ออกกฎเหล็กคุมซื้อขาย "ข้าวจีทูจี" ... เอกชนเชียร์! ตีกันนักการเมือง-ข้าราชการทุจริต
กรมการค้าต่างประเทศออกแนวทางปฏิบัติการเจรจาและทำสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ กำหนดหลักเกณฑ์-เงื่อนไขชัด ผู้ซื้อต้องเป็นหน่วยงานที่รัฐบาลรับรอง จ่ายเงินระหว่างประเทศ ข้าวต้องมีการส่งออกไปจริง มั่นใจสร้างความโปร่งใส เอกชนเชียร์ปิดทางนักการเมือง-ข้าราชการทุจริต
นายอดุลย์ โชตินิสากรณ์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ขณะนี้ กรมฯ ได้ออกแนวทางปฏิบัติในการเจรจาและการทำสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) สำหรับข้าราชการประจำใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานในอนาคต ตามที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้กำหนดให้มีการจัดทำมาตรการป้องกันการทุจริตกรณีการค้าระหว่างประเทศแบบรัฐต่อรัฐจากโครงการรับจำนำข้าว และการระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ โดยได้มีการนำเสนอให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) พิจารณา และ ครม. ได้ให้ความเห็นชอบแนวทางปฏิบัติตามที่กระทรวงพาณิชย์เสนอเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
[caption id="attachment_383289" align="aligncenter" width="503"]
นายอดุลย์ โชตินิสากรณ์[/caption]
กรมเชื่อมั่นว่า แนวทางปฏิบัติดังกล่าวจะเป็นหลักในการทำงานและสร้างความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการของกรมฯ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้เป็นอย่างดี และจะทำให้การซื้อขายข้าวจีทูจีที่จะเกิดขึ้นในอนาคต มีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และป้องกันปัญหาการทุจริตที่อาจจะเกิดขึ้น
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาไทยมีการซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ หรือ จีทูจี กับ 3 ประเทศหลัก ประกอบด้วย จีน โดยทำการซื้อขายผ่านหน่วยงานรัฐอย่าง 'คอปโก้' ซึ่งอยู่ภายใต้กระทรวงพาณิชย์ของจีน โดยมีการลงนามซื้อขายข้าว 1 ล้านตัน ซึ่งปัจจุบันอยู่ระหว่างการเจรจาซื้อขายข้าวในแสนตันที่ 8 คาดจะได้ข้อสรุปภายใน 1-2 เดือนนี้ นอกจากนี้ ยังมีจีทูจีกับรัฐบาลฟิลิปปินส์ผ่านหน่วยงานที่เรียกว่า 'เอ็นเอฟเอ' ซึ่งปีที่ผ่านมา ผู้ส่งออกข้าวไทยสามารถชนะการประมูลขายข้าวที่รัฐบาลฟิลิปปินส์นำออกมาประมูล รวมปริมาณ 3.32 แสนตัน ส่วนอินโดนีเซีย ที่มีรัฐบาลอินโดนีเซียแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนในการซื้อขายข้าวอย่าง 'บูลอค' ที่มีการซื้อขายข้าวระกว่างรัฐบาลไทยกับอินโดนีเซียหลายแสนตันในปีที่ผ่านมา ส่วนปีนี้คาดว่า ทั้งอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์จะชะลอการนำเข้าข้าว เนื่องจากมีการสต็อกข้าวไว้ตั้งแต่ปี 2561 แล้ว
นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า แนวทางข้างต้นเป็นเรื่องที่ดี เพราะปกติการซื้อแบบจีทูจีนั้น หน่วยงานที่จะมาซื้อกับไทยควรได้รับมอบหมายจากรัฐบาลของประเทศนั้น ๆ ไม่ใช่หน่วยงานรัฐวิสาหกิจเหมือนในอดีต รวมไปถึงการชำระเงิน ต้องเป็นการชำระเงินระหว่างประเทศ โดยไม่จำเป็นต้องเป็นการเปิด Letter of Credit (L/C) เพียงอย่างเดียว เป็นเรื่องที่ดีที่จะไม่ต้องมีการจ่ายหน้าคลังเหมือนในอดีต ซึ่งเมื่อก่อนอาจจะไม่มีกฎเกณฑ์ที่เข้มงวด ส่งผลให้เจ้าหน้าที่รัฐที่จะร่วมมือกับนักการเมืองใช้ช่องโหว่ตรงนี้ในการหาประโยชน์ แต่หากกระทรวงพาณิชย์มีแนวทางปิดช่องโหว่นี้ก็เป็นเรื่องที่ดี
"ในวงการค้าข้าว เราจะรู้กันอยู่แล้วว่า หน่วยงานไหนเป็นหน่วยงานของภาครัฐ แต่ถ้ามาเป็นแบบรัฐวิสาหกิจถือว่าไม่ใช่มาจากรัฐบาลเหมือนในอดีตที่ผ่านมา ซึ่งการที่กระทรวงออกแนวทางมาเป็นเรื่องที่ถูกต้อง เป็นการป้องกันไม่ให้นักการเมืองหรือข้าราชการที่รับใช้การเมืองอาศัยช่องโหว่ทำการทุจริต ซึ่งการที่ระบุชัดเจนว่า ต้องเป็นหน่วยงานรัฐเท่านั้นที่จะทำสัญญาซื้อขายข้าว ถือเป็นการตัดวงจรที่จะมีการทุจริตออกไปได้ ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพราะในอดีตยังไม่มีการออกแนวทาง ทำได้จริงหรือไม่ มองว่าน่าจะทำได้ในแง่ของการระบายแบบจีทูจี แต่ถ้าเป็นการระบายแบบอื่นก็ต้องว่าเป็นกรณีไป"
นายอดุลย์ โชตินิสากรณ์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ขณะนี้ กรมฯ ได้ออกแนวทางปฏิบัติในการเจรจาและการทำสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) สำหรับข้าราชการประจำใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานในอนาคต ตามที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้กำหนดให้มีการจัดทำมาตรการป้องกันการทุจริตกรณีการค้าระหว่างประเทศแบบรัฐต่อรัฐจากโครงการรับจำนำข้าว และการระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ โดยได้มีการนำเสนอให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) พิจารณา และ ครม. ได้ให้ความเห็นชอบแนวทางปฏิบัติตามที่กระทรวงพาณิชย์เสนอเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
[caption id="attachment_383289" align="aligncenter" width="503"]
กรมเชื่อมั่นว่า แนวทางปฏิบัติดังกล่าวจะเป็นหลักในการทำงานและสร้างความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการของกรมฯ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้เป็นอย่างดี และจะทำให้การซื้อขายข้าวจีทูจีที่จะเกิดขึ้นในอนาคต มีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และป้องกันปัญหาการทุจริตที่อาจจะเกิดขึ้น
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาไทยมีการซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ หรือ จีทูจี กับ 3 ประเทศหลัก ประกอบด้วย จีน โดยทำการซื้อขายผ่านหน่วยงานรัฐอย่าง 'คอปโก้' ซึ่งอยู่ภายใต้กระทรวงพาณิชย์ของจีน โดยมีการลงนามซื้อขายข้าว 1 ล้านตัน ซึ่งปัจจุบันอยู่ระหว่างการเจรจาซื้อขายข้าวในแสนตันที่ 8 คาดจะได้ข้อสรุปภายใน 1-2 เดือนนี้ นอกจากนี้ ยังมีจีทูจีกับรัฐบาลฟิลิปปินส์ผ่านหน่วยงานที่เรียกว่า 'เอ็นเอฟเอ' ซึ่งปีที่ผ่านมา ผู้ส่งออกข้าวไทยสามารถชนะการประมูลขายข้าวที่รัฐบาลฟิลิปปินส์นำออกมาประมูล รวมปริมาณ 3.32 แสนตัน ส่วนอินโดนีเซีย ที่มีรัฐบาลอินโดนีเซียแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนในการซื้อขายข้าวอย่าง 'บูลอค' ที่มีการซื้อขายข้าวระกว่างรัฐบาลไทยกับอินโดนีเซียหลายแสนตันในปีที่ผ่านมา ส่วนปีนี้คาดว่า ทั้งอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์จะชะลอการนำเข้าข้าว เนื่องจากมีการสต็อกข้าวไว้ตั้งแต่ปี 2561 แล้ว
นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า แนวทางข้างต้นเป็นเรื่องที่ดี เพราะปกติการซื้อแบบจีทูจีนั้น หน่วยงานที่จะมาซื้อกับไทยควรได้รับมอบหมายจากรัฐบาลของประเทศนั้น ๆ ไม่ใช่หน่วยงานรัฐวิสาหกิจเหมือนในอดีต รวมไปถึงการชำระเงิน ต้องเป็นการชำระเงินระหว่างประเทศ โดยไม่จำเป็นต้องเป็นการเปิด Letter of Credit (L/C) เพียงอย่างเดียว เป็นเรื่องที่ดีที่จะไม่ต้องมีการจ่ายหน้าคลังเหมือนในอดีต ซึ่งเมื่อก่อนอาจจะไม่มีกฎเกณฑ์ที่เข้มงวด ส่งผลให้เจ้าหน้าที่รัฐที่จะร่วมมือกับนักการเมืองใช้ช่องโหว่ตรงนี้ในการหาประโยชน์ แต่หากกระทรวงพาณิชย์มีแนวทางปิดช่องโหว่นี้ก็เป็นเรื่องที่ดี
"ในวงการค้าข้าว เราจะรู้กันอยู่แล้วว่า หน่วยงานไหนเป็นหน่วยงานของภาครัฐ แต่ถ้ามาเป็นแบบรัฐวิสาหกิจถือว่าไม่ใช่มาจากรัฐบาลเหมือนในอดีตที่ผ่านมา ซึ่งการที่กระทรวงออกแนวทางมาเป็นเรื่องที่ถูกต้อง เป็นการป้องกันไม่ให้นักการเมืองหรือข้าราชการที่รับใช้การเมืองอาศัยช่องโหว่ทำการทุจริต ซึ่งการที่ระบุชัดเจนว่า ต้องเป็นหน่วยงานรัฐเท่านั้นที่จะทำสัญญาซื้อขายข้าว ถือเป็นการตัดวงจรที่จะมีการทุจริตออกไปได้ ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพราะในอดีตยังไม่มีการออกแนวทาง ทำได้จริงหรือไม่ มองว่าน่าจะทำได้ในแง่ของการระบายแบบจีทูจี แต่ถ้าเป็นการระบายแบบอื่นก็ต้องว่าเป็นกรณีไป"
