10 วิธี สร้างความสุขง่ายๆให้ชีวิตฟิน
รู้กันหรือไม่ว่า ทุกวันที่ 20 มีนาคมของปี เป็น "วันความสุขสากล"
วันนี้ รพ.จิตเวชนครราชสีมา ได้นำเสนอผลวิจัยต่างประเทศ ที่พูดถึงปัจจัยกำหนดระดับความสุขคนเรา 30-40% มาจากวิธีคิดของเราเองและกิจกรรมที่เลือกทำ ซึ่งสามารถปฏิบัติได้เองง่าย ๆ 10 วิธี ที่ใครๆ ก็ทำได้ และทำได้ทุกวัน นั่นก็คือ "การยิ้ม"
...ใช่ "ยิ้ม" เพียงอย่างเดียวนี่แหละ ที่ผลวิจัยทั่วโลกยืนยันตรงกันว่า ให้ผลดี สมองจะหลั่งสารแห่งความสุขออกมา รู้สึกผ่อนคลาย สุขสบาย
นายแพทย์กิตต์กวี โพธิ์โน ผู้อำนวยการโรงพยาบาล(รพ.)จิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์ จ.นครราชสีมา ให้สัมภาษณ์ว่า วันที่ 20 มีนาคม ทุกปี เป็นวันความสุขสากล ซึ่งเป็นความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ที่คอยผลักดันให้เราทำสิ่งต่าง ๆ โดยหวังว่าตนเองจะมีความสุขมากขึ้น ผลการศึกษาในต่างประเทศพบว่าปัจจัยที่กำหนดระดับความสุขของคนเรา มี 3 ปัจจัยหลัก ปัจจัยแรกมาจากพันธุกรรม ซึ่งค่อนข้างจะมีความคงที่ ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นในชีวิต ทั้งดีหรือร้าย เช่น ถูกล็อตเตอรี่ ได้เลื่อนขั้นเงินเดือน ความสุขเหล่านี้เกิดขึ้นแค่ชั่วคราว จากนั้นก็จะค่อย ๆ ปรับลดลงมาอยู่ในระดับเดิม หรือในกรณีมีเหตุร้ายเกิดขึ้นในชีวิต ก็จะมีผลทำให้ระดับความสุขลดลงจากเดิมชั่วคราว จากนั้นระดับความสุขก็จะค่อย ๆ ไต่ละดับขึ้นมาสู่ระดับเดิมในแต่ละบุคคล ซึ่งเทียบได้กับความพึงพอใจของแต่ละบุคคล ที่มีพัฒนาการมาตั้งแต่ยังเล็ก
ปัจจัยที่ 2 มาจากวิธีคิดของเราเองและกิจกรรมที่เลือกทำ เป็นปัจจัยที่อยู่ภายใต้การควบคุมของเราเอง เป็นรูปแบบชีวิตที่เราเลือกโดยตั้งใจ เช่น การมองโลกในแง่ดี การมีวิธีแก้ปัญหาเชิงรุก การให้เวลาครอบครัว เป็นต้น ปัจจัยนี้มีส่วนกำหนดระดับความสุขถึง 35-40%
ปัจจัยที่ 3 คือ ปัจจัยภายนอก ได้แก่ สถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิต เช่น ฐานะยากจน รวย ความหล่อ ความสวย การขึ้นเงินเดือน อกหัก เป็นต้น มีส่วนกำหนดระดับความสุขได้ประมาณ 10-15%
ดังนั้น ในการพัฒนาระดับความสุขให้ตัวเรา หลักใหญ่คือการให้ความสำคัญที่ปัจจัยภายในตัวเรา คือความคิดและกิจกรรมที่เราเลือกทำ ซึ่งจะเป็นการสร้างคุณภาพให้จิตใจดี มีข้อแนะนำให้ปฏิบัติ 10 วิธีง่าย ๆ ประชาชนทุกวัย ทุกสถานะ สามารถทำได้ ดังต่อไปนี้
1.ออกกำลังกาย วันละ 30 นาที อย่างน้อย 3 ครั้งต่อสัปดาห์
2. ก่อนเข้านอนทุกคืน ลองทบทวนสิ่งดี ๆ อะไรก็ได้ที่เกิดขึ้นในชีวิตด้วยความรู้สึกขอบคุณ อย่างน้อยวันละ 5 เรื่อง
3. ให้เวลาพูดคุย รับฟังคู่ครอง หรือเพื่อนสนิท ทุกสัปดาห์ อย่างน้อย 1 ชั่วโมง โดยไม่มีใครมาขัดจังหวะหรือรบกวน
4. ปลูกต้นไม้ต้นเล็ก ๆ เช่นไม้ประดับ ตั้งไว้บนโต๊ะหรือในกระถางก็ได้ แล้วดูแลรักษาให้ดี
5. ลดเวลาดูทีวีลงครึ่งหนึ่ง
6. หาโอกาสคุยกับเพื่อนฝูงที่ห่างกันไป แล้วลองนัดหมายพบเจอกันบ้าง
7.หัวเราะให้มาก ๆ และนานพอทุกวัน
8. ส่งยิ้มทักทายคนที่ไม่รู้จัก อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
9. ใส่ใจดูแลตัวเองทุกวัน ลองใช้เวลาทำบางสิ่งที่สร้างความเพลิดเพลินให้ตัวเอง
10. ลองฝึกตัวเองให้เป็นผู้ให้ ปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยความใส่ใจ มอบสิ่งดี ๆ ให้แก่คนอื่นบ้าง ซึ่งสามารถทำได้ทุกวัย ทุกสถานะ และทำได้ทุกวัน
ขอย้ำอีกครั้งว่า ทั้งหมดทั้งมวลของการสร้างความสุขให้กับตัวเราเอง ทำได้ง่ายๆ เพียงแค่ "ยิ้ม" เพราะ "ยิ้ม"ให้ผลดีมาก ผลงานวิจัยทั่วโลกยืนยันตรงกันว่าเมื่อคนเรายิ้ม จะส่งผลให้สมองหลั่งสารเคมีที่มีชื่อว่าเอ็นดอร์ฟิน (Endorphin) ซึ่งเป็นสารแห่งความสุขออกมา จะทำให้มีความรู้สึกสุขสบายและผ่อนคลาย และยังมีการศึกษาต่อไปอีก แม้กระทั่ง การฝืนใจยิ้มขณะมีทุกข์ใจก็ตาม ปรากฏว่าสารตัวนี้ก็หลั่งออกมาเช่นกัน ซึ่งที่โรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาฯ มีนโยบายส่งเสริมให้บุคลากรทุกระดับที่มีทั้งหมด 366 คน มีความสุขทุกมิติ เช่น กาย จิต การเงิน เป็นต้น
สนองนโยบายกรมสุขภาพจิตและกระทรวงสาธารณสุข เช่น จัดพิธีตักบาตรทุกวันที่ 13 ของเดือน ออกกำลังกายทุกวันพุธ ปลูกผักปลอดสารพิษ เป็นต้น เมื่อบุคลากรมีความสุข จะสะท้อนออกมาที่คุณภาพบริการผู้ป่วยและญาติดี ส่วนการดูแลผู้ป่วยจิตเวชที่อาการดีขึ้น จะเน้นการฟื้นฟูทางจิตใจและสังคมโดยกระตุ้นให้ผู้ป่วยยิ้มมากขึ้นเพื่อเป็นสะพานสร้างสัมพันธภาพ ผู้ป่วยจะรู้สึกดีและฟื้นตัวได้เร็วยิ่งขึ้น
