'กรมทรัพย์สินทางปัญญา' ยัน! เร่งหาวิธีเคลียร์ 7 คำขอจดสิทธิบัตร "กัญชา"
'กรมทรัพย์สินทางปัญญา' ยัน! เดินหน้าหาวิธีที่เหมาะสมในการเคลียร์คำขอจดสิทธิบัตร "กัญชา" อีก 7 คำขอที่ค้างอยู่ เตรียมหารือในระดับนโยบายอีกครั้ง รับจะนำข้อเสนอไปปรับปรุงแก้ไขกฎหมาย เพื่อป้องกันการตีความในอนาคต
น.ส.จิตติมา ศรีถาพร ผู้อำนวยการ สำนักกฎหมาย กรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยถึงผลการประชุมร่วมกับภาคประชาสังคมในประเด็นข้อกฎหมายเกี่ยวกับการจดสิทธิบัตรกัญชา ว่า กรมฯ ยืนยันกับภาคประชาสังคม ว่า กำลังจะหาวิธีการที่เหมาะสมในการดำเนินการกับคำขอจดสิทธิบัตรที่มีสารสกัดจากกัญชาที่มีสารสกัดจากกัญชาเป็นองค์ประกอบที่เหลืออยู่อีก 7 คำขอ โดยจะนำข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะของภาคเอกชนมาประกอบการพิจารณาด้วย แต่การดำเนินการจะต้องหารือในระดับนโยบายกับ นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ก่อน และการดำเนินการจะต้องไม่กระทบกับคำขอจดสิทธิบัตรอื่น ๆ ที่มีอยู่ด้วย
[caption id="attachment_376252" align="aligncenter" width="503"]
น.ส.จิตติมา ศรีถาพร ผู้อำนวยการ สำนักกฎหมาย กรมทรัพย์สินทางปัญญา[/caption]
"ในการหารือครั้งนี้ มีความเข้าใจตรงกันมากขึ้นและข้อเสนอจากภาคประชาสังคมที่ให้ความเห็นในด้านกฎหมายหลาย ๆ เรื่อง กรมฯ จะนำไปใช้ประกอบการพิจารณาปรับปรุงแก้ไขกฎหมายไม่ให้มีการตีความอีกในอนาคต แต่ในการหารือ กรมฯ ได้ยืนยันว่า ในการพิจารณาในเรื่องนี้ได้ยึดหลักของกฎหมายและยึดหลักสากล" น.ส.จิตติมา กล่าว
ส่วนในประเด็นที่ภาคประชาสังคมมีข้อสงสัยในเรื่องการตีความมาตรา 9 (5) ที่ไม่ให้รับจดสิทธิบัตรหากเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือ ศีลธรรมอันดี อนามัย และสวัสดิภาพของประชาชน แล้วทำไมกรมฯ ถึงไม่ปฏิเสธคำขอไป ซึ่งกรมฯ ได้ชี้แจงว่า ประเด็นนี้มีคำวินิจฉัยของศาลฎีกาให้นำความตกลงระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคีอยู่มาใช้ คือ ความตกลงว่าด้วยทรัพย์สินทางปัญญา (TRIPs) ภายใต้องค์การการค้าโลก (WTO) มาปรับใช้
ทั้งนี้ ประเด็นความตกลง TRIPs ข้อ 27.2 ระบุว่า การพิจารณาจะต้องมองถึงวัตถุประสงค์ของสิ่งประดิษฐ์และประโยชน์เชิงพาณิชย์ด้วย ไม่ใช่มองแค่ว่าจะขัดกับมาตรา 9 (5) เพียงอย่างเดียวไม่ได้ เพราะสิ่งประดิษฐ์ที่นำมาจดสิทธิบัตรอย่าง "สารประกอบระเบิด" สามารถนำไปทำเป็นปุ๋ยได้ ขอรับการคุ้มครองได้ สารสกัดจากกัญชาก็เช่นเดียวกัน หากนำมาทำเป็นยาก็ขอรับการคุ้มครองได้ จะปฏิเสธคำขอแบบนี้ไม่ได้ และหลาย ๆ ประเทศ เช่น อินเดีย สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ก็ยึดหลักเดียวกันนี้ ส่วน 'บราซิล' ที่ภาคประชาสังคมแจ้งว่า ไม่รับจดเลยนั้น กรมฯ ไม่มีฐานข้อมูลในเรื่องนี้ แต่ก็รับที่จะนำไปใช้ประกอบการพิจารณา
สำหรับสถานการณ์ล่าสุดของคำขอจดสิทธิบัตรที่มีสารสกัดจากกัญชา หรือ มีสารสกัดจากกัญชาเป็นองค์ประกอบ มี 3 คำขอ ได้ละทิ้งไปแล้ว 4 คำขอ ได้ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ และได้ปฏิเสธคำขอไปแล้ว 3 คำขอ เหลืออีก 1 คำขอที่อยู่ระหว่างการตรวจสอบ หากพบว่า ไม่เป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ก็จะสั่งยกเลิกต่อไป และอีก 6 คำขอ ประกาศโฆษณาแล้ว แต่ผู้ยื่นยังไม่ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ ซึ่งหากยื่นมาแล้ว กรมฯ ก็จะดำเนินการตามขั้นตอนต่อไป โดยกรมฯ ยืนยันว่า ไม่ทราบคำขอที่เหลือ 7 คำขอ (คำขอที่ได้ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ที่ค้างอยู่ 1 คำขอ และคำขอที่ประกาศโฆษณา แต่ยังไม่ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ 6 คำขอ) เป็นคำขอของบริษัทเดียวกัน เพราะกรมฯ ตรวจสอบตามระบบ
น.ส.จิตติมา ศรีถาพร ผู้อำนวยการ สำนักกฎหมาย กรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยถึงผลการประชุมร่วมกับภาคประชาสังคมในประเด็นข้อกฎหมายเกี่ยวกับการจดสิทธิบัตรกัญชา ว่า กรมฯ ยืนยันกับภาคประชาสังคม ว่า กำลังจะหาวิธีการที่เหมาะสมในการดำเนินการกับคำขอจดสิทธิบัตรที่มีสารสกัดจากกัญชาที่มีสารสกัดจากกัญชาเป็นองค์ประกอบที่เหลืออยู่อีก 7 คำขอ โดยจะนำข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะของภาคเอกชนมาประกอบการพิจารณาด้วย แต่การดำเนินการจะต้องหารือในระดับนโยบายกับ นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ก่อน และการดำเนินการจะต้องไม่กระทบกับคำขอจดสิทธิบัตรอื่น ๆ ที่มีอยู่ด้วย
[caption id="attachment_376252" align="aligncenter" width="503"]
"ในการหารือครั้งนี้ มีความเข้าใจตรงกันมากขึ้นและข้อเสนอจากภาคประชาสังคมที่ให้ความเห็นในด้านกฎหมายหลาย ๆ เรื่อง กรมฯ จะนำไปใช้ประกอบการพิจารณาปรับปรุงแก้ไขกฎหมายไม่ให้มีการตีความอีกในอนาคต แต่ในการหารือ กรมฯ ได้ยืนยันว่า ในการพิจารณาในเรื่องนี้ได้ยึดหลักของกฎหมายและยึดหลักสากล" น.ส.จิตติมา กล่าว
ส่วนในประเด็นที่ภาคประชาสังคมมีข้อสงสัยในเรื่องการตีความมาตรา 9 (5) ที่ไม่ให้รับจดสิทธิบัตรหากเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือ ศีลธรรมอันดี อนามัย และสวัสดิภาพของประชาชน แล้วทำไมกรมฯ ถึงไม่ปฏิเสธคำขอไป ซึ่งกรมฯ ได้ชี้แจงว่า ประเด็นนี้มีคำวินิจฉัยของศาลฎีกาให้นำความตกลงระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคีอยู่มาใช้ คือ ความตกลงว่าด้วยทรัพย์สินทางปัญญา (TRIPs) ภายใต้องค์การการค้าโลก (WTO) มาปรับใช้
ทั้งนี้ ประเด็นความตกลง TRIPs ข้อ 27.2 ระบุว่า การพิจารณาจะต้องมองถึงวัตถุประสงค์ของสิ่งประดิษฐ์และประโยชน์เชิงพาณิชย์ด้วย ไม่ใช่มองแค่ว่าจะขัดกับมาตรา 9 (5) เพียงอย่างเดียวไม่ได้ เพราะสิ่งประดิษฐ์ที่นำมาจดสิทธิบัตรอย่าง "สารประกอบระเบิด" สามารถนำไปทำเป็นปุ๋ยได้ ขอรับการคุ้มครองได้ สารสกัดจากกัญชาก็เช่นเดียวกัน หากนำมาทำเป็นยาก็ขอรับการคุ้มครองได้ จะปฏิเสธคำขอแบบนี้ไม่ได้ และหลาย ๆ ประเทศ เช่น อินเดีย สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ก็ยึดหลักเดียวกันนี้ ส่วน 'บราซิล' ที่ภาคประชาสังคมแจ้งว่า ไม่รับจดเลยนั้น กรมฯ ไม่มีฐานข้อมูลในเรื่องนี้ แต่ก็รับที่จะนำไปใช้ประกอบการพิจารณา
สำหรับสถานการณ์ล่าสุดของคำขอจดสิทธิบัตรที่มีสารสกัดจากกัญชา หรือ มีสารสกัดจากกัญชาเป็นองค์ประกอบ มี 3 คำขอ ได้ละทิ้งไปแล้ว 4 คำขอ ได้ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ และได้ปฏิเสธคำขอไปแล้ว 3 คำขอ เหลืออีก 1 คำขอที่อยู่ระหว่างการตรวจสอบ หากพบว่า ไม่เป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ก็จะสั่งยกเลิกต่อไป และอีก 6 คำขอ ประกาศโฆษณาแล้ว แต่ผู้ยื่นยังไม่ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ ซึ่งหากยื่นมาแล้ว กรมฯ ก็จะดำเนินการตามขั้นตอนต่อไป โดยกรมฯ ยืนยันว่า ไม่ทราบคำขอที่เหลือ 7 คำขอ (คำขอที่ได้ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ที่ค้างอยู่ 1 คำขอ และคำขอที่ประกาศโฆษณา แต่ยังไม่ยื่นตรวจสอบการประดิษฐ์ 6 คำขอ) เป็นคำขอของบริษัทเดียวกัน เพราะกรมฯ ตรวจสอบตามระบบ
