งานศิลป์แทนคำสอนพุทธศาสนา

งานจิตรกรรมต่างๆของช่างพื้นถิ่นในอดีต ได้รับแรงบันดาลใจจาก คำสอนในพุทธศาสนา อีกทั้ง คำบอกเล่า ต่างๆจากบรรพบุรุษจากรุ่นสู่รุ่น สืบเนื่องต่อกันมา ซึ่งสะท้อนคุณค่าแนวทางในการสร้างสรรค์ ผลงานจิตรกรรมบน ศาสนสถาน เพื่อใช้แทนคำสอน ให้เข้าใจได้โดยง่าย ข้าพเจ้า มีความสนใจและประทับใจ ในวิถีชีวิตพื้นถิ่น อีสาน ที่ได้สัมผัส จึงได้นำมาถ่ายทอดและสร้างงานจิตรกรรม  ที่แสดงความรู้สึกถึงความเป็นศิลปะพื้นถิ่น  ตามลักษณะการแสดงออกส่วนตัวของข้าพเจ้า  และให้เห็นถึงคุณค่าของจิตรกรรมที่เชื่อมโยงสัมพันธ์กับวัฒนธรรม ประเพณีท้องถิ่นไทย

ทั้งวรรณกรรมและจิตรกรรมต่างก็เป็นงานศิลปะที่เกิดจากสุนทรียะทางอารมณ์ของศิลปินผลงานศิลปะดังกล่าวยังมีความสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้ง วรรณกรรมเป็นบ่อเกิดของจิตรกรรมและ งานจิตรกรรมก็ให้แรงบันดาลใจนักประพันธ์สร้างงานวรรณกรรมขึ้นมาได้เช่นกัน ภาพจิตรกรรมฝาผนังอีสานกำเนิดขึ้นด้วยแรงบันดาลใจจากวรรณกรรมทางศาสนา ความเชื่อและความศรัทธาต่อศาสนาเป็นพลังจุดไฟให้ช่างแต้มสร้างสรรค์ผลงานเป็นพุทธบูชา ขณะเดียวกันช่างแต้มก็ไม่ละเลยที่จะถ่ายทอดความเป็นปุถุชน ที่ยังต้องการเสพความรื่นรมย์ ดังจะเห็นได้จากภาพชีวิตชาวบ้านที่แทรกอยู่บางส่วนขององค์ประกอบรวม

การรวมกันอยู่เป็นชุมชนนั้น บุคคลจะมีความแตกต่าง ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของอารมณ์ ความรู้สึกนึกคิด และความประพฤติที่ต่างกัน ย่อมก่อให้เกิดปัญหาอันไม่สามารถที่จะหลีกเลี่ยงได้ในการกระทบกระทั่งกัน  ดังนั้นมนุษย์ในสังคมนั้นๆย่อมเสาะแสวงหาเครื่องยึดเหนี่ยวผูกมัดให้ทุกคนได้อยู่รวมกันอย่างมีความสุข เช่น การตั้งกฎเกณฑ์กติกา ระเบียบข้อบังคับ  ขนบธรรมเนียม จารีตประเพณีขึ้นมา ให้ผู้คนในชุมชนได้ยึดถือและปฏิบัติ  และเป็นที่ยอมรับร่วมกันว่า สิ่งที่สามารถผูกมัดจิตใจของคนในชุมชนได้ดี คือ ศาสนา เพราะหลักคำสอนของศาสนาทุกศาสนา โดยแท้แล้ว สอนให้ทำดีละเว้นความชั่ว ศาสนาจึงเป็นเครื่องเหนี่ยวรั้งจิตใจมนุษย์ให้ทำแต่ความดี  

ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๙ ในดินแดนที่เป็นประเทศไทยเริ่มสร้างอาณาจักรขึ้นมา มีการสร้างผลงานศิลปกรรมที่ส่วนใหญ่จะมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนา กิจกรรมด้านศิลปกรรมได้เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของพุทธศาสนา เช่น พระพุทธปฏิมากร สิ่งก่อสร้าง ศาสนสถาน และจิตรกรรมฝาผนัง  เหล่านี้เป็นกิจกรรมที่เกิดจากความพากเพียรแก้ปัญหาอย่างเป็นลำดับขั้นตอน มีรูปแบบเหมาะสมสัมพันธ์กับวัตถุประสงค์สอดคล้องตามคติความเชื่อ การสร้างสรรค์สิ่งสวยงามตามความพึงพอใจ ซึ่งมีความหมายให้ดำรงอยู่ร่วมกับธรรมชาติแวดล้อมได้ และเป็นสิ่งแสดงถึงประสิทธิภาพความสามารถของชุมชนให้สามารถดำรงอยู่ได้อย่างเป็นปรกติสุข และในปัจจุบันภาพเขียนบนฝาผนังที่ได้พัฒนามาอยู่บนผนังโบสถ์ วิหาร ที่เป็นพุทธสถาน ก็ยังคงเป็นเนื้อหาที่ช่างเขียนสื่อสารกับชุมชนโดยตรงอีกทางหนึ่งโดยแสดงเนื้อหาสาระเกี่ยวกับคติธรรมในพุทธศาสนาเพื่อสร้างศรัทธาให้เกิดกับพุทธศาสนิกชนด้วยเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธประวัติ ปริศนาธรรม นิทานชาดก วรรณกรรมพื้นเมือง และประเพณีพื้นถิ่น ให้เป็นเครื่องยึดเหนี่ยว ผูกมัดจิตใจผู้คนในชุมชนได้ยึดถือในการอยู่รวมกันเป็นกฎกติกาทางสังคมให้ผู้คนได้ประพฤติปฏิบัติ ผ่านช่องทางของภาพเล่าเรื่องของช่างเขียน

จากที่กล่าวมา ช่างเขียนท้องถิ่นที่เป็นผู้สร้างสรรค์นั้นนอกจากทำหน้าที่เขียนภาพประดับตกแต่งตามคติความเชื่อทางศาสนาแล้ว ยังสะท้อนสภาพทางสังคมบอกเล่าเหตุการณ์บางอย่างในช่วงเวลานั้นๆ เพื่อให้ทราบแนวทางๆวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้วยการระบายสี ศาสนสถานของชุมชน มาใช้เป็นเครื่องมือสื่อสารสร้างความศรัทธา  และเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างจริยธรรม คุณธรรม  อีกทั้งยังเป็น แรงบันดาลใจที่ส่งอิทธิพลต่อชีวิต และ หล่อหลอมข้าพเจ้าให้มีความผูกพันกับพื้นถิ่นในการถ่ายทอดผลงานจิตรกรรมเพื่อสื่อสารกับสังคมในปัจจุบันและถ่ายทอดสู่อนาคต

อิทธิพล พัฒรชนม์ ศิลปิน เป็นชาวกรุงเทพฯ โดยกำเนิด เติบโตที่ย่านดอนเมือง เคยมีลานวิ่งเล่นเป็นลานวัด 3 วัด ใกล้ๆบ้าน ได้แก่ วัดสีกัน ,วัดเวฬุวนาราม และวัดดอนเมือง ภาพจำในวัยเด็ก มีผลทำให้ผลงานศิลปะของนับตั้งแต่ครั้งที่ยังเป็นศึกษา คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ ม.ศิลปากร มีเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนามาโดยตลอด โดยเฉพาะประเพณีและวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นภายในรั้ววัดและรอบๆวัด 

วิถีชีวิต  วัฒนธรรม  ประเพณีอันดีงาม ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตนทั้งที่คงอยู่หรือภาพบันทึกต่างๆบนศาสนสถาน ด้วยฝีมือช่างพื้นบ้าน  สามารถเป็นแรงบันดาลใจ และนำมาสร้างสรรค์งานจิตรกรรมไทยในยุคปัจจุบัน  อีกทั้งยังแสดงความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาในรูปแบบใหม่เฉพาะตนที่ยังคงลักษณะพื้นถิ่นของไทย

 ชื่อ : อิทธิพล  พัฒรชนม์
เกิด : 28 พฤศจิกายน 2522
ที่อยู่ปัจจุบัน : 110/232 ม.ชันพฤกษ์2  ซ.คุ้มเกล้า12
แขวงแสนแสบ เขตมีนบุรี กรุงเทพฯ 10510.  
โทร 0-2050-4142, 09-3909-4539

การศึกษา : คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

นิทรรศการเดี่ยว

2546 -      สงบ - ศรัทธา  ณ.ร้านหนังสือเดินทาง   กรุงเทพฯ
2547 -      ความสงบ ณ. ร้าน  Hemlock กรุงเทพฯ
2553 -      อิทธิพล แห่ง ศรัทธา ณ.หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
2557 -      ฮูปแต้มเลย ณ.หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
2558 -      ฮูปแต้ม..เลยไปน่าน ณ.หอศิลป์ริมน่าน จ.น่าน
2560 -      ฮัก แฮงแฮง ณ.พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป์
        -      อีสาน ตะมุตะมิ ณ.มินิแกลลอรี่ JJmall กรุงเทพฯ

2562 -      Surprire Exhibition ณ. Trendy mini gallery JJmall กรุงเทพฯ
 
การแสดงงาน

2538 -      นิทรรศการศิลปกรรม  ยุวพัฒน์ ครั้งที่ 2
2539 -      นิทรรศการนักศึกษา  วิทยาลัย อาชีวศึกษา เสาวภา
2540 -      นิทรรศการนักศึกษา  วิทยาลัย อาชีวศึกษา เสาวภา
2541 -      นิทรรศการนักศึกษา  วิทยาลัย ช่างศิลป กรมศิลปากร
2542 -      นิทรรศการศิลปกรรม  เทิดพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ครั้งที่ 4-8,10
2543 -      นิทรรศการนักศึกษา  ภาควิชา ศิลปะไทย ในงานวันดอกไม้บานอร่ามสวนหลวง
        -      นิทรรศการนักศึกษา คณะศิลปวิจิตร  สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ครั้งที่ 1 ณ.ศูนย์สังคีตศิลป์
        -      นิทรรศการ รางวัล ล็อตเตอรี่อาร์ต อวอร์ด ครั้งที่ 2
        -      นิทรรศการนักศึกษา  คณะศิลปวิจิตร สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ เนื่องในงาน วันมรดกโลก  ณ.พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ จ.อยุธยา
        -      นิทรรศการ วันไหว้ครูศิลปะ วิทยาลัย ช่างศิลป กรมศิลปากร
        -      นิทรรศการ จิตรกรรมบัวหลวง ครั้งที่  25,26,29,30,31,35-37
2545 -      นิทรรศการ  ศิลปะไทย  สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กรมศิลปากร
        -      นิทรรศการ  ซึ้งกับเส้น เล่นกับสี ณ.ชัยศรีอาร์ต แอนด์ แกลอรี่
        -      นิทรรศการ เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
        -      นิทรรศการ ในหลวงในหัวใจศิลปิน
2547 -      นิทรรศการ 5 ทศวรรษ มหกรรมศิลปะศึกษา-ช่างศิลป
        -      นิทรรศการภาพลายเส้นชุด “ เส้นสาย ลายสี 72พรรษามหาราชินี ”  
2548 -      นิทรรศการ 60 ปีเย็นศิระเพราะพระบริบาล
2549 -      นิทรรศการ  ศิริราชรวมใจศิลปิน ถวายพระพรครองศิริราชสมบัติครบ 60 ปี
        -      นิทรรศการ  ความงามที่แตกต่างสู่จิตวิญญาณตะวันออก ณ. นัมเบอร์วัน แกลอรี่ กรุงเทพฯ
        -      นิทรรศการ ศิลปินกับความประทับใจต่อในหลวง
2550 -      นิทรรศการจิตรกรรมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550  
2551 -      นิทรรศการ จิตรกรรมต้นแบบภาพปักไทยครั้งที่ 2  โดยมูลนิธิส่งเสริม ศิลปาชีพ   ในสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ
2553 -      นิทรรศการภาพวาดเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวโรกาส 60 ปี ราชาภิเษกสมรส ณ.โรงพยาบาล ศิริราช
        -      นิทรรศการมหกรรมศิลปศึกษา-ช่างศิลป 2553
2554 -      นิทรรศการจิตรกรไทยรักในหลวง โดยกลุ่มจิตรกรไทย
        -      นิทรรศการ84พรรษา ธรรมราชาประชาธิปไตย
2555 -      นิทรรศการศิลปกรรม ปตท.ครั้งที่27 “บ้านสีเขียว โลกสีเขียว”
        -      นิทรรศการกลุ่มจิตรกรไทย ร่วมกับมูลนิธิ สืบ นาคะเสถียร
        -      นิทรรศการแสดงผลงานศิลปกรรมเนื่องในโอกาสครบรอบ 36 ปี ภาควิชาศิลปไทย คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร
        -      นิทรรศการนำสิ่งที่ดีสู่ชีวิต 2555    
2556 -      นิทรรศการ ใจกลางป่า ป่ากลางใจ โครงการร่วมรำลึก 22 ปี  สืบ นาคะเสถียร  โดยกลุ่มจิตรกรไทย
        -      นิทรรศการ ประมูลผลงานศิลปะ จากล้านนาสู่พุทธคยา ครั้งที่ 2 จ. เชียงใหม่
        -      นิทรรศการ “อัตลักษณ์8” ณ. ศุภโชค ดิ อาร์ตเซ็นเตอร์
        -      นิทรรศการ “มองสิงห์ สร้างศิลป์”    
2557 -     นิทรรศการ ศิลปะไทยร่วมสมัย ครั้งที่1 ริเวอร์ซิตี้  
        -     นิทรรศการ จิตรกรรมบัวหลวง ครั้งที่36
        -     นิทรรศการ พุทธศิลป์ในจินตนาการ ครั้งที่3
        -     นิทรรศการ ศิลปกรรมกรุงไทย ครั้งที่ 1 หอศิลป์กรุงไทย
2558 -     โครงการปฏิบัติการทางทัศนศิลป์และนิทรรศการนานาชาติ ครั้งที่10 ณ. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตเพาะช่าง
        -     บรรยายเรื่องจิตรกรรมวัดโพธิ์ชัย บ้านนาบอน ณ. คณะสถาปัตย์ ฯ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  
        -     นิทรรศการ ทรรศนะ-ไทย กลุ่มศิลปะไทย ณ.หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย          
2559 -    โครงการปฏิบัติการทางทัศนศิลป์และนิทรรศการนานาชาติ ครั้งที่11 ณ.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตเพาะช่าง    
        -     นิทรรศการ จริยศิลป์ วิศิษฎศิลปิน สยามบรมราชกุมารี โดย กลุ่มจิตรกรไทย
        -     นิทรรศการ “ออมศิลป์ ถิ่นไทย” โดยธนาคารออมสิน
        -     นิทรรศการ  รวมศิลป์ ส่งเสริม เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
2560 -     บรรยาย เรื่องจิตรกรรมไทยพื้นโบราณ ณ.วิทยาลัยช่างศิลป
        -     นิทรรศการโครงการจิตรกรรมไทยพื้นแบบประเพณีวันสถาปนาโรงเรียนศิลปศึกษา-ช่างศิลป ครบรอบ 65ปี
        -     นิทรรศการ ศิลปกรรมช้างเผือกครั้งที่6  ณ.หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
        -     นิทรรศการ 100 พุทธะปฏิมา ณ.RCB Galleria RIVER CITY
        -     บรรยายเรื่องจิตรกรรมพื้นถิ่นเฉพาะตัว ม.เทคโนโลยีราชมงคลฯ ธัญบุรี
        -     นิทรรศการ ธ สถิตในดวงใจไทยนิรันดร์ ณ.สนามกอล์ฟ แหลมฉบัง อินเตอร์เนชั่นแนล คันทรี คลับ            
        -     นิทรรศการ ราชธานีแห่งศิลปะ ณ.เซนทรัลพลาซ่า จ.อุบลราชธานี
2561 -     นิทรรศการความงามที่แตกต่างสู่จิตวิญญาณตะวันออก 2 ณ. สาทร11 อาร์ต สเปซ กรุงเทพ                       
        -     นิทรรศการ นางใน ณ.333 แกลลอรี่ ริเวอร์ซิตี้ และ Sherbet สุขุมวิท กรุงเทพฯ
        -     นิทรรศการประสบการณ์ สู่ปรากฏการณ์โดย กลุ่มจิตรกรไทย ณ.หอศิลป์     กรุงเทพฯ  
        -     ร่วมworkshop และแสดงผลงานในโครงการปฏิบัติงานเขียนภาพจิตรกรรมรามเกียรติ์ไทย-อินเดีย ณ.วิทยาลัยช่างศิลป กรุงเทพฯ