐบาลมาหลายแบบ รมต.ประจำสำนักนายกฯ บางท่าน เรียกประชุม คคบ.ปีละ 2 ครั้ง ปรากฏข่าวกับการตรวจกระเช้าของขวัญปีใหม่ บางท่านฟิตจนข้าราชการสนุกกับงานไปด้วย
เทวัญ ลิปตพัลลภ
เพราะเรียกประชุมเกือบทุกเดือน ก็ทำให้การส่งเรื่องร้องทุกข์ของประชาชนได้รับการเยียวยาแก้ไขจำนวนมาก ก็ขึ้นอยู่กับสไตล์การทำงานของแต่ละคน
ที่เกริ่นมา ผมมีโอกาสไปนั่งฟังเจ้าหน้าที่ สคบ. ในพื้นที่พัทยา สะท้อนปัญหาของงานคุ้มครองผู้บริโภค ที่นับวันยิ่ง “เอาไม่อยู่” มีสารพัดหลากหลายปัญหา หนึ่งในนั้นเขาเล่าให้ฟังว่า ปี 2562 มีคดีที่มีผู้บริโภคร้องเรียนมายัง สคบ. มากที่สุดในเทศบาลเมืองพัทยา จังหวัดชลบุรี คือ คดีอสังหาริมทรัพย์ เพราะมีโครงการอาคารชุด-คอนโดมิเนียมเกิดขึ้นจำนวนมาก ปัจจุบันยังมีการขอใบอนุญาตก่อสร้างกว่า 500 ฉบับ และพบว่าแต่ละโครงการแอบแฝงโฆษณาเกินจริง
เจ้าหน้าที่เล่าให้ฟังและยกตัวอย่างว่า อย่างเช่นคอนโดมิเนียม จะมีป้าย หรือ ใบโบรชัวร์ ระบุว่า “EIA Approved” หมายความว่าผ่านการจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมหรือ อีไอเอ EIA ผ่านเรียบร้อยแล้ว แต่เมื่อเข้าไปตรวจสอบจริง ท้ายที่สุดก็ไม่มีการทำ EIA ตามที่กล่าวอ้างในโฆษณา ทำให้แนวโน้มอีก 2-3 ปีข้างหน้า คดีผู้บริโภคของพัทยาจะพุ่งสูงขึ้น โดยข้อร้องเรียนด้านอสังหาริมทรัพย์จะรั้งอันดับ 1 เพราะบริษัทผู้สร้าง ไม่ทำ EIA ให้เรียบร้อย เหมือนที่ลงไว้ในโฆษณา
ด้วยความที่เป็นเมืองใหญ่ ที่ไม่รู้ตรงไหนจะไปเหยียบเท้าใคร สิ่งที่สคบ.ทำได้ คือ รับเรื่องร้องเรียน ตรวจสอบ และประชาสัมพันธ์ให้ประชาชน หรือ ผู้บริโภคก่อนซื้อต้องตรวจสอบสัญญา เช่น ใบขออนุญาตมีเลขที่ชัดเจนหรือไม่ รวมถึงการทำ EIA เพราะหากไม่ทำ EIA ก็จะไม่ได้ใบอนุญาตให้ดำเนินการก่อสร้าง ตามพ.ร.บ.อาคารชุด
“สคบ.แนะนำให้ผู้บริโภค สอบถามอย่างชัดเจน ว่าโครงการเริ่มก่อสร้าง-เสร็จเมื่อไหร่ เพื่อป้องกันปัญหาที่ตามมา เพราะปัญหาอสังหาริมทรัพย์ ถือเป็นคดีหินที่มีการร้องเรียนเข้ามามากที่สุด หากตรวจสอบจะพบว่า มีหลายโครงการที่โฆษณาเกินจริง”
รมต.เทวัญ เคยให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนสายทำเนียบ ในช่วงเข้ามารับตำแหน่งใหม่ๆ ยืนยันหนักแน่นว่า “สคบ.ในยุคใหม่ที่ตัวเองกำกับดูแลจะทำให้ดี และขอให้รอดูว่าจะเป็นที่พึ่งของประชาชน และไม่ใช่เสือกระดาษแน่นอน แต่ขอเวลาทำงานก่อน”
ฟังท่านรมต.แล้วก็พอจะเบาใจได้กับภารกิจเพื่อผู้บริโภค แต่ก็ ต้องรอดูกันยาวๆ ว่าจะเข็นผลงานด้านนี้ออกมาได้ขนาดไหน เพราะว่ากันว่าทำงานแบบนี้ใช้พลังเยอะ เพราะมี “ตอ” อยู่ไม่น้อยเลยทีเดียว ทำดีก็ได้รับดอกไม้ชื่นชม ทำไม่ดีสะดุดก็เจอตอ ไม่เชื่อลองเริ่มที่พัทยาก่อนก็ได้
อินไซด์สนามข่าว โดย จีรพงษ์ ประเสริฐพลกรัง
หน้า 14 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3,498 วันที่ 22-24 สิงหาคม 2562